Możliwości wykorzystania rezerwatu Muńcoł w edukacji ekologicznej. Projekt ścieżki dydaktycznej „Muńcolskie Knieje”

• Autorzy: Wilczek Z. , Kubacki G. , Wytyczak K

Warianty tytułu

EN

The possibility of using the reserve Muńcoł for environmental education. The project of the „Muńcolskie Knieje” educational trail

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rezerwat Muńcoł położony jest na wschodnich stokach masywu Muńcoła (1165 m n.p.m.), w grupie Wielkiej Raczy Beskidu Żywieckiego, w przedziale wysokości 925-1120 m n.p.m. W latach 2008-2009 przeprowadzono na terenie rezerwatu „Muńcoł” badania fitosocjologiczno-florystyczne mające na celu rozpoznanie flory roślin naczyniowych oraz zróżnicowania zbiorowisk roślinnych pod kątem ich udostępnienia dla potrzeb edukacji ekologicznej. W wyniku badań stwierdzono 112 gatunków roślin naczyniowych, spośród których 12 podlega ścisłej ochronie gatunkowej a 3 objęte są ochroną częściową. Nie stwierdzono występowania gatunków obcych dla flory Polski oraz gatunków ekspansywnych zagrażających różnorodności gatunkowej flory występującej na tym obszarze. Na podstawie 42 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta wyróżniono na terenie rezerwatu „Muńcoł” 5 syntaksonów w randze zespołu, w tym: 3 syntaksony leśne oraz 2 syntaksony nieleśne. Aby w pełni spopularyzować walory przyrodnicze rezerwatu „Muńcoł” opracowano projekt ścieżki dydaktycznej „Muńcolskie knieje”, wzdłuż istniejącej ścieżki leśnej wiodącej przez środkową część rezerwatu. Odbiorcami ścieżki dydaktycznej mogą być zarówno dorośli jak i młodzież. Wzdłuż ścieżki dydaktycznej wyznaczono następujące przystanki: żyzna byczyna karpacka, źródliska potoku, jaworzyna ziołoroślowa, śnieżyczka przebiśnieg, interesujące formy świerka, fauna rezerwatu, ciemiężyca zielona, ochrona czynna polan górskich. Łączna długość ścieżki dydaktycznej wynosi 0,9 km, a czas jej przebycia wraz z zapoznaniem się z opisami 8 przystanków wynosi ok. 1 godzinę.

EN

Muńcoł reserve is located on the eastern slopes of Muńcoł Massif (1165 m above the sea level), in the group of the Wielka Racza in the Żywiec Beskids, in the range of 925–1120 m above the sea level. Phytosociological - floristic studies in the reserve Muńcoł, carried out between 2008–2009, serve to identifity vascular plants and diversity of plants communities in term of their availability for environmental education. As a result, the study found 112 species of vascular plants of which 12 species are under legal protection and 3 are covered partially protected. In the study, there were no non-native species to the Polish flora. There was no expansive species that threaten the diversity of species of flora present in the area. Based on 42 phytosociological relevés following the Braun-Banquet’s method allows to distinguish 5 syntaxa the rank of the association, including 3 forest syntaxa and 2 non-forest syntaxa.To fully popularize natural assets of the reserve Muńcoł, the “Muńcolskie Knieje” educational trail is projected along existing forest trail through the central part of the reserve. Both adults and school children can benefit from visiting the educational trail. Along the nature trail the following stops are planned: Fertile Carpathian beech, Springfens stream, Sycamore forest with tall-herbs, Snowdrop, Interesting forms of spruce, Fauna of the reserve, Green hellebore, Active protection of mountain meadows. The total length of the nature trail is 0.9 km and the time required for a visit including reading all 8 stop descriptions is about 1 hour.

Słowa kluczowe

PL

Rezerwat Muńcoł; żyzna buczyna karpacka; ścieżka dydaktyczna; śnieżyczka przebiśnieg

EN

Muńcoł reserve; Fertile Carpathian beech; educational trail; Snowdrop

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 33
• Strony: 183--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Wilczek Z.

• Katedra Geobotaniki i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Śląski, ul. Jagiellońska 28, 40-032 Katowice, Polska

autor

Kubacki G.

• Biuro Projektów Budownictwa Komunikacyjnego TRAKT sp. z o.o. sp. k., ul. Jesionowa 15, 40-159 Katowice

autor

Wytyczak K

• Katedra Ochrony Środowiska, Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. Gen. J. Ziętka, ul. Krasińskiego 2, 40-952 Katowice, Polska

Bibliografia

• 1. Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Instytut Botaniki UJ. Sorus. Kraków-Poznań: ss. 302.
• 2. Falencka-Jabłońska M. 2012. Walory przyrodnicze polskich lasów i ich uzdrowiskowo-turystyczne wykorzystanie. Inżynieria Ekologiczna, 30: 60-69.
• 3. Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN. Warszawa: ss. 537.
• 4. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H. Zając A. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland - a chacklist. Instytut Botaniki PAN. Kraków: ss. 442.
• 5. Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek-Ochyra H. 2003. Casus Catalogue of Polish Moses. Biodiversity of Poland 3. Polish Academy of Science. Institute of Botany. Kraków: ss. 372.
• 6. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. Dz. U. 1998 Nr 166, poz. 1227.
• 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody. Dz. U. 2005 Nr 60, poz. 533.
• 8. Rutkowski L. 2008. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN. Warszawa: ss. 814.
• 9. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. 1986. Rośliny Polskie. PWN. Warszawa: ss. 1019.
• 10.Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz. U. 2004 Nr 92, poz. 880 wraz z późniejszymi zmianami.
• 11. Valachovič M. 2001. Montio-Cardaminetea. W: Valachovič M. (ed.). Plant communities in Slovakia. 3. Wetland Vegetation. Veda, Publisher House Slovak 14. Academy of Sciences. Bratislava: 299-344.
• 12.Wilczek Z. 2006. Fitosocjologiczne uwarunkowania ochrony przyrody Beskidu Śląskiego (Karpaty Zachodnie). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ss.223.