Uwzględnienie własności sorpcyjnych węgla przy prognozowaniu metanowości bezwzględnej wyrobisk korytarzowych drążonych przy użyciu środków strzałowych

• Autorzy: Koptoń H.

Warianty tytułu

EN

Consideration of the sorption properties of coal when forecasting absolute methane bearing capacity of the roadway workings driven by using explosives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono założenia metodologii prognozowania absolutnej emisji metanu do wyrobisk chodnikowych napędzanych za pomocą materiałów wybuchowych w kopalniach węgla kamiennego. Metodologia ta została opracowana w 2011 roku, przy wykorzystaniu wyników badań przeprowadzonych w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach (oraz w polskich kopalniach węgla kamiennego). Metoda ta, w porównaniu z dotychczas używaną, uwzględnia dodatkowo wpływ własności sorpcyjne węgla, kinetykę emisji metanu, jak również kształt i zasięg strefy desorpcji wokół wyrobisk korytarzowych. Prognoza metanowości stanowi zawsze podstawę do racjonalnego doboru środków prewencyjnych w przedmiotowym zakresie, więc w konsekwencji ma istotny wpływ na bezpieczeństwo robót górniczych.

EN

This paper presents the assumptions of forecasting the absolute methane bearing capacity methodology of the roadway workings driven by the use of explosives in the hard coal mines. This methodology was developed in 2011, using the results of investigations carried out in Central Mining Institute in Katowice (and Polish hard coal mines). This method comparing to the previously used ones, takes additionally into consideration the sorption properties influence, kinetics of methane emission as well as the shape and extend of the desorption zone around the roadway workings. The forecast of methane bearing capacity constitutes always the basis for rational selection of methane prophylaxis means, so consequently has a substantial impact on the mining works safety.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo; górnictwo; zagrożenie metanowe; prognoza

EN

safety; mining; methane hazard; forecast

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 71, nr 5
• Strony: 54--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Koptoń H.

• Główny Instytut Górnictwa - Kopalnia Doświadczalna ,,Barbara''

Bibliografia

• 1. Hoek E. (1998): Practical Rock Engineering. Rocscience Inc., www.rocescience.com.
• 2. Kalisz J., Kozłowski B., Sabała E.: Porównanie metod prognozowania metanowości dla wyrobisk chodnikowych w górnictwie węglowym. Przegląd Górniczy 4/78.
• 3. Koptoń H.: Metoda prognozowania metanowości bezwzględnej wyrobisk korytarzowych drążonych kombajnami w kopalniach węgla kamiennego. Prace Naukowe GIG, Kwartalnik Górnictwo i Środowisko Nr 3/2009, Katowice 2009.
• 4. Koptoń H.: Określenie strefy desorpcji wokół wyrobiska korytarzowego. Konferencja Naukowo-Techniczna - IX Szkoła Geomechaniki. Beskid Śląski 10. 2009 r.
• 5. Koptoń H.: Analiza stosowanej metodyki prognozowania metanowości bezwzględnej wyrobisk korytarzowych drążonych przy użyciu MW w kopalniach węgla kamiennego i zgodności wyników prognoz ze stanem faktycznym. IV Konferencja Naukowo-Szkoleniowa - Problemy Współczesnego Górnictwa 2011. Prace naukowe GIG, Kwartalnik Górnictwo i Środowisko Nr 1/1/2011.
• 6. Krause E., Krzystolik R., Łukowicz K.: Rozpoznawanie, prognozowanie, kontrola i zwalczanie zagrożenia metanowego w kopalniach węgla kamiennego. Wydawnictwo GIG Katowice 2001.
• 7. Koztowski B., Grębski Z.: Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Wydawnictwo „Śląsk" Katowice 1982.
• 8. Kozłowski B.: Prognozowanie zagrożeń metanowych w kopalniach głębinowych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej w Gliwicach 1986.
• 9. Metcalfe R.S., Yee D., Seidle J.R., Puri R.: Review of Research Efforts in Coalbed Methane Recovery. Workshop on the Recovery and End - Use of Coal - Bed Methane, Report no. A-10, Katowice 1992.
• 10. Metoda MPM/3 prognozowania metanowości chodników w zależności od sposobu urabiania (1986). Wydawnictwo GIG Katowice.
• 11. Olajossy A. (1993): Relacja: laboratorium - in situ w badaniach desorpcji metanu z pokładów węgla. Zeszyty naukowe AGH, Kraków.
• 12. Prusek St., Walentek A.: Wielkość strefy zniszczenia górotworu wokół wyrobiska korytarzowego w oparciu kryteriów Hoeka-Browna. Prace Naukowe GIG 2005, Seria Konferencje nr 49, 2005 s. 13-24.
• 13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych z dnia 28 czerwca 2002 r. (Dz. U. Nr 139 poz. 1169) wraz z późniejszymi zmianami.
• 14. Tarnowski J.: Prognoza gazowości wyrobisk chodnikowych drążonych w pokładach małej i średniej miąższości. Archiwum Górnictwa 32, 2, Kraków 1987.
• 15. Tarnowski J.: Uproszczona metoda opracowania metody prognozy gazowości wyrobisk chodnikowych drążonych w gazonośnych pokładach węgla. Materiały konferencyjne GIG. Konferencja N-T: Zagrożenia metanowe i pożarowe w górnictwie, wykorzystanie metanu z pokładów węgla. Ustroń 1996 r.