Architecture and building. Metanarratives of architecture

• Autorzy: Lenartowicz J. K.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.15.374.4993

Warianty tytułu

PL

Architektura i budowanie. Metanarracje architektury

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The paper presents an outlook on the entire creative designing in architecture, defined as arranging space according to human needs. The categories of the Vitruvian Triad and Post-Modern Meaning and Ecology are applied here to analyze architectural works. Individual authors in particular cases and in varied proportions apply the factors resulting from these categories, depending on their creative attitude, ability, fashion, view of the world and so on. Common threads may be discerned in individual creations that form broader narratives in time. Two distinctly different and contrasting timeless meta-narratives emerge, named here Architecture and Building. The two lasting general tendencies define edges of the research area encompassing all actions and works of architecture. Historical and contemporary examples are described as belonging to the both meta-narratives.

PL

W artykule przedstawiono spojrzenie na całokształt twórczości w zakresie projektowania architektury, rozumianej jako kształtowanie przestrzeni dla potrzeb człowieka. Do analizy dzieł architektonicznych zastosowano kategorie triady witruwiańskiej uzupełnione o ponowoczesną ekologię i znaczenie. Poszczególni twórcy w różnych przypadkach w różnym stopniu korzystają z przesłanek wynikających z tych kategorii, co zależy od nastawienia twórczego, możliwości, mody, światopoglądu itd. Zauważono wspólne dla indywidualnych twórców i ich tworów wątki, które z upływem czasu łączą się w większe narracje. Wśród tych narracji wyodrębniono dwie wyraźnie różne ogólne tendencje, które tworzą kontrastujące ze sobą ponadczasowe meta-narracje, nazwane tutaj Architekturą i Budowaniem. Wyznaczają one krawędzie badanego obszaru twórczości, obejmującego wszystkie działania i dzieła architektoniczne. Przedstawiono historyczne i współczesne przykłady należące do obu metanarracji.

Słowa kluczowe

EN

architectural design; architecture; building; ecology; meaning; meta-narration; narrative; Vitruvian Triad

PL

projektowanie architektoniczne; architektura; budowanie; narracja; meta-narracja; triada witruwiańska; znaczenie; ekologia

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2015
• Tom: Y. 112, iss. 12-A
• Strony: 75--119
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz. il., tab.

Twórcy

autor

Lenartowicz J. K.

• Institute of Architectural Design, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

Bibliografia

• [1] Alberti B., Ksiąg dziesięć o sztuce budowania, PWN, Warszawa 1968.
• [2] Alexander Ch. et al. (1977), A Pattern Language Towns – Buildings ‒ Construction, Oxford UP, Polish translation by J. K. Lenartowicz, Język wzorców, GWP, Gdańsk 2008.
• [3] Alexander Ch., The Nature of Order, T. I‒IV, CES, Berkeley 2002.
• [4] Ballenstedt J., Architektura. Historia i teoria, PWN, Warszawa‒Poznań 2000.
• [5] Betsky A., Landscapers. Building with the land, Thames & Hudson, London 2005.
• [6] Blundell Jones P., Scharoun und Häring – aus englischer Sicht, [in:] Christa Otto (ed.) Hugo Häring in seiner Zeit. Bauen in unserer Zeit, Symposion und Ausstellung, Biberach a.d. Riss, Mai 1982, 19­35.
• [7] Bucciarelli P., Hugo Häring – Architekt und Theoretiker, [in:] Christa Otto (ed.) Hugo Häring in seiner Zeit. Bauen in unserer Zeit, Symposion und Ausstellung, Biberach a.d. Riss, Mai 1982, 36­38.
• [8] Bucciarelli P., Hugo Häring – impegno nella ricerca organica, Universale di architettura, vol. 38, Roma 1980.
• [9] Carpo M., Architecture in the Age of Printing. Orality, writing, typography, and printed images in the history of architectural theory, The MIT Press, Cambridge Mass., 2001.
• [10] Hansen O., Towards Open Form (Ku Formie Otwartej), Foksal Gallery Foundation; Revolver; Muzeum ASP w Warszawie, Warszawa 2004.
• [11] Hegel Georg W.F., Wykłady o estetyce, Polish translation by J. Grabowski i A. Landman, Vol. II, PWN, Warszawa 1966.
• [12] Heller M., Pierre-Louis de Mauperthuis i zasada najmniejszego działania, XVI Seminarium Nauka­Religia­Dzieje, PAU, Kraków 2011.
• [13] Januszkiewicz K., O projektowaniu architektury w dobie narzędzi cyfrowych. Stan aktualny i perspektywy rozwoju, Politechnika Wrocławska, Wrocław 2010.
• [14] Jencks Ch., Kropf K., Theories and manifestoes of contemporary architecture, Wiley­Academy, Chichester 2006.
• [15] Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Ossolineum, Wrocław 2000.
• [16] Laugier M.­A. (1753+1765), Essai sur l’architecture. + Observations sur l’architecture, Edition integrale, Pierre Madraga, Bruxelles‒Liège 1979.
• [17] Ledoux C.­N., L’architecture considerée sous les rapports de l’art, des moeurs et de la legislation, Vol. 1, Paris 1802.
• [18] Marcus A., Rozmyślania, Polish translation by M. Reiter, PWN, Warszawa 1958.
• [19] Pawłowski A., Inicjacje. O sztuce, projektowaniu i kształceniu projektantów, ASP, Kraków 1999.
• [20] Piotrowska­Tryzno M., Gurska A., Odnaleźć plażę pod płytami chodnika. Aaron Betsky i landscaper w perspektywie filozoficznej, Międzynarodowe Biennale Architektury Wnętrz, Kraków 2012, 66­68.
• [21] Rudd J.W., The Organic. Nature-People-Design, College House Enterprises, Knoxville, TN, 2002.
• [22] Schumacher P., Design Research within the Parametric Paradigm, London. Published as Smart Work – Patrik Schumacher on the growing importance of parametrics, [in:] RIBA Journal, September 2008.
• [23] Vitruvius, O architekturze ksiąg dziesięć, PWN, Warszawa 1956.
• [24] Wright F.L., The natural house, Mentor Books, New York, NY 1954.
• [25] Wright F L., The future of architecture, Mentor Books, New York, NY 1963.