Współczynnik ściśliwości skał i płynów – parametr petrofizyczny, który należy uwzględnić, czy który można pominąć w charakterystyce złóż surowców płynnych?

• Autorzy: Cicha-Szot R.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2018.06.05

Warianty tytułu

EN

Compressibility – petrophysical parameter which should be considered or might be omitted in reservoir characterization?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszej pracy przedstawiono możliwości zastosowania parametru ściśliwości w inżynierii naftowej. Wskazano obszary i warunki, w których pominięcie tego parametru może skutkować znacznymi błędami w obliczeniach inżynierskich. Ponadto zaprezentowano wyznaczone przykładowe zależności ściśliwości solanki od ciśnienia, jak również zmiany objętości porowej przy zmiennej wartości ciśnienia porowego i ciśnienia nadkładu wykonane na próbkach skał i płynów złożowych z utworów dolomitu głównego.

EN

This paper presents the possibilities of compressibility application in reservoir engineering. Areas and conditions in which omitting of that petrophysical parameter may result in significant errors in engineering calculations were indicated. Moreover, exemplary dependencies of brine compressibility and variations of pore volume with pore pressure and confining pressure for main dolomite samples were presented.

Słowa kluczowe

PL

ściśliwość; objętość porowa; ściśliwość solanki; ściśliwość skał

EN

compressibility; pore volume; brine compressibility; rock compressibility

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 74, nr 6
• Strony: 451--456
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys.

Twórcy

autor

Cicha-Szot R.

• Instytut Nafty i Gazu, Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A

Bibliografia

• [1] Czetwertyński E., Szuster A.: Hydrologia i hydraulika. PWSZ, Warszawa 1971.
• [2] Dake L.P.: Fundamentals of reservoir engineering. First edition. Elsevier, Amsterdam 1983.
• [3] Fetkovich M.J., Reese D.E., Whitson C.H.: Application of a General Material Balance for High-Pressure Gas Reservoirs (includes associated paper 51360). SPE Journal 1998, vol. 3, nr 1, s. 3–13.
• [4] Fjaer E., Holt R.M., Raaen A.M., Risnes R., Horsrud P.: Petroleum Related Rock Mechanics. 2nd edition, Elsevier Science 2008, vol. 53, ISBN 978-0-44450-260-5.
• [5] Jaeger J.C., Cook N.G.W., Zimmerman R.W.: Fundamentals of Rock Mechanics. 4th ed., Wiley, Oxford 2007.
• [6] Khamehchi E., Reisi E.: Sand production prediction using ratio of shear modulus to bulk compressibility (case study). Egyptian Journal of Petroleum 2015, vol. 24, nr 1, s. 113–118.
• [7] Koszela-Marek E.: Charakterystyka zmian ściśliwości roztworów soli NaCl pod wpływem wysokich ciśnień hydrostatycznych. Górnictwo i Geoinżynieria 2009, R. 33, z. 1, s. 361–367.
• [8] Longuemare P.: Geomechanics in reservoir simulation. Oil and Gas Science and Technology IFP 2001, vol. 57, nr 5, s. 407–599.
• [9] McKee C.R., Bumb A.C., Koening R.A.: Stress-dependent permeability and porosity fo coal and other geologic formations. SPE Formation Evaluation 1988, vol. 3, nr 1, s. 81–91.
• [10] McPhee C., Reed J., Zubizarreta I.: Core Analysis: A best practice guide. Development in Petroleum Science 64, Elsevier 2015, ISBN 978-0-444-63533-4.
• [11] Satter A., Iqbal G., Bucwalter J.: Practical Enhanced Reservoir Engineering: Assisted with simulation software. PennWell Corporation 2007, ISBN 978-1-59370-056-0.
• [12] Schutjens P., Heidung W.: On the pore volume compressibility and its application as a petrophysical parameter. 9th Biennial International Conference & Exposition on Petroleum Geophysics, Hyderabad 2012.
• [13] Schutjens P.M., Hanssen T.H., Hettema M.H., Merour J., de Bree P., Coremans J.W.: Compaction induced porosity/ permeability reduction in sandstone reservoirs: data and model for elasticity dominated deformation. SPE Reservoir Evaluation and Engineering Journal 2004, vol. 7, nr 3, s. 202–215.
• [14] Seidle J.P., Jeansonne D.J., Erickson D.J.: Application of Matchstick Geometry to stress dependent permeability in coals. SPE 24361, SPE Rocky Mountain Regional Meeting, Casper, Wyoming 18–21.05.1992, s. 433–444.
• [15] Sen V., Settari T.: Coupled geomechanical and flow modeling of compacting reservoirs. The Leading Edge 2005, vol. 24, nr 12, s. 1284–1286.
• [16] Słota-Valim M.: Predykcja ciśnień porowych w otworach wiertniczych przewiercających dolnopaleozoiczne formacje łupkowe basenu bałtyckiego – północna Polska. Nafta-Gaz 2017, nr 4, s. 219–226, DOI: 10.18668/NG.2017.04.01.
• [17] Terzaghi K., Peck R.B., Mesri G.: Soil Mechanics in Engineering Practice. 3rd ed., Wiley, New York 1996.
• [18] Zhou Q., Birkholzer J.T., Tsang C-F., Rutqvist J.: A method for quick assessment of CO2 storage capacity in closed and semiclosed saline formations. International Journal of Greenhouse Gas Control 2008, vol. 2, nr 4, s. 626–639.
• [19] Zimmerman R.W.: Pore Volume and Porosity Change under Uniaxial Strain Conditions. Transport in Porous Media 2017, vol. 119, nr 1, s. 481–498, DOI: 10.1007/s11242-017-0894-0.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).