Chloro (fenylo) metan. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Kilanowicz A. , Sapota A.

Warianty tytułu

EN

Chlorophenylmethane. Documentation of suggested occupational exposure limits (OELs)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Chloro(fenylo)metan nazywany potocznie chlorkiem benzylu jest bezbarwną cieczą o ostrym oraz gryzącym (kłującym) zapachu. Jest produktem syntetycznym otrzymywanym w wyniku reakcji gazowego chloru z toluenem w7 obecności światła jako katalizatora (reakcja addycji rodnikowej). Produkcja chloro(fenylo)metanu jest wielkotonażowa. W 1995 r. chloro(fenylo)metan produkowano w 16 państwach. Nie ma informacji na temat produkcji tego związku w' Polsce. W 2010 r. nie stwierdzono osób zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których stężenia chloro(fenylo)metanu wynosiły powyżej obowiązującej wartości NDS (3 mg/m3). Chloro(fenylo)metan jest stosowany m.in. przy wytwarzaniu plastyfikatora ftalanu butylobenzylu, do produkcji benzylocelulozy. Związek jest półproduktem do wytwarzania barwników trifenylometanowych oraz garbników. Używany jest także do produkcji alkoholu benzylowego i jego pochodnych stosowanych w przemyśle: farmaceutycznym, chemicznym, perfumeryjnym i spożywczym. Narażenie zawodowe na chloro(fenylo)metan może występować podczas jego produkcji oraz stosowania. Chloro(fenylo)metan wchłania się do organizmu z dróg oddechowych i z przewodu pokarmowego. W organizmie ulega sprzęganiu z glutationern oraz hydrolitycznej dechloracji i dalszej oksydacji do kwasu benzoesowego. Powstające metabolity są wydalane głównie z moczem (około 76% podanej dawki) w' ciągu- 72 h po narażeniu. Pod względem ostrego działania toksycznego związek można zaliczyć do substancji toksycznych w wyniku narażenia inhala-cyjnego i szkodliwych w przypadku połknięcia. Działa drażniąco na błony śluzowe górnych dróg oddechowych i oczu (ryzyko poważnego uszkodzenia oczu), a także na skórę. W badaniach na świnkach morskich wykazano także działanie uczulające związku. Głównym skutkiem narażenia zawodowego łudzi na chloro(fenyło)metan o dużym stężeniu było działanie drażniące na oczy objawiające się pieczeniem i bardzo obfitym łzawieniem, któremu towarzyszył ból. Stwierdzano także częste przypadki zapalenia spojówek. U ludzi działanie drażniące chloro(fenylo)metanu na górne drogi oddechowe objawiało się stanami zapalnymi błon śluzowych. W badaniach na ochotnikach ustalono stężenia progowe podrażnienia oczu i nosa, które wynosiły odpowiednio: 41 i 180 mg/m3. Nietole- rowane przez ochotników stężenie chloro(fenylo)metanu wywołujące działanie drażniące na oczy określono na poziomie 410 mg/m3. Badania epidemiologiczne przeprowadzone wśród pracowników zatrudnionych przy produkcji chlorowanych toluenów oraz chlorku benzoilu wykazały nadwyżkę zgonów z powodu raka płuc. W procesie tym występowało łączne narażenie na szereg różnych związków chemicznych, w tym trichloro(fenyło)metan uważany za związek rakotwórczy. Nie można więc ustalić związku między narażeniem na chloro(fenylo)metan a zwiększonym ryzykiem raka płuca u ludzi, mimo iż rakotwórcze działanie związku wykazano w badaniach doświadczalnych na zwierzętach. Narażenie drogą inhalacyjną zwierząt doświadczalnych na pary chloro(fenylo)metanu o stężeniach większych niż 800 mg/m3 przez co najmniej pół godziny wywołało wzrost wydzielania śluzu w układzie oddechowym. U szczurów' narażonych na związek o stężeniu 3300 mg/m3 przez 8 h stwierdzono ogniska krwotoczne w płucach, natomiast o stężeniach do 1100 mg/m3/7,5 h, stwierdzano odmę płucną. Stężenie chloro(fenylo)metanu powodujące u samców myszy Swiss zmniejszenie częstości oddechów o poło-wę (RD50) wynosi 88 mg/m3. U szczurów i chomików narażanych na chloro(fenylo)metan o stężeniu 530 mg/m3 przez 4 tygodnie wykazano objawy działania drażniącego związku na układ oddechowy (podrażnienie nosa, kichanie). Działania chloro(fenylo)metanu na układ oddechowy nie potwierdzono w długotrwałym (27 tygodni) narażeniu inhalacyjnym szczurów i świnek morskich na chloro(fenylo)metan o stężeniach do 148 mg/m3. U narażanych gatunków zwierząt stwierdzono jedynie niewielkie zmiany we względnych oraz bezwzględnym masach narządów wewnętrznych: serca, śledziony, wątroby i nerek. Na podstawie wyników badań w warunkach in vitro i in vivo stwierdzono, że związek wykazuje działanie mutagenne i klastogenne. Działanie rakotwórcze chloro(fenyło)metanu badano u myszy oraz szczurów po podaniu: dermalnym, podskórnym i dożołądkowym. U narażanych dermalnie myszy stwierdzono przypadki raka skóry przy braku nowotworów w grupie kontrolnej. U szczurów natomiast w miejscu aplikacji badanego związku obserwowano mięsaki. Chloro(fenylo)metan podawany dożołądkowo obu gatunkom zwierząt spowodował występowanie: brodawczaków i raków przedżołądka u myszy obojga płci, nowotworów komórek C tarczycy u samic szczurów' oraz nowotworów przedżołądka u samców szczurów. W Grupie Roboczej Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) uznano, że istnieje ograniczony dowód kancerogennego działania chlorowanych toluenów (w tym chloro(fenylometanu) i chlorku benzoilu u ludzi. Ponadto stwierdzono, że istnieje wystarczający dowód rakotwórczości chloro(fenylo)metanu u zwierząt doświadczalnych. W ogólnej ocenie uznano, że łączne narażenie na a-chlorowane tolueny i chlorek benzoilu jest prawdopodobnie rakotwórcze dla ludzi (grupa 2.A). W Unii Europejskiej chloro(fenylo)metan jest zaliczany do substancji rakotwórczych kategorii l.B, czyli substancji mających potencjalne działanie rakotwórcze dla ludzi, przy czym klasyfikacja ta opiera się na wynikach badań przeprowadzonych na zwierzętach. Brak jest danych dotyczących toksyczności rozwojowej chloro(fenylo)metanu oraz jego wpływu na rozrodczość u ludzi, natomiast w bada-niach na zwierzętach uzyskano sprzeczne dane dotyczące potencjalnego działania embriotoksycznego związku. Za krytyczne skutki działania chloro(fenylo)metanu uznano jego działanie drażniące na oczy oraz błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Za podstawę do wyprowadzenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla chIoro(fenylo)metanu przyjęto wyniki dwóch różnych eksperymentów. W pierwszym badaniu wzięto pod uwagę stężenie chloro(fenylo)metanu równe 88 mg/m3 powodujące u myszy Swiss zmniejszenie częstości oddechów o połowę (RD50). Średnia wartość współczynnika uzależniającego wartość NDS od wartości RD50 wynosi 1/30, dlatego wyliczona wartość NDS to około 3 mg/m3. W drugim badaniu za podstawę do wyliczenia wartości NDS dla chlo- ro(fenylo)metanu przyjęto wyniki 104-dniowego eksperymentu na szczurach narażanych drogą pokarmową na dawki związku wynoszące: 0; 15 lub 30 mg/kg mc./dzień/3 dni/tydzień/104 dni. Dawkę 15 mg/kg mc./dzień przyjęto za wartość NOAEL, która następnie posłużyła do obliczenia równoważnego dla człowieka stężenia tego związku w powietrzu. Po zastosowaniu współczynników niepewności, zaproponowano przyjęcie stężenia 3 mg/m3 za wartość najwyższego stężenia dopuszczalnego (NDS) chloro(fe- nylometanu. Ze względu na fakt, że chloro(fenyło)metan wykazuje właściwości drażniące na skórę oraz układ oddechowy, ustalono również wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Zapropanowano przyjęcie stężenia 9 mg/m3 chloro(fenylo)metanu za wartość NDSCh. Normatyw chloro(fenylo)metanu oznakowano literami: „Sk" — substancja wchłania się przez skórę, ze względu na wartość DL50 po podaniu na skórę szczura wynoszącą 1000 mg/kg mc., a także „I" — substancja o działaniu drażniącym, „A" — substancja o działaniu uczulającym oraz Carc. IB" związek rakotwórczy kategorii l.B.

EN

Chlorophenylmethane,, commonly known as, benzyl chloride is a colorless liquid with a characteristic acrid and pungent odor. It is a synthetic product obtained due to the reaction between gas chloride and toluene in the presence of light acting as a catalyst (radical addition reaction). There is multitonne production of benzyl chloride. In 1995 benzyl chloride was produced in 16 countries. No information about the Polish production of this compound is available. The 2010 records do not mention workers employed at workstations with benzyl chloride concentrations exceeding the binding maximum admissible concentration (MAC) of 3 mg/m3. Benzyl chloride is used, inter alia, in the manufacture of butyibenzyl phthalate flexibilizers and benzyl- cellulose. This compound is a semi-product used in the production of triphenylmethane dyes and tanning agents. It is also used in the production of benzyl alcohol and its derivatives used in the pharmaceutical, chemical, perfume and food industries. Occupational exposure to benzyl chloride may occur during its production and use. Benzyl chloride is absorbed from the lungs and gastrointestinal tract. In the body, it couples with glutathione, undergoes hydrolytic dechlorination and further oxidation to benzene car- boxylic acid. The produced metabolites are excreted mainly with urine (about 76% of a given dose) during 72 h after exposure. Regarding its acute toxic effect, this compound can be classified into the group of substances toxic after inhalation exposure and harmful after swallowing. It exerts art irritating effect on mucous membranes of the upper respiratory tract, eyes (risk of serious damage) and skin. Experiments on guinea pigs have also revealed allergenic effects of the compound. The major effects of occupational exposure to benzyl chloride in high concentrations are manifested by eye irritation demonstrated by burning sensation and profuse lacrimation with concomitant pain. Frequent cases of conjunctivitis have also been noted. In humans, the irritating effect of benzyl chloride on the upper respiratoiy tract is manifested by the inflammation of mucous membranes. In studies carried out in a group of volunteers, the threshold concentrations inducing irritation of eyes and nose were determined at the level of 41 and 180 mg/m3, respectively. Benzyl chloride concentrations generating eye irritation not tolerable by volunteers was set at the level of 410 mg/ m3. Epidemiological studies performed in workers involved in the production of a-chlorinated toluene and benzoyl chloride revealed excess mortality due to lung cancer in this occupational group. A combined exposure to a number of chemical compounds, including trichlorophenylmethane regarded as a carcinogen, was involved in this process. Therefore, it is not possible to establish the relationship between exposure to benzyl chloride and increased lung cancer risk in humans despite the fact that the carcinogenic effect of benzyl chloride has been evidenced in animal experimental studies. Inhalation exposure of experimental animals to benzyl chloride in concentrations higher than 800 mg/m3 for at least half an hour increased the secretion of mucus in the respiratory tract. In rats exposed to this compound at a concentration of 3300 mg/ m3 for 8h and at concentrations below 1100 mg/m3 for 7.5h hemorrhagic foci in the lungs and pneumothorax, respectively, were observed. In Swiss male mice, the concentration of benzyl chloride responsible for a 50% decrease (RDso) in the respiratory rate is 88 mg/m3. Rats and hamsters exposed to benzyl chloride at a concentration of 539 mg/m3 for 4 weeks developed airway irritation symptoms (nose irritation, sneezing). The adverse effects of benzyl chloride on the respiratory tract were not confirmed by a longterm (27 weeks) inhalation exposure of guinea pigs at concentrations up to 148 mg/m3.In exposed animals, only slight changes in relative and absolute masses of the internal organs, such as heart, spleen, liver and kidneys have been noted. The results of in vitro and in vivo studies revealed mutagenic and clastogenic effects. Carcinogenicity of benzyl chloride has been investigated in mice and rats after dermal, subcutaneous and intragastric administration. In dermally exposed mice, skin cancer cases were found, whereas there were no cancer cases in the control group. The rats showed sarcoma in the place of benzyl chloride application. Intragastric administration of the compound in both animal species caused papilla- mas, forestomach cancers in both genders of mice, thyroid C-cells cancer in rat females and forestomach cancer in rat males. The experts of the International Agency for Research on Cancer (IARC) have recognized evidence for carcinogenicity of a-chlorinated toluene (including benzyl chloride) and benzoyl chloride in humans as insufficient. There is sufficient evidence of carcinogenicity of benzyl chloride in laboratory animals. It has been generally agreed that combined exposure to a-chlo- rinated toluene and benzoyl chloride is probably carcinogenic to humans (group 2A). In the European Union, benzyl chloride is classified as category IB- an agent suspected of being carcinogenic to humans, however, this classification is based on the results of animal studies. There are no literature data on the developmental toxicity of benzyl chloride and its effects on human reproduction, whereas animal studies yielded controversial results on the potential embryotoxic effect of the compound. Irritating effects on the eyes and mucous membranes of the respiratory tract have been recognized as the critical effects of benzyl chloride. The results of two experiments have been adopted as the basis for determining the MAC value for benzyl chloride. In the first experiment, the compound concentration of 88 mg/m3 responsible for a 50% decrease in the respiratory rate (RD50) of Swiss mice was considered. The mean value of the coefficient determining the MAC value on the RD50 value is 1/30, therefore, the calculated MAC value is about 3 mg/ m3. In the other experiment, the results of a 104-day investigation of rats exposed intragastrically to doses of 0, 15 or 30 mg/ kg body mass/day/3 days/week/104 days were the basis for determining the MAC value. A dose of 15 mg/ kg body mass/day was adopted as the value of no-observed adverse effect level (NOAEL). This value was then used to calculate the equivalent air concentration of the compound for hu-mans. After using coefficients of uncertainty, the concentration of 3 mg/m3 as the MAC value for benzyl chloride has been proposed. As benzyl chloride demonstrates an irritating effect on the skin and respiratory tract, the value of shortterm exposure level (STEL) has also been established. It was proposed to adopt the concentration of 9 mg/m3 as the maximum admissible STEL. The standard has been labeled "Sk" indicating dermal absorption of the substance in view of the DL50 value after dermal administration of a dose of 1000 mg/kg body mass, "I"

Słowa kluczowe

PL

chloro(fenylo)metan(chlorek benzylu); toksyczność; narażenie zawodowe; NDS; NDSCh

EN

chlorophenylmethane(benzyl chloride); toxicity; occupational exposure; MAC; MAC (STEL)

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 3 (81)
• Strony: 5--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 66 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kilanowicz A.

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź, ul. Muszyńskiego 1

autor

Sapota A.

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź, ul. Muszyńskiego 1

Bibliografia

• 1.ACG1H (2001) Guide to occupational exposure values.
• 2.ACGIH (2000) Benzyl chloride. TLV Documentation 6th ed. suppl. [komputerowa baza danych].
• 3.Ashby J., Lefevre P.A., Elliott B.M., Styles J.A. (1982) An overview of the chemical and biological reactivity of 4CMB and structurally related compounds: possible relevance to the overall findings of the UKEMS 1981 study. Mutat Res. 100. 417— 433.
• 4.Back, K.C., Thomas A.A., MacEwen J.D. (1972) Reclassification of materials listed as transportation, Office of Hazardous Materials, Office of the Assistant Secretary for Safety and Consumer Affairs, Washington, DC.
• 5.Bandman A.L. i in. (1994) Hazardous substances. Galogen and oxygen containing substances. Chim-ia [cyt. za: RTECS 2012].
• 6.Bayer AG (1979) Untershungen. Bericht nr 8419 [cyt. za: IUCLID 2000],
• 7.Bos P.M., Zwart A., Reazel P.G. i in. (1991) Evaluation of the sensory irritation test for the assessment of occupational health risk. Crit. Rev. Toxicol. 21(6), 423-450.
• 8.Chemical Information Services. (1995) Directory of World Chemical Producers 1995/96 Edition, Dallas, TX, 83, 86. 88 [cyt. za: I ARC 1999],
• 9.Coombs M.M. (1982b) The UKEMS genotoxicity trial - A summary of the assays for skin tumour induction in mice, the subcutaneous implant test and the sebaceous gland suppression test. Mutat. Res. 1982b, 100,407-409.
• 10.Coombs M.M. (1982a) Attempts to initiate skin tumours in mice in the 2-stage system using 4-chloromethylbiphenyl (4CMB), 4-hydroxy- methylbiphenyl (4HMB), and benzyl chloride (BC). Report of the experiment at 10 months. Mutat Res. 100.403^05.
• 11.De Ceaurriz J., Desiles J.P. Bonnet P. i in. (1983) Concentration-dependent behavioral changes in mice following short-term inhalation exposure to various industrial solvents. Toxicol. Appl. Phar-macol. 67, 383-389 [cyt. za: IUCLID 2000].
• 12.DFG (2013) List of MAK and BAT Values.
• 13.Druckrey H., Kruse H., Preussmann R., Ivankov ic S., Landschuetz C. (1970) Cancerogenic alkylating substances. III. Alkyl-halogenides, -sulfates, -sulfonates and strained heterocyclic compounds. Z. Krebsforsch 74(3), 241-273.
• 14.EPA, Environmental Protection Agency (2008) Provisional Peer Reviewed Toxicity Values for Benzyl Chloride. Superfund Health Risk Technical Support Center National Center for Environmental Assesment Office of Research and Development.
• 15.Fahmy M.J., Fahmy O.G. (1982) Genetic activities of 4-chloromethylbiphenyl, the 4-hydroxy derivative and benzyl chloride in the soma and germ line of Drosophila melanogaster. Mutat. Res. 100, 339-344.
• 16.Flury F.. ZernikG. (1931) [cyt. za: Benzylchlorid, Bericht Nr. 48, Berufsgenossenschaft der Chem- ischen Industrie 1990; IUCLID 2000].
• 17.Fukuda K., Matsushita H., Sakabe H., Takemote K. (1981)Carcinogenicity of benzyl chloride, benzal chloride, benzotrichloride and benzoyl chloride in mice by skin application. Gann. 72, 655-664.
• 18.Hemminki K., Falck K., Linnaimnaa K. (1983) Reactivity, SCE induction and mutagenicity of benzyl chloride derivatives. J. Appl. Toxicol. 3, 202-207.
• 19.GIS, Główny Inspektor Sanitarny (2010) Dane Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej [materiał nie-publikowany],
• 20.HSDB, Hazardous Substances Data Bank (2005) Benzyl chloride. Last revision date 24.06.2005 [http://toxnet.nlm.nih.gov],
• 21.IARC (1976) Monographs on the evaluation of carcinogenic risk of chemicals to man. Vol. 11. Cadmium, nickel, some epoxides, miscellaneous industrial chemicals and general considerations on volatile anaesthetics. Lyon.
• 22.IARC (1999) Monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Vol. 71. Réévaluation of Some Organic Chemicals, Hydrazine and Hydrogen Peroxide. Lyon.
• 23.IARC (1982) Monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to humans. Vol. 29. Some Industrial Chemicals and Dyestuffs. Lyon. Igwe C.N., Cohn P. ( 1982) Aspergillus nidulans as a test organism for chemical mutagens. Mutat. Res. 100, 127-131.
• 24.IUCLID (2000) Dataset - Alpha-chlorotoluene, European Commission - European Chemicals Bureau. Katz S.H., Talbert E.J. (1930) Intensities of odors and irritating effects of warning agents for inflammable and poisonous gases. Paper 480. U.S. Departament of Commerce, Bureau of Mines [cyt. za: NIOSH 1978].
• 25.Kirkland D.J., Jenkinson P.C., Smith K.L. (1982) Sister-chromatid exchanges in human lymphocytes treated with 4-chloromethylbiphenyl and benzyl chloride. Mutat. Res. 100, 301-304.
• 26.Landsteiner K, Jacobs J. (1936) Studies on the sensitization of animals with simple chemical compounds - II. J Exp. Med. 64, 625-39 [cyt. za: NIOSH 1978],
• 27.Leonskaya G.l. (1980) Evaluation of the embryo- toxic and teratogenic effect of butyl and benzyl chlorides to establish hygienic standards for reservoir water. Gig. Naselen Mest. 19, 40^3 [cyt. za: IARC 1982],
• 28.Lijinsky W. (1986) Chronic bioassay of benzyl chloride in F344 rats and (C57BL/6J x BALB/c)Fl mice. J. Natl. Cancer Inst. 76, 1231-1236.
• 29.Lin H.C., Bieron J.F. (19893) Chlorocarbons, -hydrocarbons (benzyl chloride). [W:] Kirk-Othmer Encyclopedia of chemical technology. 4 th ed., vol. 6. New York, John Wiley.
• 30.Malallah G., Danford N., Parry J.M. (1982) Chromosome analysis of cultures rat-liver epithelial cells (r 14) treated with 4-chloromethylbiphenyl, 4-hydroxymethylbiphenyl and benzyl chloride. Mutat. Res. 100, 279-282.
• 31.McGregor D. B., Brown A., Cattanach P., Edwards /., McBride D., Caspary W.J. (1988) Responses of the L5178Y tK+/tK' mouse lymphoma cell forward mutation assay. II. 18 coded chemicals. Environ. Mol. Mutag. 11, 91-118.
• 32.Meyer J. (1926) War gas and chemical war materials. Leipzig, Verlag von S Hirzel [cyt. za: NIOSH 1978],
• 33.Mirzayans R., Meredith J., Waters R. (1982) DNA damage and its repair in cultured human alveolar tumor ceils treated with benzyl chloride, 4-chloro-methylbiphenyl or 4-hydroxymethylbiphenyl. Mutat. Res. 100,203-206.
• 34.Mitchell LG., Gilbert P.J. (1982) Activity of 4- -chloromethylbiphenyl, 4-hydroxy-methylbiphenyl and benzyl chloride in assays for gene conversion and petite induction in Saccharomyces cerevisiae strain D4. Mutat. Res. 100, 169-172.
• 35.Monsanto Co. (1983) Initial Submission: 4-Week inhalation toxicity study of benzyl chloride to male and female rats, male guinea pigs and male hamsters. ML-79-049. Study performed by Monsanto Company, Environmental Health Laboratoiy. TSCA Section 8ECP submission, OTS0538499 [cyt. za: EPA 2008].
• 36.Monsanto Co. (1977a) Teratogenic study with benzyl chloride in albino rabbits with cover letter dated 05/11/94. Study performed by Industrial Bio-test Laboratories, Inc. TSCA Section 8D sub-mission, OTS0557183 [cyt. za: EPA 2008].
• 37.Monsanto Co. (1984) Twenty-seven week inhalation toxicity of benzyl chloride vapor to male and female rats and male guinea pigs with cover letter dated 05/11/94. Study performed by Monsanto Company, Environmental Health Laboratory. TSCA Section 8D submission, OTS0557187 [cyt. za: EPA 2008],
• 38.Monsanto Co. (1977b) Two-week pilot vapor inhalation toxicity study with benzyl chloride in albino rats with cover letter dated 05/11/94. Study performed by Industrial Bio-test Laboratories, Inc. TSCA Section 8D submission, OTS0557182 [cyt. za: EPA 2008], Monsanto Co., rep. no MSL-6760 (1987) [cyt. za: IUCLID 2000],
• 39.NICNAS, National Industrial Chemicals Notification and Assessment Scheme (2013) Inventory multi-tiered assessment and prioritization (IMAP) Human health tier II assessment for benzene, (chloromethyl)-.
• 40.NIOSH, National Institue for Occupational Safety and Health (1978) Criteria for a recommended standard occupational exposure to benzyl chloride. DHEW (NIOSH), Cincinnati, OH. Publ. 78, 182.
• 41.NOES, National Occupational Exposure Survey (1981-1983) [nieopublikowane dane z listopada 1997] Cincinnati, OH, United State Department of Health and Human Services, Public Health Service, National Institute for Occupational Safety and Health [cyt. za: IARC 1999],
• 42.NTIS, National Technical Information Service (1994) [cyt. za: RTECS 2012], Occidental Chemical Corporation (1985) Material Safety Data Sheet, Benzoyl chloride. Industrial and Specialty Chemicals Division, Occidental Chemical Corp.. Niagara Falls, NY [cyt. za: ACGIH 2000],
• 43.Oettel H. (1975) [cyt. za: IUCLID 2000; Ben- zylchlorid, Bericht nr 48, Berufsgenossenschaft der Chemischen Industrie 1990].
• 44.Parry J.M. (1982) Effects of BC, 4CMB and 4HMB upon the induction of mitotic gene conversion in yeast. Mutat. Res. 100, 145-151.
• 45.Patty’s Industrial hygiene and toxicology (1994) [Red.] G.D. Clayton, F.E. Clayton. 3rd rev. ed., vol. 2A. New York, John Wiley 2162-2165.
• 46.Phillips B.J., James T.E.B. (1982) The effects of 4CMB, 4HMB and BC on SCE, chromosome aberration and point mutation in cultures of Chinese hamster ovary cells. Mutat. Res. 100, 263- 269.
• 47.Poirier L.A., G.D. Stoner, M.B. Shimkin (1975) Bioassay of alkyl halides and nucleotide base analogs by pulmonary tumor response in strain A mice. Cancer Res. 35(6), 1411-1415.
• 48.Richardson J.C., Proudlock R.J.. Richold M. An evaluation of the mutagenic potential of 4-chloromethylbiphenyl (4CMB) using the micrnucleus test. Mutat. Res. 100, 375-378.
• 49.Rohm and Haas Co. Initial submission: Benzyl chloride: Four-week inhalation toxicity study in rats with cover letter dated 9/22/92. Study performed by Ray Brown, Research Pathology Services, Inc. TSCA Section 8ECP submission, 1988, OTS0546511 [cyt. za: EPA 2008],
• 50.Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 29.11. 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 217, poz. 1833. Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 24.07. 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin lub procesów' technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. DzU nr z dnia 3.08. 2012 r„ poz. 890).
• 51.Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16.12.2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z dnia 31.12.2008 r.) ze zm. Rozporządze¬niem Komisji (WE) nr 790/2009 (Dz. Urz. UE L 235 z dnia 5.09. 2009 r.).
• 52.RTECS, Registry of Toxic Effects on Chemical Substances (2012) Toluene, alpha-chloro- Sakabe S., Matushita H., Koshi S. (1976) Cancer among benzoyl chloride workers. Ann. NY. Acad. Sci. 271,67-70.
• 53.Saxena S., Abdel-Rahman M.S. (1989) Pharmacodynamics of benzyl chloride in rats. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 18(5), 669-77.
• 54.Schutte H. (1915) Tests with benzyl and benzyl chloride. Translation of dissertation from german, Wurzburg, Royal Bavarian Julius-Maximilianus University. Franz Standenraus Book Printing [cyt. za: NIOsk 1978],
• 55.Skowroński G., Abdel-Rahman M.S. (1986) Teratogenicity of benzyl chloride in the rat. J. Toxicol Environ. Health, 17(1), 51-56.
• 56.Smyth H.P. Jr. (1956) Improved communication - Hygienic standards for daily inhalation. Amer. Ind. Hyg. Assoc Q 17, 129-85 [cyt. za: NIOSH 1978], Solveig Wal/es S.A. (1981) Reaction of benzyl chloride with hemoglobin and DNA in various organs of mice. Toxicol. Lett. 9, 379-387.
• 57.Sorahan T., Cathcart M. (1989) Lung cancer mortality among workers in a factory manufacturing chlorinated toluenes: 1961-1984. Br. J. Ind. Med. 46, 425-427.
• 58.Sorahan T., Waterhouse J.A. H., Cooke M.A., Smith E.M.B., Jackson JR., Temkin L. (1983) A mortality study of workers in a factory manufacturing chlorinated toluenes. Ann. Occup. Hyg. 27, 173-182.
• 59.Starek A. (2002) a-Chlorowane tolueny i chlorek benzoilu. Wytyczne Szacowania Ryzyka Zdrowotnego dla Czynników Rakotwórczych. Łódź, Instytut Medycy Pracy, z. 14.
• 60.Swenberg J.A. (1981) Utylization of the alkaline elution assay as a short-term test for chemical carcinogens. [W:] Short-term tests for chemical carcinogens. New York, Springer, 45-58 [cyt. za: IARC 1999],
• 61.Venitt S., Crofton-Sleigh C., Bosworth D.A. (1982) UKEMS trial:bacterial mutation tests of n4-chloromethylbiphenyl, 4-hydroxymethylbiphe- nyl, and benzyl chloride, using E. coli (pKMIOl) and S. typhimurium TA98 and TA100. Mutat. Res. 100, 39-43.
• 62.von Oettigen W.F. (1955) The halogenated aliphatic, olefinic, cyclic, aromatic and aliphatic-aromatic hydrocarbons including the halogenated insecticides, their toxicity and potential dangers. 300-302 [cyt. za: I ARC 1982].
• 63.Watrous R.M. Health hazards of the pharmaceuticals industry. Br. Jour. Ind. Med. 1947, 4, 111 [cyt. za: NIOSH 1978],
• 64.Wolf W. (1912) Concerning the effect of benzyl chloride and benzal chloride on the animal organisms. Translation of dissertation from German, Wurzburg, Royal Bavarian Julius-Maximilianus University. Franz Standenraus Book Printing [cyt. za: NIOSH 1978],
• 65.Wong O. (1988) A cohort mortality study of employees exposed to chlorinated chemicals. Am. J. Ind. Med. 14,417-431.
• 66.Zissu D. (1995) Histopathological changes in the respirator)' tract of mice exposed to ten families of airborne chemicals. J. Appl. Toxicol. 15(3), 207-21.