Określanie wieku wód podziemnych z wykorzystaniem izotopów środowiska – uwagi metodyczne

• Autorzy: Duliński M. , Różański K. , Gorczyca Z. , Marzec M.

Warianty tytułu

EN

Determination of groundwater age using environmental isotopes - methodological remarks

• Konferencja: Współczesne Problemy Hydrogeologii ( XVIII; 2017; 8–10.11.2017; Wojanów , Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Groundwater age plays an important role in both development and management of groundwater resources. This is particularly true for groundwater systems being exploitedfor drinking water purposes and subject to anthropogenic stress. Environmental isotopes play a vital role in quantifying time scales of groundwater flow, ranging from fraction of a year to millions of years. Over the past several decades a large number of groundwater age indicators have been proposed. Apart of radioactive isotopes, also stable isotopes of water, isotopes of noble gases and anthropogenic trace substances present in the atmosphere have been usedfor this purpose. This work is focusing on methodological aspects of groundwater age determinations using tritium, radiocarbon and stable isotope composition of water. The discussion is based on a rich material available after several decades of application of environmental isotope techniques in groundwater studies in Poland.

Słowa kluczowe

PL

wiek wód podziemnych; izotopy stabilne; tryt; radiowęglowodan

EN

groundwater dating; stable isotopes; tritium; radiocarbon

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 65, nr 11/1
• Strony: 1049--1054
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Duliński M.

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, al. A. Mic kiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Różański K.

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, al. A. Mic kiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Gorczyca Z.

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, al. A. Mic kiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Marzec M.

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, al. A. Mic kiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. CLARK I.D., FRITZ P. 1997 - Environmental Isotopes In Hydrogeology. Lewis Publishers, New York, s. 311.
• 2. CIĘŻKOWSKI W., ZUBER A. 1995 - Stabilne izotopy tlenu i wodoru w zwykłych wodach podziemnych centralnej części Karpat polskich. [W:] Współczesne Problemy Hydrogeologii, t. VII, Wyd. PROFIL, Kraków: 245-250.
• 3. CIĘŻKOWSKI W., DOKTÓR S., GRANICZNY M., KABAT T., LIBER-MADZIARZ E., PRZYLIBSKI T., TEISSEYRE B., WIŚNIEWSKA M., ZUBER A. 1996 - Określenie obszarów zasilania wód leczniczych pochodzenia infiltracyjnego w Polsce na podstawie badań izotopowych. Zakład Badawczo-Usługowy „Zdroje”, Wrocław (opracowanie wielo-częściowe).
• 4. ERIKSSON E. 1958 - The possible use of tritium for estimating groundwater storage. Tellus, 10: 472-478
• 5. GRABCZAK J., MAŁOSZEWSKI P., ROZANSKI K., ZUBERA. 1984 - Estimation of the tritium input functions with the aid of stable isotopes. Catena, 11:105-114.
• 6. HAN L.F., PLUMMER L.N. 2016 - A review of single-sample-based models and other approaches for radiocarbon dating of dissolved inorganic carbon in groundwater. Earth Sci. Rev., 152: 119-142.
• 7. IAEA2013 - Isotope Methods for Dating Old Groundwater. International Atomic Energy Agency, Vienna, s. 357.
• 8. KAPUSTA M. 2012 - Datowanie wód podziemnych z wykorzystaniem radiowęgla - zagadnienia metodyczne i zastosowanie. Praca doktorska, Wydz. Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Kraków, s. 87.
• 9. MAŁOSZEWSKI P., RAUERT W., STICHLER W., HERRMANN A. 1983 - Application of flow models in an Alpine catchment area using tritium and deuterium data. J. Hydrol., 66: 319-330.
• 10. MAŁOSZEWSKI P., ZUBER A. 1996 - Lumped parameter models for the interpretation of environmental tracer data. [W:] Manual on Mathematical Models in Isotope Hydrology. IAEA-TECDOC-910, IAEA, Vienna: 9-58.
• 11. NEWMANN B.D., OSENBRÜCK K., AESCHBACH-HERTIG W., SOLOMON D.K., COOK P., ROZANSKI K., KIPFER R. 2010 – Dating of’young’ groundwaters using environmental tracers: advantages, applications, and research needs. Isot. Environ. Health Stud., 46: 259-278.
• 12. PLUMMER N.L., PRESTEMON E.C., PARKHURST D.L. 1991 - An interactive code (NETPATH) for modeling net geochemical reactions along a flow path. USGS Water-Resources Investigations Report, 91-4078.
• 13. PLUMMER L.N., GLYNN P.D. 2013 - Radiocarbon dating in groundwater systems. [W:] Isotope Methods for Dating Old Groundwater. International Atomic Energy Agency, Vienna: 33-89.
• 14. ROZANSKI K., GONFIANTINI R., ARAGUAS L. 1991 - Tritium in the global atmosphere: Distribution patterns and recent trends. J. Phys. Nucl. Part., 17: 523-536.
• 15. ROZANSKI K., ARAGUAS-ARAGUAS L., GONFIANTINI R. 1993 - Isotopic patterns in modern global precipitation. [W:] Climate Change in Continental Isotopic Records, American Geophysical Union, Washington D.C.: 1-36.
• 16. ZUBER A. 1999 - Interpretacja wieków trytowych wód podziemnych prostymi modelami matematycznymi. Prz. Geol., 47 (6): 571-573.
• 17. ZUBER A. (red.) 2007 - Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik Metodyczny. Oficyna Wyd. Pol. Wrocł., s. 402.
• 18. ZUBER A., RÓŻAŃSKI K., KANIA J., PURTSCHERT R.2011-Gn some methodological problems in the use of environmental tracers to estimate hydrogeologic parameters and to calibrate flow and transport models. J. Hydrogeol., 19: 53-69.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).