Geological conditions of geothermal resource occurrences in Poland

• Autorzy: Sowiżdżał Anna , Górecki Wojciech , Hajto Marek

Identyfikatory

DOI

10.7306/gq.1526

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The occurrence of geothermal resources in Poland relates to four main hydrogeothermal provinces: the Polish Lowlands, the Carpathians, the Carpathian Foredeep and the Sudetes, each characterized by different geological conditions. Recognition of Poland's geothermal potential on a regional scale is good, yet, in order to evaluate the capabilities of utilising geothermal waters taking into account specific local conditions, a detailed geological, hydrogeological and thermal analysis is required in each case. Sometimes, the results of this analysis provide new insights into the geological structure and hydrogeological conditions in the region of specific resources, and indicate alternative approaches to resource evaluation. We summarise the geological conditions around geothermal water resources in Poland, and also illustrate local variability in selected hydrogeothermal parameters in the area of Wiśniowa, located in the Outer Carpathians, and in Poddębice, a central part of the Polish Lowlands. Selected examples of the effects of the research carried out in these areas of Wiśniowa and Poddębice show situations where the results of making a borehole can be unpredictable.

Słowa kluczowe

EN

geothermal energy; geothermal resources; Wiśniowa; Poddębice; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 64, No. 1
• Strony: 185--196
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sowiżdżał Anna

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, Department of Fossil Fuels, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland

autor

Górecki Wojciech

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, Department of Fossil Fuels, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland

autor

Hajto Marek

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, Department of Fossil Fuels, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland

Bibliografia

• 1. Bond, C.E., 2015. Uncertainty in structural interpretation: lessons to be learnt. Journal of Structural Geology, 74: 185-200.
• 2. Bujakowski, W., Tomaszewska, B., Pająk, L., Kaczmarek, R., Borsukiewicz-Gozdur, A., Mazurek, R., Wiśniewski, S., Nowak, W., Miecznik, M., Barbacki, A., Bielec., B., Skrzypczak, R., Operacz, T., Freiwald, P., Kujawa, T., Stachel, A.A., Sowiżdżał, A., Górecki, W., Papiernik, B., Hajto., M., Ciężkowski, W., Kępińska, B., Chowaniec, J., Czerwińska, B., Franus, W., Hołojuch, G., Kasztelewicz, A., Leśniak, G., Przelaskowska, A., 2014. Atlas of the possible use of geothermal waters for combined production of electricity and heat using binary system in Poland. MEERI PAS, Kraków.
• 3. Chowaniec, J., 2009. Hydrogeology study of the western part of the Polish Carpathians (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 434: 1-98.
• 4. Ciężkowski, W., 2011. Kierunki rozwoju i możliwości wykorzystania geotermii głębokiej na Dolnym Śląsku (in Polish). In: Strategia rozwoju energetyki na Dolnym Śląsku na podstawie metody foresightowej Delphi (eds. E. Ropuszyńskiej-Surmy and Z. Szalbierza). Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• 5. Dadlez, R., Kowalczewski, Z., Znosko, J., 1994. Some key problems of the pre-Permian tectonics of Poland. Geological Quarterly, 38 (2): 169-190.
• 6. Dadlez, R., Marek, S., Pokorski, J., 2000. Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku, w skali 1:1 000 000 (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 7. Dowgiałło, J., 2002. The Sudetic geothermal region of Poland. Geothermics, 31: 343-359.
• 8. Dubrule, O., 2003. Geostatistics for Seismic Data Integration in Earth Models. 2003 Distinguished Instructor Short Course. Distinguished Instructor Series. No. SEG/EAGE. Tulsa, Oklahoma, USA.
• 9. Fistek, J., 1989. Rola uskoku Pstrążna-Gorzanów w kształtowaniu warunków hydrogeologicznych SW obrzeżenia synklinorium śródsudeckiego (in Polish). Prace Naukowe Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej, 58: 361-368.
• 10. Górecki, W., Hajto, M., Strzetelski, W., Szczepański, W., 2010. Lower Cretaceous and Lower Jurassic aquifers in the Polish Lowlands (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 58: 589-593.
• 11. Górecki, W., (ed.), Sowiżdżał, A., Jasnos, J., Papiernik, B., Hajto, M., Machowski, G., Kępińska, B., Czopek, B., Kuźniak, T., Kotyza, J., Luboń, W, Pełka, G., Zając, A., Szczepański, A., Haładus, A., Kania, J., Banaś, J., Solarski, W., Mazurkiewicz, B., Zubrzycki, A., Luboń, K., Peryt, T., Barbacki, A., Pająk, L., Tomaszewska, B., Harasimiuk, M., Kurzydłowski, K., Nowak, J., Latour, T., Czerwińska, B., Kudrewicz, R., Szewczyk, J., 2012. Geothermal Atlas of the Carpathian Foredeep. AGH-UST, Kraków.
• 12. Górecki, W., (ed.), Hajto, M., Augustyńska, J., Jasnos, J., Kuśmierek, J., Kuźniak, T., Machowski, G., Machowski, W., Nosal, J., Michna, M., Papiernik, B., Sowiżdżał, A., Stefaniuk, M., Szczygieł, M., Wachowicz-Pyzik, A., Ząbek, G., Rajchel, L., Lemberger, M., Czop, M., Haładus, A., Kania, J., Szczepański, A., Golonka, J., Banaś, J., Mazurkiewicz, B., Solarski, W., Capik, M., Porowski, A., Oszczypko, N., Ostrowski, C., Targosz, P., Wojdyła, M., Barbacki, A., Bielec, B., Bujakowski, W., Hołojuch, G., Kasztelewicz, A., Kępińska, B., Miecznik, M., Pająk, L., Skrzypczak, R., Tomaszewska, B., Budzisz, P., Zastrzeżyńska, J., Herman, Z., Harasimiuk, M., Czerwińska, B., Kubik, B., Pasek, P., Paliychuk, U., Chowaniec, J., Szewczyk, J., Baran, U., Kudrewicz, R., Borsukiewicz-Gozdur, A., Nowak, W., Wiśniewski, S., Kurzydłowski, K., J., Kalandyk, K., 2013. Geothermal Atlas of the Eastern Carpathians. AGH KSE, Kraków.
• 13. Górecki, W., Sowiżdżał, A., Hajto, M., Kotyza, J., 2015a. Ocena możliwości pozyskania i wykorzystania wód termalnych w rejonie Wiśniowej, projekt zrealizowany na zlecenie Urzędu Gminy Wiśniowa (in Polish). Archiwum AGH KSE.
• 14. Górecki, W., Sowiżdżał, A., Hajto, M., Wachowicz-Pyzik, A., 2015b. Atlases of geothermal waters and energy resources in Poland. Environmental Earth Sciences, 74: 7487-7495.
• 15. Hajto, M., 2011. Geothermal potential of the Outer Western Carpathians (in Polish with English summary). Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 50: 37-49.
• 16. Journal of Laws, 605, 2006. Rozporządzenie MINISTRA ZDROWIA, z dnia 13 kwietnia 2006 r. Dz.U. Poz.605 wraz z późniejszymi zmianami w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (in Polish).
• 17. Kępińska, B., 2019. Geothermal Energy Use - Country Update for Poland, 2016-2018; European Geothermal Congress 2019, Den Haag, The Netherlands, 11-14 June 2019.
• 18. Kępińska, B., Barbacki, A.P., Bielec, B., Bujakowski, W., Dendys, M., Hołojuch, G., Galos, K., Kasztelewicz, A., Kęsek, W., Lankof, L., Miecznik, M., Pająk, L., Skrzypczak, R., Tomaszewska, B., Stefaniuk, M., Cygal, A., Hajto, M., Hałaj, E., Królikowski, M., Mitan, K., Ostrowski, C., Papiernik, B., Sada, M., Sowiżdżał, A., Wiśniowski, R., Nagy, S., Sapińska-Śliwa, A., Śliwa, T., Kiełczawa, B., Liber-Makowska, E., Blachowski, J., Midttømme, K., Dar, U.L. , Aall, Ø.K., Birkeland, A., Gannefors Krafft, Ch., Henne, I., Kocbach, J., Ramstad, R. K., Skauge, J.B., Stavland, S.H., Talhaug, E.S., Petursson, B., Einarsson, F.Ó.P., Danielsson, H.F.K., Tulinius, H., Gałeczka, I., Geirsson, K., Björnsson, J., Björnsson, S., Friōleifsson, S.I., Guđmundsson, B., Guđmundsson, J.R., Gudmundsdóttir, M., Hjaltason, S.E., Ketilsson, J., Torvaldsson, J.Á.H., Sighvats Ţ.E, Dumas, P., Garabetian, T., Pinzuti, V., Brzyszcz, H., Krygier, P., Turkowski S., Kaczmarczyk, R., Szczygieł, G., Sęczkowski, P., Srogosz, M., Osiecki, P., Dobrowolski, D., Balcer, M., Bociek, Z., Jankowski, S., Karska, A., Ogórek, A., Peraj, A., 2017. Geothermal energy - a basis for low-emission space heating improving living conditions and sustainable development - preliminary studies for selected areas in Poland Study Visits. Report. http://www.eeagrants.agh.edu.pl/wp-content/uploads/2017/12/EEA-SV Report_GeoHeatPol-2017.pdf.
• 19. Kulma, R., 1995. Podstawy obliczeń filtracji wód podziemnych (in Polish). Wydawnictwa AGH, Kraków.
• 20. Lindal, B., 1973. Industrial and Other Application of Geothermal Energy. Armstead, H.C.H., Geothermal Energy, UNESCO, Paris: 135-148.
• 21. Machowski, W., Machowski, G., Białecka, K., 2013. Ocena możliwości pracy dubletu geotermalnego na strukturze Wiśniowej koło Strzyżowa, jako wynik modelowań dynamicznych (in Polish). Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 2: 95-104.
• 22. Nian, Y.-L., Cheng, W.-L., 2018. Insights into geothermal utilization of abandoned oil and gas wells. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 87: 44-60.
• 23. Oszczypko, N., Ślączka, A., Żytko, K., 2008. Tectonic subdivision of Poland: Polish Outer Carpathians and their foredeep (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 56: 927-935.
• 24. Paczyński, B., Płochniewski, Z., 1996. Wody mineralne i lecznicze Polski (in Polish). PIG, Warszawa.
• 25. Plewa, S., 1994a. Parametry geotermalne na obszarze Polski (in Polish). Wyd. CPPGSMiE PAN, Kraków.
• 26. Plewa, S., 1994b. Rozkład parametrów geotermalnych na obszarze Polski (in Polish). Wyd. CPPGSMiE PAN.
• 27. Plezia, B., 1992. Dokumentacja wynikowa odwiertu poszukiwawczego Wiśniowa-1 (in Polish). Archiwum PGNiG S.A., Jasło.
• 28. Ponikowska, I., 1995. Medycyna uzdrowiskowa w zarysie (in Polish). WATEXTS, Warszawa.
• 29. Ponikowska, I., 2002. Kompendium balneologii (in Polish). Wydawnictwo Adam Marszałek.
• 30. Ponikowska, I., Ferson, D., 2009. Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa (in Polish). Medi Press, Warszawa.
• 31. Posyniak, A., 2015. Dodatek nr 1 do „Dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia wód termalnych „Poddębice GT-2” z utworów kredy dolnej w miejscowości Poddębice”. Arch. Geotermia Poddębice Sp. z o.o., Warszawa.
• 32. Schumacher, S., Pierau, R., Wirth, W., 2020. Probability of success studies for geothermal projects in clastic reservoirs: from subsurface data to geological risk analysis. Geothermics, 83: 101-725.
• 33. Sowiżdżał, A., 2016. Possibilities of petrogeothermal energy resources utilization in central part of Poland. Applied Ecology and Environmental Research, 14: 555-574.
• 34. Sowiżdżał, A., 2018. Geothermal energy resources in Poland - overview of the current state of knowledge. Renewable and Sustainable Energy Reviews; 82: 4020-4027.
• 35. Sowiżdżał, A., Papiernik, B., Machowski, G., Hajto, M., 2013. Characterization of petrophysical parameters of the Lower Triassic deposits in prospective location for Enhanced Geothermal System (central Poland). Geological Quarterly, 57 (4): 729-743.
• 36. Sowiżdżał, A., Hajto, M., Papiernik, B., Mitan, K., Hałaj, E., 2017. Possibilities of geothermal sector development in central Poland in reference to extended structural and parametrical analysis of Mogilno-Łódź Trough.Geological Exploration Technology, Geothermal Energy, Sustainable Development, 56: 17-31.
• 37. Tadych, J., Rasała, M., Tadych, A., 2010. Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne ujęcia wód termalnych „Poddębice GT-2” w miejscowości Poddębice (in Polish). Thermhouse. 2010. Arch. Geotermia Poddębice Sp. z o.o., Inowrocław.
• 38. Westphal, D., Weijermars, R., 2018. Economic appraisal and scoping of geothermal energy extraction projects using depleted hydrocarbon wells. Energy Strategy Reviews, 22: 348-364.
• 39. Wiktorowicz, B., 2014. Wody termalne niecki łódzkiej - zielona energia z wnętrza Ziemi (in Polish). PIG-PIB, Warszawa.
• 40. Witter, J.B., Trainor-Guitton, J.W., Siler, D.L., 2019. Uncertainty and risk evaluation during the exploration stage of geothermal development: a review. Geothermics, 78: 233-242.
• 41. Wójcicki, A., Sowiżdżał, A., Bujakowski, W. (eds.), 2013. Ocena potencjału, bilansu cieplnego i perspektywicznych struktur geologicznych dla potrzeb zamkniętych systemów geotermicznych (Hot Dry Rocks) w Polsce (in Polish). Ministerstwo Środowiska, Warszawa/Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).