Wpływ przekształceń polityczno-gospodarczych na poziom eksploatacji węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w latach 1914–1945

• Autorzy: Bednorz J.

Warianty tytułu

EN

The effect of political and economic transformation on the coal production level in the Upper Silesian Coal Basin in 1914–1945

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje rozważania na temat Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) w różnych okresach historycznych. Pierwsza wojna światowa miała ogromny wpływ na sytuację polityczno-gospodarczą Zagłębia. Zakończenie tego międzynarodowego konfliktu przyniosło m.in. odtworzenie granic niepodległej Polski. Koniec wojny nie był jednak końcem przekształceń politycznych, społecznych i gospodarczych na tym terenie. Dopiero kilka lat od zakończenia wojny granice państwa polskiego ustabilizowały się, w tym także i granice Zagłębia. Nowy podział geopolityczny tej części Europy wpłynął na granice, stosunki własnościowe, strukturę oraz wydobycie węgla. Okres dwudziestolecia międzywojennego na świecie obfitował w kryzysy, powstania oraz konflikty lokalne. Zawirowania polityczne wpłynęły na produkcję węgla kamiennego, powstawanie, przekształcenia lub likwidację kopalń, spółek czy koncernów. Druga wojna światowa zaważyła znacząco na kształt oraz gospodarkę GZW.

EN

This article is a continuation of the deliberations on the Upper Silesian Coal Basin (USCB) in different historical periods. The period of World War I left its mark on the political and economic situation of the USCB, and the result of this conflict was the restoration of an independent Republic of Poland. The end of the war, however, was not the end of the of the political, social and economic transformations in the Upper Silesian Coal Basin. Only a few years after the war ended the borders of the Polish State were stabilized, and therefore the area of the Basin. The new division will affect of course boundaries, ownership, structure and coal mining. The interwar period was marked by the global crisis, uprisings and local conflicts. This resulted in the production of coal, formation or liquidation of mines, companies or corporations. World War II like no other political situation had imprint on the Upper Silesian Coal Basin and influenced the shape and the USCB economy.

Słowa kluczowe

PL

wojny światowe; górnictwo; kopalnie węgla; polityka; węgiel kamianny; Górnośląskie Zagłębie Węglowe

EN

world wars; mining; coal mines; politics; hard coal; Upper Silesian Coal Basin

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 465
• Strony: 145--157
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Bednorz J.

• Kompania Węglowa S.A, Oddział KWK „Pokój”, ul. Niedurnego 13, 41-705 Ruda Śląska
• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk Społecznych, ul. Bankowa 11, 40-007 Katowice

Bibliografia

• [1] BATOWSKI H., 2001 ― Między dwoma wojnami. 1919–1939. Zarys historii dyplomatycznej. Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• [2] BEDNORZ J., 2012 ― Wpływ przekształceń polityczno-gospodarczych na poziom eksploatacji węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym do roku 1914. Biul. Państw. Inst. Geol., 448, 2: 507–508.
• [3] CZARNOCKI S., 1935 ― Polskie Zagłębie Węglowe w świetle badań geologicznych ostatnich lat dwudziestu 1914–1934.Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• [4] ĆWIĘK B., 2009 ― Górnictwo polskie XX wieku. Tom I. Lata 1900–1950. Publ. Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków.
• [5] DANOWSKA-PROKOP B., 2013 ― Zmiany w sytuacji materialnej ludności Górnośląskiej w latach wielkiego kryzysu ekonomicznego (1930–1935). W: Problemy gospodarki rynkowej. Polska i świat (red. U. Zagóra-Jonszta). Studia Ekonomiczne, 130, 13: 122–133.
• [6] DROZDOWSKI M.M., 2012 ― Śląska misja Eugeniusza Kwiatkowskiego. Śląsk, 7, 8–12.
• [7] FRUŻYŃSKI A., 2012 ― Kopalnie węgla kamiennego w Polsce. Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź.
• [8] JAROS J., 1961 ― Górnictwo w czasie drugiej wojny światowej. W: Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich. Tom II (red. J. Pazdur): 258–259. Wydaw. Górniczo-Hutnicze, Katowice.
• [9] JAROS J., 1969 ― Historia górnictwa węglowego w zagłębiu górnośląskim w latach 1914–1945. PWN, Katowice–Kraków.
• [10] KACZMAREK R., 1998 ― Pod rządami gauleiterów. Elity i instancje władzy w rejencji katowickiej w latach 1939–1945. Pr. Nauk. UŚ w Katowicach, 1736: 163–164.
• [11] KACZMAREK R., 2006 ― Górny Śląsk podczas II wojny światowej. Między utopią niemieckiej wspólnoty narodowej a rzeczywistością okupacji na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy. Pr. Nauk. UŚ w Katowicach, 2442: 64–104.
• [12] MALARA J., 2009 ― Restrukturyzacja czy likwidacja polskiego przemysłu węglowego? Czas. Tech., 140: 1–29.
• [13] PAJEWSKI J., 1985 ― Odbudowa Państwa polskiego. 1914–1918. PWN, Warszawa.
• [14] PAJEWSKI J., 2002 ― Historia powszechna. 1871–1918. PWN, Warszawa.
• [15] PASZKOWSKI W., 1931 ― Organizacja polskiego przemysłu węglowego ze szczególnym uwzględnieniem Zagłębia Górno śląskiego. Poznań. Pr. Ekon., 16, 73.
• [16] PAZDUR J., 1961 ― Ogólne przesłanki rozwoju górnictwa (1772–1918). W: Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich. Tom II (red. J. Pazdur): 258–259. Wydaw. Górniczo-Hutnicze, Katowice.
• [17] ROSZKOWSKI W., 2002 ― Historia Polski 1914–2002. PWN, Warszawa.