Współczesne aspekty projektowania osłon w rezerwatach archeologiczno-archiektonicznych. Z zagadnień ochrony i ekspozycji dziedzictwa archeologicznego

Stala, Klaudia

doi:10.17425/WK60SHELTERS

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Współczesne aspekty projektowania osłon w rezerwatach archeologiczno-archiektonicznych. Z zagadnień ochrony i ekspozycji dziedzictwa archeologicznego

Autorzy

Stala Klaudia

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK60SHELTERS

Warianty tytułu

Contemporary aspects of designing shelters in archaeological-architectonic reserves. Issues of protection and exhibition of archaeological heritage

Języki publikacji

PL EN

Abstrakty

Niniejszy artykuł dotyczy problemów konserwatorskich związanych z projektowaniem konstrukcji osłonowych nad reliktami eksponowanymi w otwartych rezerwatach archeologicznych. Poruszono tu kwestie związane z definicją osłony, terminologią oraz jej funkcją. Na podstawie badań prowadzonych przede wszystkim przez włoskich uczonych udowodniono, że nieodpowiednio zastosowane lub źle dobrane osłony przyczyniają się do procesów degradacyjnych chronionej substancji zabytkowej. Największe zagrożenie dla reliktów znajdujących się pod osłonami stanowi powstający tam specyficzny mikroklimat, który trudno jest kontrolować, ale można minimalizować jego niekorzystne skutki posiadając odpowiednią wiedzę dotyczącą uwarunkowań klimatycznych otoczenia oraz reakcji substancji zabytkowej w zaistniałych zmiennych warunkach atmosferycznych, a także uwzględniając stan zachowania reliktów. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na ten niezwykle ważny proces analityczny i badawczy, który powinien poprzedzać prace projektowe i warunkować decyzje co do sposobu ich realizacji.

This article addresses conservation issues associated with designing shelter structures over relics exhibited in open archaeological reserves. Questions concerning the definition of a shelter, terminology and the function were discussed here. On the basis of the research carried out mainly by Italian scientists it has been proved that inappropriately applied or poorly selected shelters contribute to the degradation of the preserved historic substance. The greatest danger to the relics preserved under the shelters is posed by the specific microclimate created there, which is difficult to control, but its negative influence can be minimised when one has sufficient knowledge concerning climate conditions of the surroundings and the reaction of the historic substance in the known changeable weather conditions, and considering the state of preservation of the relics. The article is to draw attention to that extremely important analytical and research process which ought to precede project work and condition decisions about the manner of realising those projects.

Słowa kluczowe

osłona archeologiczna rezerwat archeologiczny stanowisko archeologiczne ochrona dziedzictwa archeologicznego

archaeological shelter archaeological reserve archaeological site archaeological heritage protection

Wydawca

Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków

Czasopismo

Wiadomości Konserwatorskie

Rocznik

2019

Tom

Nr 60

Strony

105--115

Opis fizyczny

Bibliogr. 26 poz., fot.

Twórcy

autor

Stala Klaudia

Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architekury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

1. Europejska Konwencja o Ochronie Dziedzictwa Archeologicznego, Art. 4, point 1, ratyfikowana w Polsce w 1992 (Dz.U. z 1996 nr 120, poz.564),
2. W. Hensel, Archeologia żywa, Warszawa 1973, s. 286.
3. M. Konopka, Rezerwaty archeologiczne w Polsce. Problem definicji i liczby, Ochrona Zabytków 1980, 33:292–298.
4. Z. Rajewski, O rezerwatach archeologicznych w Polsce. Wiadomości Archeologiczne, 25, 1959, 240–247.
5. Pokaz zabytków w terenie. Wiadomości Archeologiczne, 30, 1966.
6. Rezerwaty archeologiczne i muzea na wolnym powietrzu, Archeologia Polski, 13, 1968, s. 429–442;
7. D. Werczyński, Atrakcje dla turystyki archeologicznej w Polsce.Rezerwaty archeologiczne ora zmuzea archeologiczne i zbiory zabytków ruchomych, [w:] M. Kuczera (red.), Nowe trendy w naukach humanistycznych i społeczno-ekonomicznych, Wyd. Creativetime, Kraków 2011, s. 35–42;
8. Wybrane atrakcje archeoturystyczne w Polsce, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 2012,nr 20.
9. A. Kadłuczka, Ochrona zabytków architektury i urbanistyki, zarys doktryn i teorii, Wyd. SKZ – PK, Kraków 2001, s. 115.
10. B. Kwiatkowska-Kopka, Pomnik historii – i inne formy nobilitacji zabytku jako priorytety na rzecz powszechnego dostępu do dziedzictwa i jego promocji, Wiadomości Konserwatorskie – Journal ofHeritage Conservation 43/2015.
11. Rezerwat archeologiczno-architektoniczny – treść i forma, [w:] KonferencjaPolskich Muzeów Historycznych, Poznań – Gniezno 2011.
12. Dziedzictwo kultrowe fundamentem rozwoju cywilizacji. Materiały konferencyjne, Kraków 2000, s. 498–508;
13. B. Kwiatkowska-Kopka, Archaeological reserve-past and present, materiały niepublikowane, referat wygłoszony na konferencji.
14. M. Bassani, Il punto di vista dell’archeologo, [w:] Archeologia eContemporaneo, (red.) A. Indrigo i A. Pedersoli, Università Iuav di Venezia, luav 81, Venezia 2010, s. 10.
15. K. Stala, Rola i znaczenie dziedzictwa archeologicznego we współczesnej przestrzeni miejskiej, Czasopismo Techniczne, seria ARCHITEKTURA, 6-A/2015, s. 198–215.
16. A. Kaszubkiewicz, Nowa osłona nad reliktami wczesnoromańskiego palatium na Ostrowie Lednickim, Studia LednickieI X, Lednica 2008, s. 349–352.
17. Shelters for archaeological sites in Serbia: a research aiming to develop guidelines for future design and construction, Facta Universitatis Series: Architecture andCivil Engineering, Vol. 13, No 2, 2015, pp. 113–121 DOI:10.2298/FUACE15020113V.
18. Cristina Cabello Briones, How to evaluate shelters for archaeological sites: some recommendations based on the use of exposure trials,Ge-conservación nº 11/2017. ISSN: 1989–8568, s. 35.
19. M. Demas, Protective Shelters for Archaeological Sites, chapter 4, [in:] Roby, T. & Demas, M. (eds.) Mosaics In Situ: AnOverview of the Literature on Conservation of Mosaics In Situ, LA: The Getty Conservation Institute, 2011.
20. Cristina Cabello Briones, How to evaluate shelters for archaeological sites: some recommendations based on the use of exposure trials, Ge-conservación nº 11/2017. ISSN: 1989–8568,s. 35.
21. Ministero per i Beni e le Attivita Culturali &Instituto Centrale per il Restauro, Le Coperture delle areearcheologiche. Museo aperto. Roma: Gangemi Editore2006.
22. J. Neguer, Y. Alef, Rapid, Assessment of Shelters over Mosaics: Initial Results from Israel. 9th Conference of the International Committee for the conservation of mosaics (Tunisia, 2005).
23. Stefanos Koufopoulos, Open-air archaeological shelters,:precedences, types and systems, Faculty of Architecture & the BuiltEnvironment, Delft University of Technology Julianalaan134, 2628BL Delft, https//repository.tudelft.nl.
24. Maria Luisa Germanà, Archaeological construction and its relationship with place:the theme of shelters Costruito archeol gico e rapporto con il luogo:il tema delle coperture [in:] Urban archaeology enhancement Valorizzare l’archeologia urbana, (red.) Maria Clara Ruggieri Tricoli, Maria Luisa Germanà, ISBN 978–884673444–0, Palermo 2013.
25. E. Danzi, Metodologie di indagine. La schedatura delle coperture archeologiche: alcune rifl essioni sull’impostazione metodologica del progetto, [w:] Archeologia e Contemporaneo, (red.) A. Indrigoi A. Pedersoli, Università Iuav di Venezia, luav 81, Venezia2010, s. 8, ISSN 2038–7814,.
26. Sandro Ranellucci, Coperture archeologiche – Allestimenti protettivi sui siti archeologici, 2009.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-dc7f8e47-a886-4314-9491-c13bc2325bd0