Metoda perkala w analizie znaczenia stacji i przystanków kolejowych we Wrocławiu

• Autorzy: Protyńska Urszula , Staśkiewicz Dominik , Haręża Oliwia , Małysz Michał

Warianty tytułu

EN

Perkal’s method in analyzing the importance of railway stations and stops in Wroclaw

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stacja Wrocław Główny odznacza się bardzo dużą dobową wymianą pasażerską. Dane UTK wskazują, że w trzeciej dekadzie XXI wieku na tej stacji wsiada do pociągów w ciągu dnia największa liczba pasażerów w Polsce przekraczająca 70 tys. osób. Jest to wynik dwukrotnie większy od stacji Warszawa Centralna, co świadczy o wyjątkowym znaczeniu stacji Wrocław Główny w skali kraju. O ile generalnie wysoką wymianą pasażerską w Warszawie charakteryzują się liczne stacje kolejowe, o tyle we Wrocławiu, poza stacją Wrocław Główny, inne stacje i przystanki mają już wyraźnie mniejsze znaczenie w przewozach. Celem tego artykułu jest wykorzystanie taksonomicznej metody Perkala do określenia znaczenia stacji i przystanków kolejowych we Wrocławiu poprzez utworzenie ich klasyfikacji. W badaniu wszystkie stacje i przystanki przeanalizowano pod względem różnych cech ilościowych, co pozwoliło określić zarówno poziom znaczenia danej stacji, jak i różnice charakteryzujące dane miejsca wymiany pasażerskiej. Analiza została przeprowadzona w oparciu o dane z rozkładu jazdy 2023/2024 w odniesieniu do liczby mieszkańców osiedli lokalizacji danych stacji i przystanków. W artykule przeanalizowane zostały wszystkie przystanki i stacje zlokalizowane w granicach Wrocławia. W kontekście inwestycji dotyczących rozbudowy Wrocławskiego Węzła Kolejowego i dalszego rozwoju kolei pasażerskiej we Wrocławiu przeprowadzone badanie może służyć określeniu inwestycji rozwojowych, które powinny być priorytetowe.

EN

The Wrocław Główny station is characterized by a very large daily passenger flows. UTK data indicate that in the third decade of the 21st century, the largest number of passengers boards trains at this station during the day in Poland exceeding 70,000 people. The figure is twice as high as that of Warszawa Centralna station, which proves the exceptional importance of the Wrocław Główny station on a national scale. While generally high passenger exchange in Warsaw is characterized by numerous railway stations, in Wrocław, apart from the Wrocław Główny station, other stations and stops are clearly less important in terms of transport. The aim of this article to use Perkal’s taxonomic method to determine the significance of railway stations and stops in Wrocław by setting their classification. In the study all stations and stops were analyzed in terms of various quantitative features, which allowed to determine both the level of importance of a given station and the differences characterizing given passenger exchange places. The carried out analysis based on the data from the 2023/2024 timetable in relation to the number of inhabitants of housing estates, the location of given stations and stops. The article analyzed all stops and stations located within Wrocław. In the context of investments related to the expansion of the Wrocław Rail System and further development of passenger railways in Wrocław, the article may be used to identify development investments requiring special priorities.

Słowa kluczowe

PL

kolej pasażerska; Wrocławski Węzeł Kolejowy; metoda Perkala; metody klasyfikacji

EN

passenger rail; Wrocław Rail System; Perkal method; classification methods

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 2
• Strony: 3--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Protyńska Urszula

• studentka studiów inżynierskich kierunku Gospodarka Przestrzenna na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, ul. Prusa 53/55, 50-317 Wrocław

autor

Staśkiewicz Dominik

• student studiów inżynierskich kierunku Gospodarka Przestrzenna na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, ul. Prusa 53/55, 50-317 Wrocław

autor

Haręża Oliwia

• studentka studiów inżynierskich kierunku Gospodarka Przestrzenna na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, ul. Prusa 53/55, 50-317 Wrocław

autor

Małysz Michał

• Katedra Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska, ul. Prusa 53/55, 50-317 Wrocław

Bibliografia

• 1. Perkal J., , On the analysis of a set of characteristics, Applicationes Mathematicae, 5/1960, doi: 10.4064/am-5-1-35-45.
• 2. Ilnicki D., Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju usług w Polsce. Teoretyczne i praktyczne uwarunkowania badań, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009, nr 11.
• 3. Kostrubiec B., Klasyfikacja dynamiczna i wielocechowa województw Polski, Biuletyn KPZK PAN, Warszawa 1965, z. 35.
• 4. Namyślak B., Zastosowanie metody wskaźników przyrodniczych Perkala do badania poziomu konkurencyjności regionów w Polsce, „Wiadomości Statystyczne”, 2007, nr 9.
• 5. Feltynowski M., Nowakowska A., Metoda oceny potencjału innowacyjnego regionów, (w:) Nowakowska A. (red.), Zdolności innowacyjne polskich regionów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
• 6. Nawrocka-Miśkiewicz M., Zeug-Żebro K., Badanie zróżnicowania sytuacji demograficznej w Polsce w latach 2005–2014, „Studia Ekonomiczne”, 2017, 318.
• 7. Noworól A., Diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji w Gminie Krzeszowice, 2016, https://bip.malopolska.pl/e,pobierz,get.html?id=1425454 [dostęp: 28.12.2023].
• 8. Małysz M., Tomczak P., Multimodalna dostępność transportowa uzdrowisk pogranicza Polski i Czech, (w:) Belof M. (red.), Dobre praktyki w zarządzaniu uzdrowiskiem, Wydawnictwo Difin, Wrocław 2021.
• 9. Namyślak B., Ocena potencjału kulturalnego największych miast Polski, Wiadomości Statystyczne, 2013, 6.
• 10. Małysz M., Tomczak P., Kolej pasażerska we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku – problemy i wyzwania, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 50, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2020.
• 11. Jurkowski W., Stacje kolejowe w strefach podmiejskich jako zintegrowane węzły przesiadkowe. Analiza porównawcza Krakowa, Łodzi, Poznania i Wrocławia, „Problemy Rozwoju Miast”, 2016, nr 4.
• 12. Makuch J., Stacja Wrocław Świebodzki jako element kolei aglomeracyjnej, „Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie”. Seria: Materiały Konferencyjne, 2018, nr 2.
• 13. Kruszyna M., Makuch J., Koncepcja rozbudowy estakady kolejowej w centralnej części WWK, „Przegląd Komunikacyjny”, 2021, nr 8.
• 14. Małysz M., Multimodalne węzły przesiadkowe w przestrzeni Wrocławia, „Transport Miejski i Regionalny”, 2020, nr 12.
• 15. Małysz M., Wrocław Główny jako węzeł o znaczeniu europejskim, „Transport Miejski i Regionalny”, 2021, nr 10.
• 16. Jurkowski W., Smolarski M., Multimodalne rozwiązania w transporcie zbiorowym na przykładzie linii dowozowych we Wrocławiu, „Prace Komisji Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, 2017, 20(4).
• 17. Wymiana pasażerska na stacjach, Urząd Transportu Kolejowego, https://dane.utk.gov.pl/sts/przewozy-pasazerskie/wymiana-pasazerska-na-s/20230,Przewozy-pasazerskie.html [dostęp: 29.12.2023].
• 18. Krukowska H., Krukowski P., Olszewski P., Jak oceniać projektowane lub funkcjonujące węzły przesiadkowe?, „Biuletyn Komunikacji Miejskiej”, 2017, nr 2.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).