Miasto-Ogród Ząbki. Idea a realizacja

• Autorzy: Majewska A. , Szymanowska J.

Warianty tytułu

EN

Garden City Ząbki: an Idea or Reality

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Parcelacja obszaru Ząbek – nowatorski projekt Tadeusza Tołwińskiego z 1912 r. – mógł stać się jednym z najlepszych przykładów „miasta-ogrodu” w Polsce. Wybuch I wojny światowej i niewłaściwa polityka przestrzenna w latach późniejszych sprawiły, że plan nie doczekał się pełnej realizacji. Bliskie położenie w stosunku do stolicy spowodowało w ostatnich latach szybki rozwój Ząbek i nasilenie presji urbanizacyjnej. Niestety, często niezbyt trafne decyzje planistyczne, nierespektujące wartości kulturowych tego obszaru doprowadziły do degradacji przestrzennej zabytkowego założenia urbanistycznego. Na obszarze miasta można jeszcze odnaleźć elementy urbanistyczne związane z parcelacją i historią tego miejsca. Aby zachować je dla przyszłych pokoleń należy podjąć działania mające na celu przywrócenie charakteru miejsca z okresu jego interesującego rozwoju.

EN

The parcelling out of the Ząbki landed estate according to Tadeusz Tołwiński’s innovative urban plan of 1912 could have resulted in the best example of a garden-city in Poland. The outbreak of World War I and a misguided spatial policy in the subsequent years halted the plan’s further implementation. Ząbki’s proximity to the capital city has in recent years led to its rapid development, exposing it to great urbanization pressure. Unfortunate planning decisions, not respecting the cultural assets of this area, have led to spatial degradation of the town’s historic urban concept. Certain historic spots, elements of the urban solutions envisaged in the parcellation plan, can still be found in the town of Ząbki. In order to preserve them for the future generations, urgent action is needed to restore their former character.

Słowa kluczowe

PL

miasto-ogród; rozwój przestrzenny; osiedle mieszkaniowe; strefa podmiejska

EN

garden city; spatial development; housing estate; suburban zone

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 61, z. 4
• Strony: 39--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Majewska A.

• Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej

autor

Szymanowska J.

Bibliografia

• A. Böhm, Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu. O czynniku kompozycji, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2006.
• A. Czyżewski, Trzewia lewiatana. Miasta-ogrody i narodziny przedmieścia kulturalnego. Sir Ebenezer Howard, Miasta ogrody przyszłości, Państwowe Muzeum Etnograficzne, Warszawa 2009.
• A. Gravier, Zarys rozwoju Warszawy i okolic, „Wiadomości Budowlane”, Nr 2/1912.
• S. Gzell, Fenomen małomiejskości, IU i PP PW, Warszawa 1987.
• S. Gzell, Wykłady o współczesnej urbanistyce, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015.
• J. Jacobs, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Wyd. Centrum Architektury, 2014.
• D. Kłosek-Kozłowska. Ochrona wartości kulturowych miast a urbanistyka, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2007.
• M. Kochanowski, Miasto - wspólne dobro i zbiorowy obowiązek, [w:] M. Kochanowski, P. Lorens, Miasto - wspólne dobro i zbiorowy obowiązek, Wyd. Urbanista, Warszawa 2004.
• Z. Paszkowski, Miasto Idealne. Wyd. Universitas, Kraków 2011.
• Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Ząbek, Uchwała Nr IX/48/2011 Rady Miasta Ząbki z dnia 26.04.2011 r.
• J. Szymanowska, Analiza przekształceń funkcjonalno-przestrzennych miasta-ogrodu Ząbki, praca magisterska obroniona w Katedrze Gospodarki Przestrzennej Wydziału GiK PW, pod kierunkiem dr inż. arch. Anny Majewskiej, 2016.
• Uchwała Nr 90/XVIII/03 Rady Miejskiej w Ząbkach z dn.19 grudnia 2003 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Ząbki.
• R. Żbikowski, Ząbki - dzieje, ludzie, miasto, Apostolicum, Ząbki 2006.
• Materiały kartograficzne:
• - http://www.mapywig.org/ Arkusz rosyjskiej mapy topograficznej: Okolice miasta Warszawy z 1874 roku, skala 1:42000, Arkusz niemieckiej mapy zaboru rosyjskiego z 1914 roku, skala 1:25000, Arkusz mapy szczegółowej Polski Warszawa-Praga z 1934 roku, skala 1:25000;
• - http://www.codgik.gov.pl Dwa arkusze mapy topograficznej dla obszaru Ząbek z 1981 roku, skala 1:25000, układ współrzędnych 1965, cztery arkusze mapy topograficznej dla obszaru Ząbek z 1991 roku, skala 1:10000, układ współrzędnych 1942, cztery arkusze mapy topograficznej dla obszaru Ząbek z 2002 roku, skala 1:10000, układ współrzędnych 1992;
• - geoportal.gov.pl Mapa topograficzna dla obszaru Ząbek z 2011 roku.

Uwagi

PL