Wpływ zmiany użytkowania gruntu na jakość wód obszaru zdrenowanego w Lidzbarku Warmińskim

• Autorzy: Cymes I , Szejba D. , Szymczyk S , Świtajska I , Olba-Zięty E

Identyfikatory

DOI

0.12912/2081139X.19

Warianty tytułu

Influence of the change of using soil to the water quality on the drainage systems in object Lidzbark Warmiński

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto wody gruntowe, odpływające siecią drenarską oraz zretencjonowane w oczku wodnym zlokalizowanym na obszarze użytkowanym rolniczo, w części działu drenarskiego obiektu Lidzbark Warmiński na Równinie Sępopolskiej. Badania wykonywano w latach 1998–2000 po zdrenowaniu użytków zielonych oraz w latach 2008–2010, po transformacji gruntu obsianego pszenicą ozimą. Celem badań było określenie zmian jakości wód po zmianie sposobu użytkowania terenu. Badania wykazały, że na skutek zmiany sposobu użytkowania ziemi i zaniechaniu nawożenia mineralnego w oczkach wodnych stwierdzono zmniejszenie stężeń większości składników mineralnych, oraz zwiększenie wartości pH, stężeń potasu, magnezu siarczanów i wodorowęglanów. W wodach gruntowych zanotowano wzrost stężeń mineralnych form azotu, fosforu fosforanowego, potasu, magnezu oraz żelaza ogólnego i wodorowęglanów, zaś zmniejszenie stężeń wapnia, sodu, siarczanów i chlorków. W wodzie drenażowej nastąpił wzrost stężeń większości oznaczanych składników, oprócz azotu amonowego i chlorków

EN

The study included groundwater outflow drainage systems and collected in the pond located at the agricultural use area in the portion of the drainage facility Lidzbark Warminski located on the Sępopolska Plain. The study was performed in two periods: the first one was in 1998–2000 (just after was made drainage), in which the discussed area was used as pasture, and the second in 2008–2010, in which after plowed of the soil was cultivated winter wheat. The aim of the study was to determine changes in water quality after the change of the way of land use. Examinations showed that as a result of the change of the way of using the area and ceasing of mineral fertilizing in waters of the pond was a reduction in the concentrations of the most mineral components, but an increase of pH reaction and concentrations of potassium, magnesium of sulfates and bicarbonates. In groundwaters observed increased the content of concentrations of mineral forms of nitrogen, phosphatic phosphorus, potassium, magnesium, general iron and bicarbonates, and a reduction in the concentrations of calcium, sodium, sulfates and chlorides. However in the water which outflow from drainage pipelines system from the research area was an increase of concentrations most of the determined substances, apart from ammonia nitrogen and chlorides.

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; wody gruntowe; odpływy drenarskie; oczka wodne

EN

water quality; groundwater; outflows from drainage system; small ponds

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 37
• Strony: 80--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Cymes I

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 2, 11-041 Olsztyn

autor

Szejba D.

• Katedra Kształtowania Środowiska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

autor

Szymczyk S

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 2, 11-041 Olsztyn

autor

Świtajska I

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 2, 11-041 Olsztyn

autor

Olba-Zięty E

• Centrum Badań Energii Odnawialnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 2, 11-041 Olsztyn

Bibliografia

• 1. Brysiewicz A., Wesołowski P., Rawicki K. 2013. Porównanie stężenia składników chemicznych w wodzie ze śródpolnego oczka wodnego oraz w wodzie gruntowej z przylegających terenów rolniczych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 13, z. 2(42): 17-31.
• 2. Durkowski T., Burczyk P., Królak B. 2007. Stężenie wybranych składników chemicznych w wodach gruntowych i roztworze glebowym w małej zlewni rolniczej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 7, z. 1(19): 5-15.
• 3. Fiedler M. 2011. Zawartość azotu mineralnego w wodzie gruntowej mikrozlewni śródpolnego oczka wodnego i w oczku na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Nauka Przyr. Technol. 5, 6: #104.
• 4. Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Kozirowski B., Zerbe J. 1999. Fizyko-chemiczne badanie wody i ścieków. Wyd. Arkady, Warszawa, ss. 558.
• 5. Jończak J. 2010. Chemizm wód zasilających Jarosławiankę (zlewnia Wieprzy). Słupskie Prace Geograficzne, 7: 83-101.
• 6. Koc J., Szyperek U. 2004. Skuteczność barier biogeochemicznych w ograniczaniu spływu azotu w środowisku rolniczym. Annales UMCS, Sec. E, 59, 1: 93-100.
• 7. Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ss.441.
• 8. Kosturkiewicz A., Fiedler M. 1995. Oczka wodne w eksploatacji systemów drenarskich na terenach bogato urzeźbionych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, nr 266: 191-199.
• 9. Pulikowski K. 2008. Stężenie azotanów w wodach drenarskich odpływających z wybranych obiektów na Dolnym Śląsku. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 7 (2): 29–36.
• 10. Rafałowska M. 2007. Wpływ gospodarstwa rolnego na odpływ fosforu siecią drenarską. Proceedings of ECOpole, Vol. 1, No. 1/2: 221-225.
• 11. Rauba M. 2009. Zawartość związków azotu i fosforu w wodach gruntowych zlewni użytkowanej rolniczo na przykładzie zlewni rzeki Śliny. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, nr 40: 505-512.
• 12. Szymczyk S., Świtajska I.J. 2013. Wpływ użytku ekologicznego na ograniczenie odpływu zanieczyszczeń z zagrody wiejskiej. Inżynieria ekologiczna, 34: 214-221.
• 13. Zbierska J., Ławniczak A.E., Kupiec J., Zbierska A. 2011. Stężenie składników biogennych w wodach gruntowych i podziemnych w zlewni bezpośredniej Jeziora Niepruszewskiego narażonego na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego. Nauka Przyr. Technol. 5, 5: #103.