Najniższe stany wody Wisły w Warszawie i podwodne odkrycia archeologiczne

• Autorzy: Kowalski H. , Kuźniar P. , Magnuszewski A.

Warianty tytułu

EN

The lowest Vistula stages in Warsaw and underwater archaeological discoveries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niskie stany wody Wisły w Warszawie we wrześniu 2012 r. wzbudziły zainteresowanie ze względu na osiągnięcie minimum. W artykule omówiono problem czasowych zmian napełnienia koryta rzeki wywołanych erozją dna i pracami czerpalnymi, a także usuwaniem progów z osadów nierozmywalnych - tzw. raf. Przedstawiono wartości przepływów niskich i warunki ich występowania. Proces erozji dna w połączeniu z niskim przepływem stworzył warunki sprzyjające pracy archeologów, którym udało się podnieść z dna Wisły rzeźby i detale architektoniczne oraz militaria z połowy XVII w. Jest to unikatowe znalezisko archeologiczne, jeśli weźmie się pod uwagę warunki, w jakich przetrwały zabytki.

EN

Low stages of the Vistula River in Warsaw in September 2012 aroused widespread interest as they have achieved the minimum. The article dis-cusses the problem of temporary changes in the riverbed filling due to the bottom erosion and dredging works, as well as removal of made of nonerodible sediments, the so-called reefs. The authors present the values of low water flows and circumstances of their occurrence. The process of bottom erosion combined with the low flow created conditions favorable to the work of archaeologists, who managed to excavate sculptures, architectonic details and military accessories dating from the half of the 17th century. It is a unique archaeological discovery, if we take into consideration the conditions in which the historic objects survived.

Słowa kluczowe

PL

Wisła rzeka; podwodne odkrycia archeologiczne; stany wody

EN

Vistula river; underwater archaeological discoveries; water state

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 1
• Strony: 24--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys.

Twórcy

autor

Kowalski H.

• Uniwersytet Warszwski, Wydział Historyczny

autor

Kuźniar P.

• Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Środowiska

autor

Magnuszewski A.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych

Bibliografia

• 1. Ł. CHUDY, 2006, Wpływ czynników antropogenicznych na kształtowanie się niskich przepływów w zlewni Wisły powyżej Warszawy. Gazeta Obserwatora IMGW, 3, 14-18.
• 2. B. FAL, P. DĄBROWSKI, 2001 a, Dwieście lat obserwacji i pomiarów hydrologicznych Wisły w Warszawie: Obserwacje stanów wody. Gosp. Wodn., 11,. s. 461-467.
• 3. B. FAL, P. DĄBROWSKI, 2001 b, Dwieście lat obserwacji i pomiarów hydrologicznych Wisły w Warszawie: Przepływy Wisły w Warszawie. Gosp. Wodn., 12,. 503-510.
• 4. M. HABEL, 2012, Morfodynamika dna doliny dolnej Wisły poniżej Zbiornika Włocławskiego. IGiPZ PAN, Warszawa, praca doktorska.
• 5. H. KOWALSKI, 2012, Wazowskie dekoracje rzeźbiarskie, wydobyte z dna Wisły. Renowacje i zabytki, 3, ss. 138-140.
• 6. K. KOSSARZECKI, Ł. PRZYBYŁEK, A. HA-RATYM, 2011, Zniszczenia szwedzkie na terenie Korony w okresie potopu 1655-1660., red. M. Nagielski, Towarzystwo Miłośników Historii, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• 7. P. KUŹNIAR, 1998, Zmienność pionowego układu dna koryta oraz zwierciadła wody Wisły w rejonie Warszawy” - mat. V Seminarium Instytutu Zaopatrzenia w Wodę i Budownictwa Wodnego, wyd. Oficyna Wydawnicza P W, ss 17-28.
• 8. A. MAGNUSZEWSKI, M. GUTRY-KORY-CKA, Z. MIKULSKI, 2012, Historyczne i współczesne warunki przepływu wód wielkich Wisły w Warszawie cz. I i II. Gosp. Wodn. 1, ss. 9-17, 2, ss. 58-63.
• 9. Z. MIKULSKI, J. SKIBIŃSKI, A. ŻBIKOWSKI, 1969, Wpływ rumowiska na pracę ujęć poddennych wodociągów miejskich m.st. Warszawy przed i po spiętrzeniu rzeki Wisły. Prace i Materiały Techniczno-Ekonomiczne Rady Naukowej przy Prezydium Stołecznej Rady Narodowej. Sekcja 4, nr 37, s. 44.
• 10. K. POMIANOWSKI, 1938, W sprawie jazu kanalizacyjnego na Wiśle pod Bielanami w Warszawie. Gosp. Wodn., 4, 179-183.
• 11. Program Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej - założenia, 2011, Warszawa.
• 12. Przepływy charakterystyczne rzek polskich w latach 1951-1970., 1980, IMGW, Warszawa.
• 13. J. SKIBIŃSKI, 1963, Wleczenie rumowiska dennego przez Wisłę w rejonie Warszawy, Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, z. 53.
• 14. J. WIERZBICKI i in., 1995, Stałość pionowego układu i morfologii koryta oraz zwierciadła wody Wisły Warszawskiej na odcinku położonym pomiędzy ujściem rz. Pilicy a ujściem rz. Narwi, (maszynopis).
• 15. M. ZIELIŃSKA, 1960, Zmiany niwelety dna Wisły w Warszawie na tle zmian profilu podłużnego środkowej Wisły. Gosp. Wodn., nr. 11, ss. 477-480.
• 16. J. ŻELAZIŃSKI, J. BRAŃSKI, A. KADŁUBOWSKI, S. WERESKI, 2005, Application of the CCHE models for explanation of factors causing deep erosion of Vistula River bed in Warsaw. [w:] Altinakar M.S., Czernuszenko W., Rowiński Р., Wang S.Y. (red.) Computational Modeling for the Development of Su-stainable Water Resources Systems in Po-land. Publs. Inst.