Białostockie murale jako elementy struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta. Wstęp do badań

• Autorzy: Januszkiewicz Agnieszka , Pawłowicz Anna M.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8902

Warianty tytułu

EN

Białystok murals as elements of the city’s functional and spatial structure. Introduction to research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Białostockie murale, wykorzystujące architekturę jak płótno obrazu, stanowią barwne detale o różnorodnej sile oddziaływania na przestrzeń publiczną miasta. Badany jest związek między ich lokalizacją (miejscem wytworzenia) a funkcjonowaniem w strukturze przestrzennej Białegostoku (skalą i obszarem oddziaływania). Badania objęły większość istniejących (wiosną 2024 r.) murali, lokowanych głównie na budynkach wielorodzinnych i użyteczności publicznej. Podjęto próbę wykazania słuszności przyjętego założenia, że białostockie murale wielkoformatowe dawno już wyszły poza ramy roli dekoracji miejsca (obiektu, najbliższego otoczenia), w którym powstały i funkcjonują jako elementy struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta, a te ulokowane wzdłuż ciągów komunikacyjnych współtworzą pierzeje Białegostoku. Wnioski z przeprowadzonych badań wstępnych, wnioski i poruszone zagadnienia stanowią przyczynek do kontynuowania badań we wskazanym w treści kierunku.

EN

Białystok’s murals, using architecture as a canvas, are colorful details with a diverse impact on the city’s public space. The relationship between their location (place of production) and their functioning in the spatial structure of Białystok (scale and area of influence) is examined. The research has covered most of the existing murals (spring 2024), located mainly on multi-family and public buildings. The article attempts to prove the validity of the assumption that Białystok’s large-format murals have long gone beyond the main role – decoration of the place (building, immediate surroundings) in which they were created. They are elements of the spatial and functional structure of the city. The murals located along communication routes contribute to the urban frontages of Białystok. The results of preliminary research and conclusions presented in the content constitute a contribution to continuing research in the indicated direction.

Słowa kluczowe

PL

mural; Białystok; przestrzeń miejska; pierzeja miejska

EN

mural; Białystok; urban space; urban frontage

• Wydawca: Fundacja Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa
• Czasopismo: Przegląd Budowlany
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 95, nr 7
• Strony: 137--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Januszkiewicz Agnieszka

• Wydział Architektury, Politechnika Białostocka

• https://orcid.org/0000-0003-2676-5231

autor

Pawłowicz Anna M.

• Wydział Architektury, Politechnika Białostocka

Bibliografia

• [1] Kaznowski M., Mur(al)owe podwoje do przeszłości – murale jako nośniki kultury historycznej na przykładzie wybranych prac w południowo-wschodniej Polsce, Nauki społeczne 23, 4/2008, str. 203-245, doi: 10.26361/ZNTDsp.09.2018.23.10
• [2] Krawczyk B., Murale w polskich miastach: za czy przeciw? Przegląd komunalny 5(296)2016, www.portalkomunalny.pl/plus/artykul/murale-w-polskich-miastach-za-czy-przeciw/dostęp 9.07.2024
• [3] https://portalkomunalny.pl/murale-najlepsze-w-polsce-328339/4/ (dostęp 26.06.2024)
• [4] https://kulturaludowa.pl/aktualnosci/slynny-bialostocki-mural-dziewczynka-z-konewka-bedzie-chroniony/ (dostęp 30.06.2024)
• [5] https://www.bialystokonline.pl/dziewczynka-z-konewka-ocalona-minister-chce-chronic-mural,artykul,91035,1,1.html (dostęp 30.06.2024)
• [6] https://ikm.gda.pl/wp-content/uploads/2019/07/Przewodnik-po-Zaspie.pdf (dostęp 9.07.2024)
• [7] http://szlaki.bialystok.pl/murale/ (dostęp 26.06.2024)
• [8] Gliniecka M., Maksymowicz M., Edukacyjny potencjał murali o tematyce wojennej w kontekście ich odbioru przez młodych ludzi, Colloquium pedagogika – Nauka o polityce i administracji 1(53)2024, doi: http://doi.org/10.34813/06coll2024
• [9] Hołda R., Jesteście w naszej pamięci. Polskie murale jako nośniki pamięci i popularna forma patriotyzmu, Relacje międzykulturowe, Intercultural Relations 1(7)/2020, doi: https://doi.org/10.12797/RM.01.2020.07.03
• [10] Petelenz M., Inteligentne ornamenty. Forma i funkcja murali w przestrzeni urbanistycznej, Środowisko Mieszkaniowe – Housing Environment 25/2018, doi: https://doi.org:10.4467/25438700SM.18.074.9990
• [11] Balcerak M., Murale w procesie kształtowania przestrzeni publicznej poprzez sztukę (rozprawa doktorska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023, online: https://bip.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0024/448332/Balcerak-Malwina_rozprawa-doktorska.pdf (dostęp 30.06.2024 r.)
• [12] Rose G., Interpretacja obrazów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, tłum. E. Klekot, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010
• [13] https://www.bialystokonline.pl/dziewczynka-z-konewka-podbija-swiat-nasz-mural-przekracza-granice,artykul,86125,2,1.html (dostęp 26.06.2024 r.)
• [14] https://sztukapubliczna.wordpress.com/2013/06/19/mural-esperancki/ [dostęp 30.06.2024]