Analiza trendów zmian składu chemicznego wód leczniczych z ujęcia b-13 w Busku-Zdroju z wykorzystaniem programu GWSDAT

• Autorzy: Wątor K. , Kmiecik E.

Warianty tytułu

EN

Analysis of trends in chemical composition changes of curative water from B-13 intake (Busko-Zdrój region) with the use of GWSDAT software

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Curative water is the groundwater characterized by natural variation of physical and chemical parameters (Ustawa, 2011). Curative character valuation for natural resource (including curative water) should be made on the basis of documented investigations continuing at least three years (Rozporządzenie, 2006). Analysis of stability of chemical composition should also involve trend analysis. When trend is detected it could threaten the loss of the curative properties of water. In this paper authors present analysis of trends in chemical composition of therapeutic water from B-13 Anna intake (Busko-Zdrój region). The type of these water is chloridesodium, sulfide, iodide [Cl–Na, H2S, I]. The 33 results of chemical composition analysis were used in trend analysis. All these analysis were performed in years 1983–2012. Trend analysis was performed with use of GWSDAT software (Jones & Spence, 2013).

Słowa kluczowe

PL

woda lecznicza; analiza trendów; oprogramowanie GWSDAT

EN

curative water; trend analysis; GWSDAT software

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/2
• Strony: 1125--1130
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wątor K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Kmiecik E.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. BEDYŃSKA S. & BRZEZICKA A. 2007 - Statystyczny drogowskaz 1. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii. Wyd. SWPS ACADEMIKA, Warszawa.
• 2. BEDYŃSKA S. & KSIĄŻEK M. 2012 - Statystyczny drogowskaz 3. Praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych. Wyd. Akademickie Sedno Spółka z o.o., Warszawa.
• 3. CIĘŻKOWSKI W. (red.) 2007 - Dopuszczalne wahania eksploatacyjnych i fizyczno-chemicznych parametrów wód leczniczych. Oficyna Wydaw. PWroc., Wrocław.
• 4. GOSZCZ A., KOSTKA-TRĄBKA E., GRODZIŃSKA L., SŁAWIŃSKI M., BIEROŃ K., JACHYM R., KUCHARSKI K. & GRYGLEWSKI R.J. 1997 - Wpływ kuracji pitnej wodą siarczkową ze źródła Wiesława z uzdrowiska Busko-Zdrój na gospodarkę lipidową, układ fibrynolityczny i trombogenezę płytkową u pacjentów z miażdżycą. Polski Merkuriusz Lekarski, 3 (13).
• 5. GRATH J., SCHEIDLER A., UHLIG S., WEBER K., KEIMEL T. & GRUBER S. 2001 - The EU Water Framework Directive: Statistical aspects of the identification of groundwater pollution trends, and aggregation of monitoring results. Final Report. Austrian Federal Ministry of Agriculture and Forestry, Environment and Water Management (Ref.: 41.046/01-IV1/00 and GZ 16 2500/2-I/6/00), European Commission (Grant Agreement Ref.: Subv 99/130794), in kind contributions by project partners. Vienna (www.wfdgw.net).
• 6. JĘDRZEJCZAK M., BŁOŃSKA E. & JĘDRZEJCZAK M. 2010 - Wstępna ocena kuracji pitnej wodą siarczkową ze źródła Zuzanna Las Winiarski k. Buska-Zdroju u pacjentów z hiperlipidemią. VI międzynarodowa konferencja naukowo-szkoleniowa farmaceutów „Aktualne możliwości terapii chorób o podłożu miażdżycowym”, 25-27 listopada 2010, Warszawa.
• 7. JONES W. & SPENCE M. 2013 - GroundWater Spatio-Temporal Data Analysis Tool (GWSDAT Version 2.0 User Manual, Shell Global Solution (UK).
• 8. KMIECIK E., SZCZEPAŃSKA J., SZCZYGIEŁ M. & CEBO K. 2007 - Metodyka oceny czasowych trendów zmian jakości wód podziemnych. [W:] Szczepański A., Kmiecik E. & Żurek A. (red.), Współczesne Problemy Hydrogeologii, XIII: 571-584. WGGIOŚ AGH, Kraków.
• 9. KONDRACKI J. 2002 - Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 10. KRAWCZYK J., MATEŃKO T., MĄDRY J. & PORWISZ B. 1999 - Wody lecznicze Buska-Zdroju w świetle dotychczasowych badań. [W:] Krajewski S. & Sadurski A. (red.), Współczesne Problemy Hydrogeologii, IX: 159-164. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 11. KUCHARSKI K. 1995 - Doświadczenia w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów wodami siarczkowymi w Busku-Zdroju. Balneologia Polska, 37 (3/4): 63-72.
• 12. KUCHARSKI K. & ŚLIWIŃSKA J. 2006 - Poszukiwania badawcze z ostatniego 40-lecia nad działaniem leczniczym wód siarczkowych w Busku-Zdroju (1965-2005). Balneologia Polska, 48 (3): 142-149.
• 13. LEGWANT Z., GAWĘDA J., LEGWANT-WóJCICKA M. & KORNECKI W. 2013 - Ocena skuteczności kompleksowego leczenia uzdrowiskowego choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego w Sanatorium „Włókniarz” w Busku-Zdroju. Studia Medyczne, 29 (2): 167-170.
• 14. LEGWANT Z. 1995 - Możliwości wykorzystania buskich wód siarczkowo-siarkowodorowych w lecznictwie. Balneologia Polska, 37 (1): 28-30.
• 15. McKILLUP S. & DYAR M.D. 2010 - Geostatistics Explained. An Introductory Guide for Earth Scientists. Cambridge Univ. Press.
• 16. MILLER J.N. & MILLER J.C. 2005 - Statistics and Chemometrics for Analytical Chemistry. Prentice Hall.
• 17. NAWOJCZYK M. 2002 - Przewodnik po statystyce dla socjologów. Wyd. SPSS Polska, Kraków.
• 18. OTTO M. 2007 - Chemometrics. Ststistics and Computer Application in Analytical Chemistry. Wiley-VCH verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim, Germany.
• 19. POLSKA Norma PN-Z-11001-3:2000 - Butelkowane naturalne wody mineralne i lecznicze - wymagania jakościowe i badania dotyczące butelkowanych wód leczniczych.
• 20. R DEVELOPMENT CORE TEAM 2008 - R: A Language and Environment for Statistical Computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria (http://www.R-project.org).
• 21. ROZPORZĄDZENIE Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r., w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz.U. nr 80, poz. 565).
• 22. STANISZ A. 2006 - Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. T. 1. Statystyki podstawowe, Wyd. StatSoft, Kraków.
• 23. SZCZEPAŃSKA J. & KMIECIK E. 2005 - Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w oparciu o wyniki badań monitoringowych. Wyd. AGH, Kraków.
• 24. SZCZĘŚNIAK-SZLAGOWSKA A., KASELA T., LISIK R., GRZEGORZEWSKI G., GRZEGORZEWSKA I., MYŚLIWIEC A., BĄK M. & RABIEJ L. 2011 - Dodatek nr 1 do dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia wód leczniczych Las Winiarski z utworów górnej kredy. Arch. Przedsięb. Geologiczne Sp. z o.o., Kielce.
• 25. USTAWA z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. nr 163, poz. 981 ze zm.).
• 26. WĄTOR K., KMIECIK E. & SZCZEPAŃSKI A. 2012 - Ocena stabilności składu chemicznego wód leczniczych w aktualnych uwarunkowaniach prawnych. [W:] Problemy wykorzystywania wód podziemnych w gospodarce komunalnej. Materiały na XIX sympozjum naukowo-techniczne pt. „Gospodarowanie wodami podziemnymi w aktualnych uwarunkowaniach” 19-20 kwietnia 2012 r., Częstochowa: 96-105.
• 27. WITCZAK S., KANIA J. & KMIECIK E. 2013 - Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Wyd. PIOŚ,Warszawa.
• 28. ZDECHLIK R., DWORNIK M. & WĄTOR K. 2013 - Praktyczne aspekty opróbowania wód w systemie monitoringu wód podziemnych. Biul. Państw. Inst. Geol., 456: 659-664.