Krajobraz po likwidacji garnizonu

• Autorzy: Malikowski J.

Warianty tytułu

EN

The landscape after garrison liquidation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania dotyczącego dotyczącego zmian antropogenicznych zachodzących na obszarze garnizonu wojskowego, obecnie terenów powojskowych, w tym szczególnie osiedla mieszkaniowego. Sięgnięto w tym celu do metody empirycznej badania krajobrazu kulturowego, opracowując ministudium przeobrażeń na obszarze zlokalizowanym na pograniczu powiatów będzińskiego i tarnogórskiego. Posłużono się własnymi obserwacjami prowadzonymi od 40 lat, zachowanymi mapami wojskowymi, wyrysami geodezyjno‐kartograficznymi, zdjęciami archiwalnymi i wspomnieniami innych mieszkańców Mierzęcic‐Osiedla. Pierwsza część poświęcona jest przedstawieniu związków pomiędzy przestrzenią społeczną stającą się miejscem a krajobrazem kulturowym. W części drugiej opisano i zanalizowano przeobrażenia antropogeniczne obszaru badawczego w aspekcie osadniczym.

EN

Introducing into the problems of the paper, the influence of anthropopressure upon the natural landscape surrounding a human being has been reminded. Showing the parallel between a geographical notion „landscape” and a sociological term „space” has been accepted as useful for further disquisition. Rich implications for a researcher of human environment are the result. The author focused upon the description of anthroposphere and technosphere transformations in Mierzęcice‐Estate settlement unit. The cultural landscape was here delimited by lasting a few decades military activity. Different military units appropriated original rural lands for their own purposes, both defensive and offensive ones. The area that was researched was a 60‐year‐old garrison (1940‐2000), i.e. the place of residence of a military unit. The airfield together with the barracks and the estate serving it were dominant military installations. Garrison liquidation caused substantial job losses, breaking cooperative bonds between the pre‐existing military unit and nearby companies, migration of significant number of inhabitants and thus it caused the whole commune to be less interesting as far as investments were concerned. A few years of decapitalisation and defragmentation of post‐military area make it difficult to re‐develop by European standards. In spite of several political turbulences, in 2007 the program of post military area revitalisation in Mierzęcice Commune was started. Its financial expenditures are to come up to 8‐9 million PLN. As the result of the revitalisation, it is expected to stop progressive cultural degradation of space and to change its image through valorisation.

Słowa kluczowe

PL

antropogenizacja krajobrazu; przestrzeń; krajobraz kulturowy; garnizon; Mierzęcice-Osiedle

EN

anthropization; cultural landscape; garrison; Mierzęcice‐Estate

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 10
• Strony: 447--454
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Malikowski J.

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katedra Socjologii i Psychologii, Katowice, Polska

Bibliografia

• Armand D.L., 1980: Nauka o krajobrazie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa.
• Böhm A., Karwińska A., 1994: Percepcja krajobrazu miasta i krajobrazu osiedla w Polsce. [w:] O percepcji środowiska (red.): J. Bogdanowski, Zeszyty Naukowe 9 Komitetu Naukowego „Człowiek i Środowisko” Polskiej Akademii Nauk, Oficyna Wydawnicza Instytutu Ekologii PAN. Dziekanów Leśny, 125‐147.
• Jałowiecki B., Szczepański M. S., 2002: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wyd. Nauk. SCHOLAR, Warszawa.
• Jędrzejczyk D., 2005: Antropocentryczny wymiar przestrzeni. [w:] Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, Podstawowe koncepcje i idee w geografii (red): W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski, T. 1, Zakład Geografii Społecznej i Turystyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Z‐d Badań Społecznych i Regionalnych Uniw. Łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, 61‐70.
• Myga ‐ Piątek U., 2001: Spór o pojęcie krajobrazu w geografii i naukach pokrewnych, [w:] Przegląd Geograficzny, T. 73, z. 1‐2, 163‐176.
• Myga ‐ Piątek U., 2007: Kryteria i metody oceny krajobrazu kulturowego w procesie planowania przestrzennego na tle obowiązujących procedur prawnych. [w:] Waloryzacja środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym, (red.): M. Kistowski i B. Korwel‐Lejkowska, Problemy Ekologii Krajobrazu, T.XIX, Instytut Geografii Uniwersytetu Gdańskiego, Komitet „Człowiek i Środowisko” PAN, Gdańsk‐Sopot, 101‐110.
• Ostaszewska K., 2002: Geografia krajobrazu, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Program rewitalizacji obszarów powojskowych na terenie Gminy Mierzęcice na lata 2005‐2013, 2005, Agencja Rozwoju Lokalnego, Krupski Młyn, http://www.mierzecice.bip.info.pl/dokument.php?iddok=580&idmp=38& r=r
• Rykiel Z., 1982: Ekologia społeczna – wnioski dla planowania społecznego. [w:] Przestrzeń i społeczeństwo: z badań ekologii społecznej ( red.): Z. Pióro,Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa, 207‐223.
• Wallis A., 1990: Socjologia przestrzeni, Niezależna Oficyna Wydawnicza,Warszawa.
• Wódz J., 1989: Społeczna rola przestrzeni – wprowadzenie do rozważań socjologicznych nad przestrzenią. [w:] Przestrzeń znacząca. Studia socjologiczne, (red.): J. Wódz, Śląski Instytut Naukowy, Katowice, 7‐24.