Koncepcja kształtowania rozkładu potencjału aerodynamicznego w podziemnych kopalniach węgla kamiennego dla przeciwdziałania zagrożeniom pożarowym i gazowym związanym ze zmianami ciśnienia atmosferycznego

• Autorzy: Markefka P. , Przystolik A. , Stefanowicz T.

Warianty tytułu

EN

Concept of aerodynamic potential´s distribution structuring in underground hard coal mines to counteract the fire and gas threats associated with changes of atmospheric pressure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W polskich kopalniach węgla kamiennego obserwuje się wzrost zagrożeń pożarowych i gazowych od zrobów wywoływanych zmianami ciśnienia atmosferycznego, czyli zagrożeń związanych ze zjawiskiem tzw. oddychania zrobów. Jest to w głównej mierze konsekwencja lokalizacji robót górniczych przygotowawczych i eksploatacyjnych, prowadzonych z konieczności coraz częściej w sąsiedztwie dużych przestrzeni zrobowych. Stosowane dotychczas sposoby i środki dla przeciwdziałania niepożądanym skutkom zagrożeniowym tego zjawiska, nie są w pełni wystarczające i racjonalne. Wymusza to poszukiwanie i stosowanie bardziej efektywnych rozwiązań prewencyjnych w tym zakresie. W artykule przedstawiono wiele dodatkowych, praktycznych możliwości eliminowania lub łagodzenia wpływu zmian ciśnienia atmosferycznego na przestrzenie zrobowe, poprzez dokonywanie odpowiednich zmian w rozkładzie potencjału aerodynamicznego wokół danej przestrzeni. Takie racjonalne działania – koncepcja kształtowania rozkładu potencjału aerodynamicznego dla przeciwdziałania zagrożeniom pożarowym i gazowym związanym z „oddychaniem zrobów” – zostały zrealizowane z pozytywnym skutkiem w kilku kopalniach KHW S.A. Wobec nasilania się zagrożeń aerologicznych związanych ze zmianami ciśnienia atmosferycznego, celowe wydaje się dążenie do szerszego stosowania tej koncepcji w polskich kopalniach węgla kamiennego.

EN

In the Polish hard coal mines one observes an increase of fire and gas hazards from post-mining cavities triggered by changes of atmospheric pressure. i.e. threats associated with phenomenon of so called cavities´ respiration. To a large extent it is a consequence of location of mining preparation works and extraction works, in principal by necessity, more often, in the vicinity of large cavity spaces. The methods and means of counteracting undesirable dangerous effects of that phenomenon applied so far are not fully sufficient and rational. That impels seeking and applying more efficient preventive solutions in that respect. This paper presents a number of additional practical possibilities of either eliminating or mitigating the atmospheric pressure alterations´ influence on cavity spaces by implementing appropriate modifications in aerodynamic potential distribution around the space given. Such rational actions - the concept of aerodynamic potential distribution´s structuring to counteract the fire and gas threats associated with “cavities respiration” – have been successfully executed in several coal mines of KHW S.A. Having considered the intensification of aerologic dangers associated with changes of atmospheric pressure, the efforts to apply this concept in Polish hard coal mines seem reasonable.

Słowa kluczowe

PL

wentylacja główna; zmiany ciśnienia atmosferycznego; przeciwdziałanie zagrożeniom pożarowym i gazowym od zrobów

EN

main ventilation; changes of atmospheric pressure; counteracting the fire and gas threats from the cavities

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 70, nr 7
• Strony: 112--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Markefka P.

• Ośrodek Badawczo-Usługowy Wentylacji przy KHW S.A. KWK "Wujek", Katowice

autor

Przystolik A.

• Ośrodek Badawczo-Usługowy Wentylacji przy KHW S.A. KWK "Wujek", Katowice

autor

Stefanowicz T.

• Ośrodek Badawczo-Usługowy Wentylacji przy KHW S.A. KWK "Wujek", Katowice

Bibliografia

• 1. Budryk W.: Wentylacja kopalń, cz. 1, Przewietrzanie wyrobisk, PWT, Katowice 1951.
• 2. Budryk W.: Pożary i wybuchy w kopalniach, cz. 1. Pożary podziemne, Górnictwo, Tom XI, WGH, Katowice 1956.
• 3. Bystroń H.: Methade de rendre une mine impedante des oscil - lations de la pression d’ air, Konferencja Dyrektorów Kopalń Doświadczalnych, Verneuilen Halatte, październik 1958.
• 4. Bystroń H.: Metody manometryczna i barometryczna pomiaru ciśnienia statycznego powietrza wentylacyjnego w wyrobiskach górniczych, „Przegląd Górniczy” 2000, nr 12.
• 5. Bystroń H., Raczyński A.: Próba opracowania urządzenia do automatycznego usuwania zmian ciśnienia barometrycznego w polu pożarowym, prace GIG – KD Barbara 1954.
• 6. Francart W.J., Beiter D.A.: Barometric pressure influence in mine fire sealing, VI Międzynarodowy Kongres Wentylacji Kopalń, Pittsburgh, Maj 1997.
• 7. Fritzsche C.H.: Lehrbuch der Bergbaukunde mit besanderer Berucksichtigung des Steinkohlenbergbaus, t.I, wydanie X. Springer Verlag, Berlin/Gottingen/Heidelberg, 1961.
• 8. Kajdasz Z., Markefka P., Stefanowicz T.: Zagrożenia aerologiczne wywoławcze w kopalniach głębinowych zmianami ciśnienia barometrycznego – sposób eliminowania, „Ratownictwo Górnicze” 2002, nr 2.
• 9. Markefka P., Musioł D., Skwarek H., Stefanowicz T., Sułkowski J.: Ocena działań podjętych przez Kopalnię w rejonie ściany 10d w pokładzie 510/partia L oraz zbadanie pod względem wentyla - cyjno-pożarowym możliwości dalszej, bezpiecznej eksploatacji pokładu 510 w partii L KWK „Wujek”, dokumentacja SITG, Oddz. Gliwicko-Zabrzański, sierpień 2005.
• 10. Markefka P., Wojtyczka A.: Wentylacyjne sposoby likwidacji pól pożarowych w kopalniach węgla, SITG Zarząd Oddziału w Katowicach, materiały szkoleniowe, 1984.
• 11. Poradnik Górnika, t. 3, Dz.I: Przewietrzanie kopalń, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1974.
• 12. Przepisy technicznej eksploatacji kopalń węgla, Ministerstwo Górnictwa, Katowice 1951.
• 13. Przystolik A., Stefanowicz T. i inni: Analiza uwarunkowań wenty - lacyjno-górniczych w aspekcie prewencji zagrożeń wentylacyjno - -pożarowego i metanowego w czasie eksploatacji pokładu 510 projektowaną ścianą 8b-S w polu S KWK „Murcki-Staszic” Ruch „Staszic”, ZG SITG, Katowice, sierpień 2011 .
• 14. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dz.U. Nr 139 poz.1169, czerwiec 2002 r.
• 15. Stefanowicz T.: Schematy potencjalne rejonu pokładu 510 w partii „L” KWK „Wujek” Ruch „Śląsk” i wyniki ich analizy w aspekcie likwidacji ścian 8d i 9d w tym pokładzie, opracowanie Ośrodka BadawczoUsługowego Wentylacji przy KHW S.A. KWK „Wujek” (OBUW), Katowice, sierpień 2011.
• 16. Strumiński A., Madeja-Strumińska B.: Zagrożenie gazowo-termiczne związane z wymianą atmosfery zrobowej z czynnymi wyrobiskami górniczymi, XXXI Dni Techniki ROP’ 2005, XXII Seminarium, Zwalczanie Zagrożenia Cieplnego w Kopalniach – Teoria i Praktyka.