Ocena rozkładu wysokości inwersji nad Wrocławiem na podstawie sondażu akustycznego

• Autorzy: Drzeniecka-Osiadacz A. , Netzel P.

Warianty tytułu

EN

Assessment of spatial variability of the inversion layer depth over Wroclaw city on a base of acoustic souding

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sondaż akustyczny z wykorzystaniem SODARów (SODAR - SOund Detection And Ranging) dostarcza w sposób ciągły wiarygodnych informacji o stanie warstwy granicznej atmosfery oraz o równowadze termodynamicznej. Monitoring z wykorzystaniem sodaru pozwala na określenie występowania, czasu trwania i zasięgu inwersji termicznych. Jest to kluczowa informacja dla oceny możliwości rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza. Od ponad dwudziestu lat w Zakładzie Klimatologii i Ochrony Atmosfery prowadzone są badania dotyczące warstwy granicznej atmosfery, m.in. z wykorzystaniem sondażu akustycznego, oraz jej związku z jakością powietrza. W ramach projektu badawczego „Zróżnicowanie przestrzenne warstwy granicznej atmosfery na przykładzie Wrocławia i Krakowa” przeprowadzono w wybranych typach pogody pomiary z wykorzystaniem monostatycznego pionowego minisodaru dopplerowskiego. Pomiary prowadzone były w układzie patrolowym w dziesięciu punktach na terenie miasta Wrocławia. Głównym ich celem było określanie zasięgu i zmienności przygruntowej inwersji termicznej. Wstępne wyniki pomiarów prowadzonych podczas nocy radiacyjnych wskazują na zróżnicowanie przestrzenne wysokości inwersji przygruntowej nad Wrocławiem sięgające do 80 m przy średnim jej zasięgu wynoszącym 200 m. Wydaje się, że zmiany wysokości zasięgu inwersji związane były z szorstkością terenu, charakterem zabudowy, zorientowaniem punktu pomiarowego w stosunku do centrum miasta. Na zróżnicowanie to mają również wpływ warunki pogodowe, w tym cyrkulacja atmosferyczna. Wzrost prędkości wiatru powyżej 3÷4 m·s–1 oraz rozwój zachmurzenia w piętrach niskim i średnim powoduje zmniejszenie zmienności przestrzennej inwersji przygruntowej.

EN

Acoustic sounding using SODAR system (SODAR - SOund Detection And Ranging) provide a unique opportunity to get the continuous and reliable information about structure of the Atmospheric Boundary Layer and about thermodynamic state of the lower part of the atmosphere. The Sodar monitoring enables to estimate of occurrence, duration and range of temperature inversion. This type of information has key meaning for estimating the ability of the atmosphere to disperse the pollution. The researches concerning on state of the atmospheric boundary layer have been conducted in Department of Climate and Atmosphere Protection, Wroclaw University for over 20 years. Within Research Project “The spatial variability of the Atmospheric Boundary Layer over Wroclaw and Krakow” were conducted the measurements involving monostatic Doppler minisodar. The measurement carried out during the weather characterized by low wind and low cloud cover. The data about inversion depth was gather during mobile measurements in 10 points located in different land-use areas. The main aim of these measurements was to determinate the depth of the ground based thermal inversion and its spatial variations. The preliminary results of acoustic sounding indicated the difference up to 80 m, whilst the average range of inversion was about 200 m. It seems, that roughness of surface, character of the built-up area and distance and direction in relation to center of city had the main meaning. Beyond the local factors, the weather conditions were very important, eg circulation. Increase of wind speed above the 3÷4 m·s–1 and developing the low and middle layer cloud caused decrease in spatial variation of the inversion depth.

Słowa kluczowe

PL

warstwa graniczna atmosfery; inwersja temperatury; zróżnicowanie przestrzenne; sodar; Wrocław

EN

atmospheric boundary layer; inversion; spatial variability; sodar; Wrocław

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 4, No. 1
• Strony: 127--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Drzeniecka-Osiadacz A.

• Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, ul. Kosiby 6-8, 51-670 Wrocław, tel. [phone], fax [phone]

autor

Netzel P.

• Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, ul. Kosiby 6-8, 51-670 Wrocław, tel. [phone], fax [phone]

Bibliografia

• [1] Netzel P., Stano S. i Zarębski M.: Monostatyczny pionowy sodar dopplerowski VDS. Wiad. IMGW, 1995, 18(3-4), 119-125.
• [2] Walczewski J.: Development of SODAR and and acoustic soundings of the atmosphere in Poland. Z. Meteorol., 1989, B39(3), 129-141.
• [3] Walczewski J.: 20 lat polskiego sonaru. Wiad. IMGW, 1999, 22, 5-19.
• [4] Pyka J.L.: Pierwsze wyniki badań meteorologicznych przy pomocy sodaru we Wrocławiu. Przegl. Geofiz., A, 1988, 6, 157-166.
• [5] Pyka J.L.: Warunki termiczne warstwy granicznej we Wrocławiu w świetle pomiarów sodarowych. Acta Univ. Wrat., Prace I.G., ser. A, 1991, 5, 275-287
• [6] Pyka J.L., Piasecki J., Ropuszyński P. i Pflitsch A.: Pionowa struktura termiczna i prędkość pionowa powietrza warstwy granicznej w warunkach miejskich w świetle rejestracji sodarowych. Dokum. Geogr. IGiPZ PAN, 2001, 23, 101-118.