Dyskretny urok ziemiaństwa. Próba analizy topologicznej przestrzeni mieszkalnej domu polskiego według projektów Józefa Gałęzowskiego

• Autorzy: Lenartowicz J. K.

Warianty tytułu

EN

The Discreet Charm of the Landed Gentry. An Attempt at a Topological Analysis of Space Structure in the Polish Houses Designed by Józef Gałęzowski

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przedstawiono alternatywne spojrzenie na kompozycję przestrzeni architektonicznej. Przeciwstawiono strukturę fizyczną (konstrukcję budynku, obrazowaną rysunkami dokumentacji budowlanej) strukturze funkcjonalnej (użytkowaniu, obrazowanemu grafami). Grafy dualne rzutów kondygnacji są wyabstrahowanym zapisem struktury funkcji, a także informacją o strukturze przestrzeni architektonicznej (March & Steadman 1974). Badaniu poddano rzuty obiektów typu: wolnostojący dom mieszkalny, który zajmuje znaczącą pozycję w twórczości Józefa Gałęzowskiego (1877–1963), prominentnego przedstawiciela krakowskiej architektury. Gałęzowski zaprojektował 40 takich obiektów, z czego ponad 20 zostało zrealizowanych. W artykule wybrane z nich poddano analizie.

EN

The article presents an alternative approach to the composition of architectural space. Physical structure (building’s construction depicted by conventional drawings) has been contrasted with its functional structure (usage depicted by graphs). Dual graphs of the floor plans serve to abstract the functional structure of a house (March & Steadman 1974). Manors and other detached houses are an important position in the work of Józef Gałęzowski (1866–1963), a prominent representative of the Cracow school of architecture. Gałęzowski designed 40 such buildings, 20 of which were built. Floor plans of chosen houses designed by him are analysed in this paper.

Słowa kluczowe

PL

struktura fizyczna; struktura funkcjonalna; dwór polski; dom mieszkalny wolnostojący; rzut poziomy; graf dualny; architekt; Gałęzowski Józef

EN

physical structure; functional structure; Polish manor; detached house; floor plan; dual graph; architect; Gałęzowski Józef

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 15
• Strony: 92--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Lenartowicz J. K.

• Instytut Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• [1] Ariès, Philippe; Duby, George (red.) (1998-2005) Historia życia prywatnego. T. 1-5. Ossolineum, Wrocław.
• [2] Gałęzowski, Józef (red.) (1916) Odbudowa polskiego miasteczka. Projekty domów opracowane przez grono architektów polskich, wydane pod redakcyą Józefa Gałęzowskiego. Obywatelski Komitet Odbudowy Wsi i Miast, Kraków. Reprint: Lublin 2007.
• [3] Hillier, Bill (1984) The Social Logic of Space. Cambridge University Press, Cambridge.
• [4] Le Corbusier (1958) Vers une architecture. Éditions Vincent, Freal & Cie, Paris.
• [5] Lenartowicz, J.-Krzysztof i inni (2001) Zarys historii myśli psychologicznej w architekturze do 1960 r. Projekt badawczy, Politechnika Krakowska 1994-2001. Praca niepublikowana.
• [6] (2014) „Józef Gałęzowski – modernista?” [W:] Sołtysik Maria J. i Hirsch, Robert (red.) Modernizm w Europie. Modernizm w Gdyni. Architektura XX w. i jej waloryzacja. Urząd Miasta Gdyni, Gdynia (w przygotowaniu).
• [7] Libicki, Piotr (2012) Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. DW Rebis, Poznań.
• [8] March, Lionel; Steadman, Philip (1974) The Geometry of Environment: An Introduction to Spatial Organization in Design. Cambridge, MA: MIT Press.
• [9] Olszewski, Andrzej K. (1967) Nowa forma w architekturze polskiej 1900-1925. Ossolineumi i PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• [10] Rybczyński, Witold (1996) Home: A Short History of an Idea. Penguin 1986. Wydanie polskie: Dom. Krótka historia idei. Wyd. Marabut i Volumen, Gdańsk, Warszawa.
• [11] (2014) How architecture Works. A Humanist Toolkit. Farrar, Straus and Giroux, New York 2013. Wydanie polskie: Jak działa architektura. Przybornik humanisty. Wyd. Karakter, Kraków.
• [12] Viollet-le-Duc, Eugène Emmanuel (1858-1872) Entretiens sur l’architecture. Paris.