Prozdrowotne właściwości stewii (Stevia rebaudiana Bertoni)

• Autorzy: Czernecki T. , Stój A. , Brodziak A.

Warianty tytułu

EN

Health promoting properties of stevia (Stevia rebaudiana Bertoni)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bioaktywne składniki żywności oraz żywność o zaprogramowanych właściwościach prozdrowotnych w ostatnich latach są wskazywane jako jeden z elementów dietoterapii oraz ważny czynnik profilaktyki zdrowotnej. Poszukiwane są więc nowe rośliny o szczególnych, prozdrowotnych właściwościach, które mogłyby znaleźć stałe miejsce w diecie człowieka. Jedną z takich roślin może stać się stewia, która obecnie jest wykorzystywana jako substytut słodzików. W artykule przedstawiono poznane prozdrowotne właściwości stewii (Stevia rebaudiana), które mogą być wykorzystywane w terapii takich schorzeń, jak np. cukrzyca, otyłość, nadciśnienie czy próchnica zębów. Jeszcze do niedawna w przemyśle spożywczym było zabronione stosowanie stewii i jej glikozydów. Obecnie zostały one uznane za bezpieczne dla człowieka i oznaczone jako E 960. Mogą być stosowane w 31 różnych kategoriach żywności, w tym w napojach, deserach, słodyczach i słodzikach. Dopuszczalne dzienne spożycie stewii wynosi 4 mg/kg masy ciała/dobę.

EN

In the recent years, the bioactive food components and food with programmed health properties are indicated as one of the elements of diet therapy and crucial factor of health prevention. For this reason, the intensive work aimed at searching the plants with special health-promoting properties that can find a permanent place in the human diet are carried out. One of these plants can become stevia (Stevia rebaudiana), which is currently used as a substitute of sweeteners. In the article, the health promoting properties of stevia, which can be used in the treatment of such diseases as diabetes, obesity, hypertension or dental caries, are discussed. A few years ago, the use of stevia and its glycosides in food was forbidden. Nowadays, they are considered to be safe for human and as marked as E 960, they may be used in 31 different categories of food, including beverages, desserts, confectionery and sweeteners. Acceptable Daily Intake (ADI) for stevia is 4 mg per 1 kg of body weight daily.

Słowa kluczowe

PL

Stevia rebaudiana; składniki bioaktywne; właściwości prozdrowotne; substancje dodatkowe

EN

Stevia Rebaudiana Bertoni; bioactive components; health-promoting properties; additional substance

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 68, nr 9
• Strony: 41--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Czernecki T.

• Katedra Biotechnologii, Żywienia Człowieka i Towaroznawstwa Żywności, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Stój A.

• Katedra Biotechnologii, Żywienia Człowieka i Towaroznawstwa Żywności, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Brodziak A.

• Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• [1] Anton S.D., Martin C.K., Han H., Coulon S., Cefalu W.T., Geiselman P., Williamson D.A.: 2010. Effects of stevia, aspartame, and sucrose on food intake, satiety, and postprandial glucose and insulin levels. Appetite, 55 (1), 37-43.
• [2] Das K., Dang R., Machale M.U., Ugandar R.E., Lalitha B.R.: 2012. Evaluation for safetyassessment of formulated vanishing cream containing aqueous Stevia extract for topical application. Indian J. Novel Drug Deliv., 4 (1), 43-51.
• [3] Debnath M.: 2008. Clonal propagation and antimicrobial activity of an endemic medicinal plant Stevia rebaudiana, J. Med. Plants Res., 2 (2), 045-051.
• [4] European Commission, Scientific Committee of Food: 1999. Opinion on Stevia Rebaudiana Bertoni plants and le aves.
• [5] Giacaman R.A., Campos P., Munoz-Sandoval C., Castro R.J.: 2013. Cariogenic potential of commercial sweeteners in an experimental biofilm caries model on enamel. Arch. Oral Biol., 58 (9), 1116-1122.
• [6] Goutam B., Lalan C.M., Rajiv R., Sadhan M., Arun K.B.: 2011. Stevioside and related compounds – molecules of pharmaceutical promise: A critical overview. Arch. Pharm. Chem. Life Sci., 1, 5-19.
• [7] Gregersen S., Jeppesen P.B., Holst J.J., Hermansen K.: 2004. Antihyperglycemic effects of stevioside in type 2 diabetic subjects. Metabolism, 53 (1), 73-76.
• [8] Jeppesen P.B., Gregersen S., Rolfsen S.E.D., Jepsen M., Colombo M., Agger A., Xiao J., Kruhoffer M., Orntoft T., Hermansen K.: 2003. Antihyperglycemic and blood pressurereducing effects of stevioside in the diabetic Goto-Kakizaki rat. Metabolism, 52 (3), 372-378.
• [9] Kujur R. S., Singh V., Ram M., Yadava H.N., Singh K.K., Kumari S., Roy B.K.: 2010. Antidiabetic activity and phytochemical screening of crude extract of Stevia rebaudiana in alloxan-induced diabetic rats. Pharmacognosy Res., 2 (4), 258-263.
• [10] Madan S., Ahmad S., Singh G.N., Kohli K., Kumar Y., Singh R., Garg M.: 2010. Stevia rebaudiana (Bert.) Bertoni – A review. Indian J. Nat. Prod. Resour., 1 (3), 267-286.
• [11] Matsukubo T., Takazoe I.: 2006. Sucrose substitutes and their role in caries prevention. Int. Dental J., 56 (3), 119-130.
• [12] Mohammadi-Sichani M., Karbasizadeh V., Aghai F., Mofid M.R.: 2012. Effect of different extracts of Stevia rebaudiana leaves on Streptococcus mutans growth. J. Med. Plants Res., 6 (32), 4731-4734.
• [13] Rafiq K., Sherajee S.J., Sufiun M.A., Mostofa M., Alam A.K.M.R., Barman B.C.: 2011. Comparative efficacy of stevia leaf (Stevia Rebaudiana Bertoni), methi seeds (Trigonella Foenum-Graecum) and glimepiride in streptozotocin induced rats. Int. J. Phytopharm., 2 (1), 9-14.
• [14] Tadhani M.B., Subhash R.: 2006. In vitro antimicrobial activity of Stevia Rebaudiana Bertoni leaves. Trop. J. Pharm. Res., 5 (1), 557-560.
• [15] Thomas J.E., Glade M.J.: 2010. Stevia: It’s not just about calorie. The Open Obesity Journal, 2, 101-109.
• [16] Triratana T., Suwannawong S.K., Srichan R., Surarit R.: 2006. Inhibitory effect of xylitol and stevia extract on Streptococcus sobrinus. Thailand.
• [17] WHO: 2006. WHO Food Additives. Series: 54. Safety evolution of certain food additives, Geneva, IPCS.
• [18] Ziembicka J.: 2009. Słodko-gorzka prawda o stewii. Przem. Spoż., 5, 40-43.
• [19] Žlabur J.Š., Voća S., Dobriečević N., Ježek D., Bosiljkov T., Brnčić M.: 2013. Stevia rebaudiana Bertoni: A review of nutritional and biochemical properties of natural sweetener. Agric. Conspec. Sci., 78 (1), 25-30.