Systemic approach to civil protection in Poland

• Autorzy: Sobolewski Grzegorz

Identyfikatory

DOI

10.12845/sft.54.2.2019.9

Warianty tytułu

PL

Ujęcie systemowe ochrony ludności w Polsce

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Introduction: In Poland, the security of the State and its citizens is the responsibility of the national security system. One if its major parts is civil protection (public security). The framework used to ensure civil security is the civil protection system, with life-saving as its primary concern. Aim: The primary goal of this study was to identify the civil protection system within the domain of Poland’s national security, to describe its mission and range of responsibilities, and to suggest what should be changed. The main research problem, as addressed by this study, was expressed as the following questions: What function does the civil protection system currently serve within Poland’s national security? What are its core focus and responsibilities, and what are its development needs and priorities? Results: For this study, it was assumed that the core focus of civil protection were actions designed to reduce any possible risks to human life or health (prevention and counter measures), and once such risks materialise, to provide efficient response to ensure effective security. In a broader sense, civil protection within national security can be considered as a set of nationwide measures intended to ensure the safety of all citizens, property and the environment. In view of the above, civil protection can be understood as the set of measures implemented by government and local-government administration, plus any security-related capabilities and measures (national resources), allocated or set up to prevent, prepare for or respond to any security risks, or to restore any victim population to normal functioning. It was assumed that a civil protection system is an internally coordinated system of capabilities, measures and resources designed to prevent any risks to civil security, and to provide expeditious response to situations that might put citizens’ lives or health at risk. Today, this system is significantly fragmented, and civil protection is often intermingled with such areas as crisis management, public security, safe and secure public environment, and national defence. An effective civil protection system should be an interdisciplinary and well-integrated system capable of responding to any current and expected civil security challenges and threats across various national circumstances.

PL

Wprowadzenie: W Polsce za bezpieczeństwo państwa i jego obywateli odpowiedzialny jest system bezpieczeństwa narodowego. W jego strukturze możemy wyróżnić bardzo istotny element, jakim jest ochrona ludności (bezpieczeństwo powszechne). Organizacyjną postacią zapewnienia bezpieczeństwa ludności jest system ochrony ludności, a jego wiodącą dziedziną – ratownictwo. Cel: Zasadniczy cel badań prezentowanych w artykule zawierał się w identyfikacji systemu ochrony ludności w obszarze bezpieczeństwa narodowego RP, przedstawieniu jego misji i zakresu działań oraz określeniu pożądanych kierunków zmian. Główny problem badawczy wyrażono w postaci pytań: Jaką funkcję spełnia obecnie system ochrony ludności w bezpieczeństwie narodowym Polski? Co stanowi jego przedmiot działań oraz jakie istnieją potrzeby i priorytety rozwoju? Wyniki: W rozważaniach przyjęto założenie, że istotą ochrony ludności jest działalność mająca na celu obniżanie ryzyka zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka (profilaktyka i prewencja), a w przypadku ich wystąpienia sprawne reagowanie, które powinno objawiać się skuteczną ochroną. W ujęciu szerokim ochronę ludności w bezpieczeństwie narodowym można traktować jako zespół przedsięwzięć państwa, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa obywateli, mienia i środowiska. Wobec tego ochronę ludności możemy interpretować jako zestaw działań administracji rządowej i samorządowej oraz działalność sił i środków (zasobów państwa) w zakresie bezpieczeństwa, wykonywanych z zamiarem zapobiegania, przygotowania, reagowania i odtworzeniu równowagi funkcjonowania poszkodowanej ludności. Przyjęto, że system ochrony ludności to skoordynowany wewnętrznie układ wydzielanych przez państwo sił i środków oraz zasobów ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu zagrożeń bezpieczeństwa ludności, a także sprawnym reagowaniu na sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu obywateli. Współcześnie ów system jest bardzo rozproszony i często problematyka ochrony ludności przeplata się z zagadnieniami z zakresu zarządzania kryzysowego, bezpieczeństwa publicznego, bezpieczeństwa społecznego i obronności państwa. Można przyjąć, że poprawnie funkcjonujący system ochrony ludności powinien mieć charakter interdyscyplinarny, zintegrowany, a także być zdolny do odpowiedzi na aktualne oraz prognozowane wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa ludności w różnych stanach funkcjonowania państwa.

Słowa kluczowe

EN

national security; national security system; security risks; crisis management; civil protection; life-saving; public authorities; civil protection system; control subsystem; executive bodies

PL

bezpieczeństwo narodowe; system bezpieczeństwa narodowego; zagrożenia bezpieczeństwa; zarządzanie kryzysowe; ochrona ludności; ratownictwo; organ administracji publicznej; system ochrony ludności; podsystem kierowania; podmioty wykonawcze

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Safety & Fire Technology
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 54, iss. 2
• Strony: 116--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Sobolewski Grzegorz

• Main School of Fire Service / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Bibliografia

• [1] Wróblewski R., Zarządzanie kryzysowe jako element zarządzania bezpieczeństwem narodowym, UPH, Siedlce 2013.
• [2] Kuciński J., Nauka o państwie współczesnym, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk , Łódź 2019.
• [3] Ustawa z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. 2002 Nr 62, poz. 558 z późn. zm.).
• [4] Ustawa z 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz.U. 2002 Nr 113, poz. 985 z późn. zm.).
• [5] Ustawa z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. 2007 Nr 89, poz. 590 z późn. zm.).
• [6] Biała księga bezpieczeństwa narodowego RP, Warszawa 2013.
• [7] Wróblewski R., Zarządzanie bezpieczeństwem narodowym, w: Metodologia badań bezpieczeństwa, t. IV, P. Sienkiewicz, M. Marszałek, H. Świeboda (red.), Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2012.
• [8] Biała księga bezpieczeństwa narodowego RP, Warszawa 2013.
• [9] Kitler W., Organizacja bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Wyd. Adam Mardzałek, Toruń 2018, s. 213.
• [10] Strategia bezpieczeństwa narodowego RP, Warszawa 2014.
• [11] Projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej z dnia 29 grudnia 2017, art. 5, pkt. 1 .
• [12] Sobolewski G., Siły zbrojne RP w zarządzaniu kryzysowym. Aspekt narodowy i międzynarodowy, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2013
• [13] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, art. 5.
• [14] Ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1967 Nr 44, poz. 220).
• [15] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U. 2002 Nr 96, poz. 850).
• [16] Konwencje o ochronie ofiar wojny, podpisane w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 roku, (Dz. U 1956 Nr 38, poz. 171).
• [17] Michailiuk B., Ochrona ludności. Wybrane problemy, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.
• [18] Projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej z dnia 22 grudnia 2016 roku.
• [19] Lidwa W., Zarządzanie kryzysowe, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2015.
• [20] Michailiuk B., Ochrona ludności. Wybrane problemy, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017.