Aparatura i metody pomiaru hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy

• Autorzy: Radosz J. , Krukowicz T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Hałas ultradźwiękowy znajduje się w wykazie szkodliwych czynników w środowisku pracy. Podstawą oceny ekspozycji na hałas ultradźwiękowy jest jego analiza widmowa w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych z przedziału 10 ÷ 40 kHz. W artykule omówiono metody pomiaru hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy, przeprowadzono analizę czynników wpływających na wyznaczane wartości poziomów ciśnienia akustycznego, a także dokonano przeglądu aparatury przeznaczonej do pomiarów hałasu ultradźwiękowego i możliwości jej wzorcowania. Celem artykułu jest próba ujednolicenia metod pomiaru i oceny hałasu ultradźwiękowego, co jest niezmiernie istotne z uwagi na brak aktualnych norm dotyczących oceny zagrożenia tym czynnikiem fizycznym w środowisku pracy.

EN

Ultrasonic noise is a harmful factor in the work environment. The assessment of exposure to ultrasonic noise is based on the spectral analysis of onethird octave bands with center frequencies in the 10 - 40 kHz range. This paper presents a method of measuring the noise, an analysis of the factors affecting the determined sound pressure levels, a review of the apparatus for measuring ultrasonic noise and the possibility of its calibration. This article attempts to standardize the methods of measuring and evaluating ultrasonic sound, which is extremely important due to the lack of current standards for risk assessment.

Słowa kluczowe

PL

hałas; ultradźwięki; pomiary; stanowisko pracy

EN

noise; ultrasounds; measurements; workplace

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 4 (74)
• Strony: 5--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys.

Twórcy

autor

Radosz J.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

autor

Krukowicz T.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

Bibliografia

• 1.Bezpieczeństwo i higiena pracy (2008) [Red. nauk.] D. Koradecka. Warszawa, CIOP–PIB.
• 2.Dobrowolska D. (2011) Analiza niepewności wzorcowania i pomiarów mierników poziomu dźwięku stosowanych do pomiarów akustycznych środowiska pracy. Praca doktorska. Warszawa, CIOP–PIB.
• 3.Gedliczka A. (2001) Atlas miar człowieka – dane do projektowania i oceny ergonomicznej. Warszawa, CIOP.
• 4.Grzebyk M., Thiery L. (2003) Confidence intervals for the mean of sound exposure levels. Am. Indust. Hyg. Assoc. J. 64, 640–645.
• 5.Kirpluk M. (2010) Niepewność w pomiarach poziomu dźwięku. Materiały XXXVIII Zimowej Szkoły Zwalczania Zagrożeń Wibroakustycznych. Szczyrk.
• 6.Mikulski W., Smagowska W. (2004) Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas na stanowiskach pracy w odlewniach żeliwa. Bezpieczeństwo Pracy nr 5, 33–36.
• 7.Mikulski W., Smagowska B. (2007) Metoda oceny ryzyka zawodowego związanego z hałasem ultradźwiękowym. Bezpieczeństwo Pracy nr 3, 13–17.
• 8.Młyński R., Żera J., Kozłowski E. (2012) Zagrożenie hałasem impulsowym wytwarzanym w przemyśle oraz podczas strzałów i eksplozji. Bezpieczeństwo Pracy nr 3, 22–25.
• 9.Pawlaczyk-Łuszczyńska M., Koton J., Augustyńska D. (2001) Hałas ultradźwiękowy – procedura pomiarowa. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy nr 2(28), 89–95.
• 10.Pawlaczyk-Łuszczyńska M., Dudarewicz A., Śliwińska- -Kowalska M. (2007a) Źródła ekspozycji zawodowej na hałas ultradźwiękowy – ocena wybranych urządzeń. Medycyna Pracy 58(2), 105–116.
• 11.Pawlaczyk-Łuszczyńska M., Dudarewicz A., Śliwińska- -Kowalska M. (2007b) Theoretical predictions and actual hearing threshold levels in workers exposed to ultrasonic noise of impulsive character – a pilot study. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics vol. 13, nr 4, 409–418.
• 12.Radosz J. (2011) Hałas ultradźwiękowy na wybranym stanowisku pracy – wpływ położenia mikrofonu na mierzone wartości poziomu ciśnienia akustycznego. Materiały konferencyjne XXXIX Szkoły Zimowej Zwalczania Zagrożeń Wibroakustycznych. Szczyrk.
• 13.Radosz J. (2012) Wpływ metody pomiaru na wyznaczane wartości poziomu ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy w zakresie 10 – 40 kHz. Materiały konferencyjne XL Szkoły Zimowej Zwalczania Zagrożeń Wibroakustycznych. Szczyrk.
• 14.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU 1998 r., nr 21, poz. 94, z późn. zm.
• 15.Smagowska B., Mikulski W. (2008) Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy drążarek ultradźwiękowych – ocena ryzyka zawodowego. Bezpieczeństwo Pracy nr 10, 18–22.
• 16.Śliwiński A. (2001) Ultradźwięki i ich zastosowania. Warszawa, Wydawnictwa Naukowo – Techniczne.
• 17.Thiery L., Ognedal T. (2008) Note about the statistical background of the methods used in ISO/DIS 9612 to estimate the uncertainty of occupational noise exposure measurments. Acta Acust. 94, 331–334.
• 18.Normy serii PN-EN ISO 11200:2010 umożliwiające wyznaczenie poziomu ciśnienia akustycznego emisji na stanowiskach pracy i innych określonych miejscach.
• 19.ISO/IEC Guide 98-3:2008 Uncertainty of measurement – Part 3: Guide to the expression of uncertainty in measurement. EA-04/16 Wytyczne EA dotyczące wyrażania niepewności w badaniach ilościowych. PCA 2004.
• 20.PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcują cych.
• 21.PN-ISO 9612:2004 Akustyka. Wytyczne do pomiarów i oceny ekspozycji na hałas w środowisku pracy.
• 22.PN-EN 60651(U) Mierniki poziomu dźwięku.
• 23.PN-EN 60804(U) Całkująco uśredniające mierniki poziomu dźwięku.
• 24.PN-EN 61094-4:2000 Mikrofony pomiarowe – Część 4: Wymagania dla roboczych mikrofonów wzorcowych.
• 25.PN-EN 61260:2000 Elektroakustyka – Filtry pasmowe o szerokości oktawy i części oktawy.
• 26.PN-EN-61672-1:2005 Elektroakustyka -Mierniki poziomu dźwięku – Część 1: Wymagania
• 27.PN-EN ISO 9612:2011 Akustyka – Wyznaczanie zawodowej ekspozycji na hałas – Metoda techniczna.
• 28.PN-N-01321:1986 Hałas ultradźwiękowy – Dopuszczalne wartości poziomu ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy i ogólne wymagania dotyczące wykonywania pomiarów