Geochemiczne poszukiwania kruszców w rejonie pienińskim

• Autorzy: Lasoń K. , Markowiak M. , Habryn R.

Warianty tytułu

EN

Geochemical investigations of ore mineralization in the Pieniny region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Geochemical prospecting was conducted in three areas of the Pieniny Mountains: Wżar, Jarmuta and Bryjarka regions. Rock samples were collected in the regular grid of 100 x 100 m. A total number of 786 samples were collected from these areas (449 samples near Wżar Mt., 256 samples from Jarmuta, and 81 samples from Bryjarka). Forty-one samples were taken from the Wżar and Jarmuta quarries. Thirty samples of aqueous sediments and pan concentrates were collected from streams of the study areas. The geochemical studies show elevated concentrations of Pb, As, Bi, Cd, Zn, Sn, Tl and K (Rb) in the south-western part of the Wżar Mt., and elevated concentrations of Pb, Bi, Cd, Cu, Ni, Sb, Zn, Fe, Hg and Mn in the vicinity of Jarmuta. Stream sediment samples from the Bryjarka area contain 0.358 and 0.291 ppm Hg (Ścigocki stream) and 0.037ppm Au (Szczawny stream). These anomalies suggest the presence of weak ore mineralization associated with hydrothermal processes due to andesite magmatism. Based on analytical data, it may be concluded that investigated areas of the Wżar, Bryjarka and Jarmuta Mt. are not prospective for ore deposits. The only zone that requires detailed studies is the northern part of Jarmuta, where increased concentrations of Ag within the limits of 7.0-88.0 ppm were found in slope-wash clays in 12 neighbouring samples. The studies of pan concentrates show the presence of detrital gold in the Szczawny stream (1 grain) and the Grajcarek stream (3 grains in 2 samples).

Słowa kluczowe

PL

geochemia; mineralizacja polimetaliczna; andezyt; Pieniny; region

EN

geochemistry; polymetallic mineralization; andesites; Pieniny Mts.; region

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 64, nr 12
• Strony: 1023--1033
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Lasoń K.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41­200 Sosnowiec

autor

Markowiak M.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41­200 Sosnowiec

autor

Habryn R.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41­200 Sosnowiec

Bibliografia

• [1]. BANAŚ J., NIEĆ M. & SALAMON W. 1993 - Bismuth tellurides from the Jarmuta Hill (Pieniny MTS.). Miner. Pol., 24 (1/2): 33-40.
• [2]. BARTUŚ T. & KUŚ T. 2010 - Szlachtowski obszar eksploatacji kruszców jako element projektowanego geoparku „Pieniny”. Geoturystyka, 2 (21): 35-58.
• [3]. BIRKENMAJER K. 1958a - Nowe dane o geologii skał magmowych okolic Szczawnicy. Pr. Muz. Ziemi, 1: 89-103.
• [4]. BIRKENMAJER K. 1958b - Przewodnik geologiczny po pienińskim pasie skałkowym. Cz. III: 1-88 i IV: 1-55. Wyd. Geol., Warszawa.
• [5]. BIRKENMAJER K. 1961 - Uwagi o formie geologicznej andezytów góry Wżar koło Czorsztyna. Spraw. Kom. Oddz. PAN w Krakowie. Spraw. Kom. Nauk. Geol.: 346-347.
• [6]. BIRKENMAJER K. 1962 - Remarks on geological form of the Mt Wżar andesites, Pieniny Mts, Carpathians. Acta Geol. Pol., 12: 201-213.
• [7]. BIRKENMAJER K. 1986 - Zarys ewolucji geologicznej pienińskiego pasa skałkowego. Prz. Geol., 6: 293-304.
• [8]. BIRKENMAJER K. 2003 - Post-collisional late Middle Miocene (Sarmatian) Pieniny Volcanic Arc, Western Carphatians. Bull. Pol Acad., Earth Sci., 51 (1): 79-89.
• [9]. BIRKENMAJER K. & PECSKAY Z. 1999 - K-Ar dating of the Miocene andesite intrusions, Pieniny Mts, West Carphatians. Bull. Pol Acad., Earth Sci., 47 (2/3): 155-169.
• [10]. BIRKENMAJER K., PECSKAY Z. & SZELIGA W. 2004 - Age relationships between Miocene volcanism and hydrothermal activity at Mt Jarmuta, Pieniny Klippen Belt, West Carphatians, Poland. Stud. Geol. Pol., 123: 279-294.
• [11]. BORECKA A., DANEL W., KROBICKI M. & WIERZBOWSKI A., 2013 - Pieniński Park Narodowy. Mapa geologiczno-turystyczna. PIG-PIB, Warszawa.
• [12]. GAJDA E. 1958 - Procesy hydrotermalne w andezytach okolic Pienin. Pr. Muz. Ziemi, 1: 57-80.
• [13]. JUREWICZ E., HERCMAN H. & NEJBERT K. 2007 - Flowstone-like calcite in the andesite of Jarmuta Mt. - dating the Holocene tectonic activity in the vicinity of Szczawnica (Magura Nappe, Outer Carpathians, Poland). Acta Geol. Pol., 57 (2): 187-204.
• [14]. KOZŁOWSKI S. 1965 - Andezyty Wżaru. Rocz. PTG, 35 (3): 357-359. MAŁKOWSKI S. 1921 - Andezyty okolic Pienin. Pr. Pol. Inst. Geol., 1 (1): 3-67.
• [15]. MAŁKOWSKI S. 1958 - Przejawy wulkanizmu okolic Pienin. Pr. Muz. Ziemi, 1: 12-55.
• [16]. MAŁOSZEWSKI S. 1956 - Badania magnetyczne w Pieninach. Prz. Geol., 2: 74-77.
• [17]. MAŁOSZEWSKI S. 1962 - Badania magnetyczne występowania andezytów w okolicach Szczawnicy. Pr. Geol. Kom. Nauk Geol. PAN, 10: 1-140.
• [18]. MIKULSKI S.Z., OSZCZEPALSKI S. & WOJCIECHOWSKI A. 2010 - Weryfikacja stanu wiedzy o złożach złota wraz z aktualną oceną perspektyw złożowych. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• [19]. MIKULSKI S.Z. & WOJCIECHOWSKI A. 2011 - Gold mineralization symptoms in the Polish part of Carpathian Mountains. Gold in Poland, AM Monograph No. 2: 331-336.
• [20]. POLAŃSKI A. 1988 - Podstawy geochemii. Wyd. Geol., Warszawa. RADWANEK-BĄK B. (red.) 2011 - Georóżnorodność i atrakcje geoturystyczne województwa małopolskiego. Mapa geoturystyczna okolic Szczawnicy. Wyd. Kartograficzne „COMPASS”, Kraków.
• [21]. SAUKOV A.A. 1975 - Geochimja. Nauka, Moskwa.
• [22]. SOKOŁOWSKA G. & WOJCIECHOWSKI A. 1996 - Złoto w andezytach Pienin. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 52: 20-21.
• [23]. TAYLOR S.R. 1964 - Abundance of chemical elements in the continental crust: a new table. Geochim. et Cosmochim. Acta, 29: 145-146.
• [24]. TAYLOR S.R. & MCLENNAN S.M. 1985 - The continental crust; its composition and evolution. Blackwell Sc. Publ., Oxford.
• [25]. TUREKIAN K. K. & WEDEPOHL K. H. 1961 - Distribution of the elements in some major units of the earth’s crust. Bull. Geol. Soc. Amer., 72: 175-192.
• [26]. WOJCIECHOWSKI J. 1950 - Złoto rodzime i minerały towarzyszące w żyle kruszcowej pod Szczawnicą. Acta Geol. Pol., 1 (1): 143-149.
• [27]. WOJCIECHOWSKI J. 1955 - O żyłach kruszcowych w okolicy Szczawnicy. Biul. Inst. Geol., 101: 1-82.
• [28]. WOJCIECHOWSKI J. 1965 - Żyły kruszcowe okolic Szczawnicy. Rocz. PTG, 35 (3): 360-361.
• [29]. WOJCIECHOWSKI A. 2003 - Wystąpienia rtęci i złota w rejonie Baligrodu oraz Szczawnicy (polska część Karpat). Prz. Geol., 51 (2): 131-138.
• [30]. YOUSSEF M.M. 1978 - Large-scale geological survey of the Mt Wżar andesites, Pieniny Mts. Stud. Geol. Pol., 66: 1-30.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.