Early Soviet medicine: statistical and narrative utopias

• Autorzy: Zatravkin Sergei , Vishlenkova Elena

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.19.032.11040

Warianty tytułu

PL

Wczesna radziecka medycyna: utopie statystyczne i narracyjne

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Having found confl icting versions of the past in publications on the history of Soviet medicine, the authors of the article problematized the evidence with which historians work. This led to the study of the production and interaction of statistical and narrative statements of the health care authorities of the 1930s, that is, their reporting and futuristic pipe dreams. The comparison of the medical statistics published in the official directories and the current reporting of medical institutions revealed discrepancies between the published and collected information. Criticism of the official figures by contemporaries gave researchers the opportunity to reveal material and construction technologies of a utopian reality, from the power of which even modern researchers find it hard to free themselves.

PL

Napotkawszy sprzeczne wersje przeszłości w publikacjach poświęconych dziejom radzieckiej medycyny, autorzy artykułu podeszli do problemu świadectw, z którymi pracują historycy. Doprowadziło to do przebadania tworzenia i wzajemnego oddziaływania twierdzeń statystycznych i opisowych, tworzonych przez władze służby zdrowia w latach trzydziestych XX w. - czyli ich sprawozdań i snów o potędze. Porównanie statystyk medycznych publikowanych w oficjalnych dokumentach i bieżących raportów instytucji medycznych ujawniło rozbieżności między zebranymi a ogłoszonymi informacjami. Ówczesna krytyka oficjalnych danych dała badaczom możliwość ujawnienia materiałów i technik konstrukcji utopijnej rzeczywistości, od której jest trudno uwolnić się nawet współczesnym badaczom.

Słowa kluczowe

EN

Soviet Union; history of medicine; medical statistics; official discourse of public health; history of science

PL

Związek Radziecki; historia medycyny; statystyka medyczna; dyskusja urzędowa o zdrowiu publicznym; historia nauki

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 64, nr 4
• Strony: 83--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz.

Twórcy

autor

Zatravkin Sergei

• N.A. Semashko National Research Institute of Public Health, Moscow, Russian Federation

autor

Vishlenkova Elena

• National Research University Higher School of Economics, Moscow, Russian Federation

Bibliografia

• Archival sources
• Central Archive of the FSB of Russia, Moscow [CA FSB RF], f. 2, op. 11, d. 47.
• Russian State Archive of the Economy, Moscow [RGAE], f. 1562, op. 18, d. 192; op. 33, d. 2638; op. 41, d. 65, p. 213; op. 329, d. 132.
• Literature
• Andreev E., Darskii L., Khar’kova T., Naselenie Sovetskogo Soiuza. 1922-1991, Moscow 1993.
• Andreev E., Snizhenie mladencheskoi smertnosti v Rossii v 1940-1958 gg., [in:] Razvitie naseleniia i demograficheskaia politika. Pamiati A. Kvashi. Sbornik statei, ed. by M. Denisenko and V. Elizarova, Moscow 2014, p. 108-128.
• Barsukov M., Zhuk A., Za sotsialisticheskuiu rekonstruktsiiu zdravookhraneniia: Osnovnye polozheniia vtorogo piatiletnego plana zdravookhraneniia v SSSR, Moscow 1932.
• Blum A., Mespoulet M., L’anarchie bureaucratique: Stalinistique et pouvoir sous Staline, Paris 2003.
• Blum A., Rodit’sia, zhit’ i umeret’ v SSSR, Moscow 2005.
• Building socialism in the USSR. Annual statistical report, Moscow 1936.
• Davis C.M., Economics of Soviet Public Health. 1928-1952, [in:] Health and Society in Revolutionary Russia, ed. by S. Gross Solomon and J.F. Hutchinson, Bloomington 1990.
• Field M., Soviet Socialized Medicine, New York 1967.
• Filtzer D., The Hazards of Urban Life in Late Stalinist Russia. Health, Hygiene and Living Standards, 1943-1953, Cambridge 2010.
• Kaminsky G., Okhrana zdorov’ia v Sovetskom soiuze, Moscow 1935.
• Hoffmann D. Cultivating the Masses: Modern State Practices and Soviet Socialism, 1914-1939, Ithaca 2011.
• Hoffmann D., Stalinist Values: The Cultural Norms of Soviet Modernity, 1917-1941, Ithaca 2003.
• Hoffmann D., Vzrashchivanie mass: Modernoe gosudarstvo i sovetskii sotsializm. 1914-1939, Moscow 2018.
• Istoricheskie materialy: Dokladnaia zapiska zamestitelia nachal’nika sektora perepisi naseleniia i zdravookhraneniia TsUNKhU Gosplana SSSR M.V. Kurmana. Istmat, istmat.info/node/43693 [accessed 26.01.2019].
• Kaminsky G., Zadachi sovetskogo zdravookhraneniia, Moscow 1936.
• Khlevniuk O., Devis R., Vtoraia piatiletka: mekhanizm smeny ekonomicheskoi politiki, “Rossiiskaia istoriia” 1994, no 3, p. 92-108.
• Khoffmann D.L., Vzrashchivanie mass: Modernoe gosudarstvo i sovetskii sotsializm. 1914-1939, Moscow 2018, p. 101-170.
• Kolerov M., Stalin: ot Fichte k Beriia. Ocherki po istorii iazyka stalinskogo kommunizma, Moscow 2017.
• Kolerov M., Totalitarizm: russkaia programma dlia zapadnoi doktriny, Moscow 2018.
• Kremlev B., O mediko-sanitarnom obsluzhivanii stroitel’stva traktornogo zavoda v g. Cheliabinske, “Na fronte zdravookhraneniia” 1930, no 7-8.
• Lisitsyn Y, Ulumbekova G., Obshchestvennoe zdorov’e i zdravookhranenie: uchebnik dlia meditsinskikh vuzov, 3rd ed., Moscow 2011.
• Mikhel’ D., Bolezn’ i vsemirnaia istoriia, Saratov 2009.
• Miterev G., Narodnoe zdravookhranenie za 25 let sovetskoi vlasti, Moscow 1942.
• Novosel’skii S., Obzor glavneishikh dannykh po demograficheskoi i sanitarnoi statistike Rossii, [in:] Kalendar’ dlia vrachei vsekh vedomstv na 1916 god. Visokosnyi, ed. by P. Bulatov, p. 2, Petrograd 1916.
• Ogryzko E., Sostoianie i osnovnye napravleniia formirovaniia meditsinskoi statistiki v Rossiiskoi Federatsii: diss…doktora med. nauk, vol. 1, Moscow 2011.
• Otchet o sostoianii narodnogo zdraviia i organizatsii vrachebnoi pomoshchi v Rossii za 1913 god, Petrograd 1915.
• Rezolyutsii VII Vserossiiskogo s’ezda zdravotdelov, “Na fronte zdravookhraneniya” 1930, no 5-6.
• Smertnost’, [in:] Bol’shaia meditsinskaia entsiklopediia, 1st ed., vol. 31, Moscow 1935, p. 13-14.
• Solomon G.S., The Expert and the State in Russian Public Health: Continuities and Changes across the Revolutionary Divide, [in:] The History of Public Health and the Modern State, ed. by D. Porter, Amsterdam 1994, p. 194-203.
• Sorokina T., Istoriia meditsiny: uchebnik dlia studentov vysshikh meditsinskikh uchebnykh zavedenii, vol. 1-2, 8th ed., Moscow 2008.
• Sorokina T., Istoriia meditsiny: uchebnik dlia studentov uchrezhdenii visschego meditsinskogo obrazovaniya, vol. 1-2, 13th ed., Moscow 2018.
• Sorokina T., Morozov A., Otechestvennoe zdravookhranenie i meditsinskoe obrazovanie v pervoi polovine dvadtsatogo veka, Moscow 2017.
• Sorokina T., Morozov A., Istoriia meditsiny: Uchebnik, 2nd ed., Moscow 2008.
• Sovetskaia sotsial’naia politika 1920-1930-e gody: ideologiia i povsednevnost’, ed. by E. Smirnova, Moscow 2007.
• Third Plenum of the Central Rural Commission of the People’s Commissariat for Health, Voronezh 1935.
• Vishlenkova E., The State of Health: Balancing Power, Resources, and Expertise and the Birth of the Medical Profession in the Russian Empire, “Ab Imperio” 2016, no 3.
• Vladimirskyi M.F., Zadachi organov zdravookhraneniya i sotzialisticheskoe stroitel’stvo, “Na fronte zdravookhraneniia” 1930, no 5-6.
• Weissman N.B., Origins of Soviet Health Administration: Narkomzdrav, 1918-1928, [in:] Health and Society in Revolutionary Russia, ed. by G. Solomon and J.F. Hutchinson, Bloomington 1990, p. 97-120.
• WHO Mortality Database, World Health Organization, who.int/healthinfo/statistics/mortality_rawdata/en/ [accessed 24.05.2019].
• XVI Vserossiiskii s”ezd Sovetov 1935 goda. Biulleten’ no 11, p. 25. The Russian State Public Historical Library, elib.shpl.ru/ru/nodes/10879#mode/inspect/page/427/zoom/4 [accessed 27.01.2019]
• Zabolevaemost’ gorodskogo naseleniia i normativy lechebno-profilakticheskoi pomoshchi, ed. by I. Bogatyrev, Moscow 1967.
• Zdravookhranenie Rossii. XX vek, ed. by Y. Shevchenko, V. Pokrovskii, O. Shchepin, Moscow 2001.
• Zdravookhranenie v SSSR. DSP, Moscow 1966.
• Zdravookhranenie v SSSR. Statisticheskii sbornik, Moscow 1960.
• Zdravookhranenie v SSSR. Statisticheskii spravochnik, ed. by G. Konstantinov, Moscow 1957.