PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Cyrkulacja atmosferyczna w badaniach polskich klimatologów

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Atmospheric Circulation in the Investigations of the Polish Climatologists
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
Opracowanie przedstawia kierunki najważniejszych badań polskich klimatologów w zakresie klimatologii synoptycznej, której zadaniem jest badanie różnych form cyrkulacji atmosfery oraz ich wpływu na warunki klimatyczne. Początki rozwoju tego działu klimatologii w Polsce sięgają początku XX wieku. Natomiast intensywny rozwój badań nastąpił po II wojnie światowej. W Polsce do tych badań stosowane były następujące klasyfikacje typów cyrkulacji: liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody J. Lityńskiego (1962, 1969), subiektywna typologia Osuchowskiej-Klein (1973, 1991), automatyczna klasyfikacja typów cyrkulacji dla półkuli północnej Ustrnula (1997) oraz klasyfikacja Piotrowskiego (2009). Była też używana makroskalowa klasyfikacja „Grosswetterlagen” wg Hessa i Brezowsky’ego (1952, 1977) dla Europy Środkowej. Do typologii regionalnych należy kalendarz typów cyrkulacji dla Polski południowej (Niedźwiedź 1981), dla regionu lubelskiego (Bartoszek 2015) oraz dla obszaru Sudetów (Ojrzyńska 2012). Wśród wskaźników cyrkulacji stosowano NAO, makrotypy cyrkulacji środkowotroposferycznej (poziom 500 hPa) opracowane przez meteorologów rosyjskich Wangenheima (1935, 1946) i Girsa (1964, 1981), indeksy cyrkulacji strefowej Ws i południkowej Wp Lityńskiego (1969) oraz wskaźnik Niedźwiedzia (1981, 2019): wskaźnik cyrkulacji zachodniej – Wi, cyrkulacji południowej – Si oraz cykloniczności – Ci. Szereg prac dotyczy występowania mas powietrznych i frontów atmosferycznych. Badano wpływ cyrkulacji atmosfery na wybrane elementy klimatu. Najwięcej opracowań dotyczy genezy dużych opadów atmosferycznych wywołujących powodzie.
EN
This paper presents most important directions of research that were undertaken by polish climatologist in the field of synoptic climatology which analyses various forms of atmospheric circulation and their impact on climate. Initial research in the field of synoptic climatology dates back in early 20th century while fast development of the research took place after the II World War. Several classification of circulation types constituted the basis of polish synoptic climatology, including quantitative classification of circulation types and weather types by Lityński (1962, 1969), subjective typology by Osuchowska-Klein (1973, 1991), automatic classification of circulation types for Norther Hemisphere by Ustrnul (1997) and objective classification by Piotrowski (2009). „Grosswetterlagen” macroscale classification after Hess and Brezowsky (1952, 1977) for Central Europe was also used. Regional typologies include: the calendar of circulation types for Southern Poland (Niedźwiedź 1981), Lublin region (Bartoszek 2015) and for the Sudetes (Ojrzyńska 2012). The most frequently used circulation indices included: NAO, macro types of mid-tropospheric circulation developed by Russian meteorologists Wangenheim (1935, 1946) and Girs (1964, 1981), zonal Ws and meridional Wp circulation indices by Lityński (1969) and circulation indices by Niedźwiedź (1981, 2019): zonal circulation index – Wi, meridional circulation index – Si and cyclonicity index – Ci. A lot of works concerned air masses and atmospheric fronts. The research was undertaken on the influence of atmospheric circulation on selected climate elements. Most studies concerned the origin of heavy precipitation causing floods.
Rocznik
Tom
Strony
107--166
Opis fizyczny
Bibliogr. 206 poz.
Twórcy
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk o Ziemi
  • Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk o Ziemi
Bibliografia
  • [1] Arctowski H., 1927, Wstęp do studiów nad transportem mas atmosferycznych, Kosmos, 52, 328-340.
  • [2] Bartnicki L., 1924, O przebiegu czynników meteorologicznych w Polsce pod wpływem różnych układów barometrycznych, Prace Meteorologiczne i Hydrologiczne, 1, 7-31.
  • [3] Bartnicki L., Kołodziejczyk S., 1935, Warunki synoptyczne powstawania zamieci i zawiei śnieżnych w Polsce, Prace PIM, 6, 3-26.
  • [4] Bartoszek K., 2006, Niże śródziemnomorskie, Przegląd Geofizyczny, 51 (1), 35-43.
  • [5] Bartoszek K., 2014, Występowanie susz atmosferycznych w okolicy Lublina i ich uwarunkowania cyrkulacyjne, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E: Agricultura, 69 (4), 49-61.
  • [6] Bartoszek K., 2015, Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej dla obszaru Lubelszczyzny, zbiór komputerowy, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Meteorologii i Klimatologii, Lublin, dostępne online: http://serwisy.umcs.lublin.pl/k.bartoszek/wyniki.html (14.02.2019).
  • [7] Bartoszek K., 2017, The main characteristics of atmospheric circulation over East-Central Europe from 1871 to 2010, Meteorology and Atmospheric Physics, 129 (2), 113-129, DOI: 10.1007/s00703-016-0455-z.
  • [8] Bartoszek K., 2018, Long-term relationships between air flow indices and air temperature over Southeast Poland, Időjárás, 122 (2), 101-118, DOI: 10.28974/idojaras.2018.2.1.
  • [9] Bartoszek K., Krzyżewska A., 2017, The atmospheric circulation conditions of the occurrence of heatwaves in Lublin, southeast Poland, Weather, 72 (6), 176-180, DOI: 10.1002/wea.2975.
  • [10] Bartoszek K., Skiba D., 2016, Circulation types classification for hourly precipitation events in Lublin (East Poland), Open Geosciences, 8 (1), 214-230, DOI: 10.1515/geo-2016-0019.
  • [11] Bartoszek K., Wereski S., Krzyżewska A., Dobek M., 2017, The influence of atmospheric circulation on bioclimatic conditions in Lublin (Poland), Bulletin of Geography – Physical Geography Series, 12, 41-49, DOI: 10.2478/11703.
  • [12] Bednorz E., 2002, Snow cover in western Poland and macro-scale circulation conditions, International Journal of Climatology, 22 (5), 533-541, DOI: 10.1002/joc.752.
  • [13] Bednorz E., 2004, Snow cover in eastern Europe in relation to temperature, precipitation and circulation, International Journal of Climatology, 24 (5), 591-601, DOI: 10.1002/joc.1014.
  • [14] Bednorz E., 2008, Synoptic reasons for heavy snowfalls in the Polish – German lowlands, Theoretical and Applied Climatology, 92 (3-4), 133-140, DOI: 10.1007/s00704-007-0322-4.
  • [15] Bednorz E., 2010, Synoptyczne warunki występowania śnieżnych zim na nizinnych obszarach Polski, [w:] Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki termiczne i opadowe, E. Bednorz (red.), Studia i Prace z Geografii i Geologii, 15, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 199-214.
  • [16] Bednorz E., 2011, Synoptic conditions of snow cover occurrence in central European lowlands, International Journal of Climatology, 31 (8), 1108-1118, DOI: 10.1002/joc.2130.
  • [17] Bednorz E., Wibig J., 2008, Snow depth in Eastern Europe in relation to circulation patterns, Annals of Glaciology, 48, 135-149, DOI: 10.3189/172756408784700815.
  • [18] Bielec Z., 2000a, Przebieg dobowy i charakterystyka synoptyczna burz w Krakowie w latach 1896-1995, Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 105, 73-83.
  • [19] Bielec Z., 2000b, The role of atmospheric circulation in the development of the long-term thunderstorm occurrence variability in Poland during 1949-1998, Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 107, 157-164.
  • [20] Bielec-Bąkowska Z., 2007, Występowanie głębokich niżów i silnych wyżów nad Polską (1971-2000), [w:] Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, K. Piotrowicz, R. Twardosz (red.), IGiGP UJ, Kraków, 65-74.
  • [21] Bielec-Bąkowska Z., 2010, A classification of deep cyclones over Poland (1971-2000), Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 35 (9-12), 491-497, DOI: 10.1016/j.pce.2009.12.006.
  • [22] Bielec-Bąkowska Z., 2014, Silne wyże nad Europą (1951-2010), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 231 s.
  • [23] Bielec-Bąkowska Z., 2016a, Long-term variability of the frequency and persistence of strong highs over Poland, Environmental & Socio-economic Studies, 4 (1), 12-23, DOI: 10.1515/environ-2016-0002.
  • [24] Bielec-Bąkowska Z., 2016b, Występowanie wysokiego ciśnienia nad obszarem Svalbardu w latach 1971-2015, Problemy Klimatologii Polarnej, 26, 83-96.
  • [25] Bielec-Bąkowska Z., Bąkowski R., 2005, Synoptic analysis of strong thunderstorms and tornadoes in Poland 2000-2003, Journal of Meteorology, 30 (297), 92-98.
  • [26] Bissolli P., Dittmann E., 2001, The objective weather type classification of the German Weather Service and its possibilities of application to environmental and meteorological investigations, Meteorologische Zeitschrift, 10 (4), 253-260, DOI: 10.1127/0941-2948/2001/0010-0253.
  • [27] Błaś M., Migała K., Ojrzyńska H., Pilguj N. (red.), 2018, National Scientific Conference „NAO – its essence, causes and consequences”, abstract book, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 58 s.
  • [28] Bołaszewska J., Reutt F., 1962, Częstotliwość występowania poszczególnych mas powietrza w Polsce w okresie 10 lat 1946-1956, Prace PIHM, 66, 16-32.
  • [29] Buchert L., 1994, Występowanie mas powietrza, frontów atmosferycznych oraz układów barycznych nad Poznaniem w latach 1965-1980, Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria A – Geografia Fizyczna, 45, 43-52.
  • [30] Buchert L., 2006, Częstość występowania poszczególnych mas powietrza w rejonie Poznania w latach 1965-1990, Przegląd Geofizyczny, 51 (3-4), 237-243.
  • [31] Budziszewska E., Horawska M., Morozowska I., 1973, Warunki meteorologiczne wystąpienia opadów powodziowych w Polsce południowej w sierpniu 1972 r., Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, 9 (2-3), 51-60.
  • [32] Cebulak E., 1992, Wpływ sytuacji synoptycznej na maksymalne opady dobowe w dorzeczu górnej Wisły, Folia Geographica. Series Geographica-Physica, 23, 81-95.
  • [33] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2014, Sezonowe wahania liczby niżów śródziemnomorskich w Europie Środkowo-Wschodniej, Przegląd Geofizyczny, 59 (1-2), 5-18.
  • [34] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2015a, Precipitation of the Mediterranean origin in Poland – its seasonal and long-term variability, Quaestiones Geographicae, 34 (1), 37-53, DOI: 10.1515/quageo-2015-0004.
  • [35] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2015b, Szlaki niżów śródziemnomorskich nad Europą Środkowo-Wschodnią a opady w Polsce, Przegląd Geograficzny, 87 (3), 477-496, DOI: 10.7163/PrzG.2015.3.4.
  • [36] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2016a, Aktywność niżów śródziemnomorskich nad Polską a cyrkulacja w górnej i środkowej troposferze, Przegląd Geofizyczny, 61 (1-2), 3-31.
  • [37] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2016b, Niże śródziemnomorskie jako czynnik klimatu Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 166 s.
  • [38] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2017a, Epoki cyrkulacyjne w okresie 1891-2010 na podstawie klasyfikacji Wangenheima-Girsa, [w:] Nadzwyczajne zdarzenia meteorologiczne i hydrologiczne na ziemiach polskich, Materiały Konferencji Jubileuszowej z okazji 70-lecia Polskiego Towarzystwa Geofizycznego, 25-26.09.2017, Łódź, 72-73.
  • [39] Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2017b, Mediterranean cyclones, the atmospheric moisture content and precipitation in Poland, Geographia Polonica, 90 (1), 5-20, DOI: 10.7163/GPol.0075.
  • [40] Degirmendžić J., Kożuchowski K., Wibig J., 2000, Epoki cyrkulacyjne XX wieku i zmienność typów cyrkulacji atmosferycznej w Polsce, Przegląd Geofizyczny, 45 (3-4), 221-238.
  • [41] Degirmendžić J., Kożuchowski K., Żmudzka E., 2004, Changes of air temperature and precipitation in Poland in the period 1951-2000 and their relationship to atmospheric circulation, International Journal of Climatology, 24 (3), 291-310, DOI: 10.1002/joc.1010.
  • [42] Falarz M., 2007a, Snow cover variability in Poland in relations to the macro- and mesoscale atmospheric circulation in the twentieth century, International Journal of Climatology, 27 (15), 2069-2081, DOI: 10.1002/joc.1505.
  • [43] Falarz M., 2007b, Variability of wintertime centres of action of the atmosphere over the Northern Atlantic and Asia and their influence on climate conditions in Poland, [w:] Międzynarodowa Konferencja “Klimat ziem polskich w czasach historycznych na tle klimatu Europy”, streszczenia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, 77-78.
  • [44] Falarz M., 2008, Centres of action of the atmosphere in the Northern Hemispere: changes, interactions, influence on temperaturę in Europe, EMS8/ECAC7 Abstracts, 5, EMS2008-A-00209, 8th Annual Meeting of the EMS/7th ECAC, 1-2 (CD).
  • [45] Falarz M., 2009, Variability of Icelandic Low and Azores High in winter and their influence on climatic conditions in Poland, Bulletin of Geography – Physical Geography Series, 2, 5-18.
  • [46] Falarz M., 2013a, Seasonal stability of snow cover in Poland in relation to the atmospheric circulation, Theoretical and Applied Climatology, 111 (1-2), 21-28, DOI: 10.1007/s00704-012-0642-x.
  • [47] Falarz M., 2013b, Zmienność i interakcje centrów aktywności atmosfery zlokalizowanych nad oceanami półkuli północnej, [w:] Geografia wobec problemów zmian globalnych, A. Cedro (red.), VIII Forum Geografów Polskich, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 86-87.
  • [48] Filipiuk E., Kaszewski B.M., 2010, Wieloletnie zmiany cyrkulacji północnej nad Europą Środkową w latach 1881-2007 (na podstawie klasyfikacji Hessa-Brezowskiego), [w:] Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki cyrkulacyjne i radiacyjne, L. Kolendowicz (red.), Studia i Prace z Geografii i Geologii, 14, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 39-51.
  • [49] Gerstengarbe F. W., Werner P. C., 1993, Katalog der Grosswetterlagen Europas nach Paul Hess und Helmuth Brezowski 1881-1992, Berichte des Deutschen Wetterdienstes, 113, 249 s.
  • [50] Girs A. A., 1964, O sozdanii edinoj klassifikacii makrosinopticheskikh prosessov severnogo polusharija, Meteorologija i Gidrologia, 4, 43-47.
  • [51] Girs A. A., 1981, K voprosu o formakh atmosfernoj cirkulacii i ikh prognosticheskom ispolzovanii, Trudy AANII, 374, 4-13.
  • [52] Godłowska J., Hajto M. J., Tomaszewska A. M., 2015, Spatial analysis of air masses backward trajectories in order to identify distant sources of fine particulate matter emission, Archives of Environmental Protection, 41 (2), 28-35, DOI: 10.1515/aep-2015-0015.
  • [53] Gorczyński W., 1916a, O rozkładzie geograficznym ciśnienia powietrza w Polsce, Sprawozdania z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 9 (6), 1009-1056.
  • [54] Gorczyński W., 1916b, O rozkładzie geograficznym zmienności średniej ciśnienia powietrza w Polsce i Europie, Sprawozdania z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 9 (6), 609-641.
  • [55] Gorczyński W., 1917a, O ciśnieniu powietrza w Polsce i w Europie, Pamiętnik Fizjograficzny, 24, 1-265.
  • [56] Gorczyński W., 1917b, O przebiegu rocznym ciśnienia i wymianie mas powietrznych na kuli ziemskiej, Sprawozdania z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 10 (4), 390-430.
  • [57] Gorczyński W., 1919, Niektóre wiadomości o prądach atmosferycznych oraz o ich związku z klimatami na kuli ziemskiej, Wiadomości Matematyczne, 23, 83-128.
  • [58] Hess P., Brezowsky H., 1952, Katalog der Grosswetterlagen Europas, Berichte des Deutschen Wetterdienst in US Zone, 33, 39 s.
  • [59] Hess P., Brezowsky H., 1959, Katalog typów cyrkulacji dla Europy (tłum. Z. Lityńska), Biuletyn PIHM, 8, Wydawnictwa Komunikacyjne, Warszawa, 87 s.
  • [60] Hess P., Brezowsky H., 1977, Katalog der Grosswetterlagen Europas (1881-1976). 3. Verbesserte und ergänzte Auflage, Berichte des Deutschen Wetterdienstes, 113, 68 s.
  • [61] Hurrel J. W., 1995, Decadal trends in the North Atlantic Oscillation: regional temperature and precipitation, Science, 269 (5224), 676-679, DOI: 10.1126/science.269.5224.676.
  • [62] Huth R., Beck C., Philipp A., Demuzere M., Ustrnul Z., Cahynová M., Kyselý J., Tveito O. E., 2008, Classifications of atmospheric circulation patterns. Recent advances and applications, Trends and Directions in Climate Research: Annals of the New York Academy of Sciences, 1146 (1), 105-152, DOI: 10.1196/annals.1446.019.
  • [63] Isaksen K., Nordli Ø., Førland E. J., Łupikasza E., Eastwood S., Niedźwiedź T., 2016, Recent warming on Spitsbergen – Influence of atmospheric circulation and sea ice cover, Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 121 (20), 11913-11931, DOI: 10.1002/2016JD025606.
  • [64] Jenkinson A. F., Collison F. P., 1977, An initial climatology of gales over the North Sea, Synoptic climatology Branch Memorandum, no. 62, Meteorological Office Bracknell, 18 s.
  • [65] Kaczorowska Z., 1933, Przyczyny meteorologiczne letnich wezbrań Wisły, Prace PIM, 2, 1-33.
  • [66] Kaszewski B. M., 1977, Warunki synoptyczne napływu powietrza arktycznego i zwrotnikowego nad środkowo-wschodni makroregion Polski (1961-1970), Przegląd Geofizyczny, 22 (1), 49-54.
  • [67] Kaszewski B. M., 1983, Próba wydzielenia naturalnych okresów synoptycznych na podstawie częstości typów cyrkulacji nad Polską, Przegląd Geofizyczny, 28 (2), 195-207.
  • [68] Kaszewski B. M., 1989, Przegląd metod typologii cyrkulacji atmosferycznej. Cz. I. Typologie w makroskali, Wiadomości IMGW, 33 (3-4), 3-9.
  • [69] Kaszewski B. M., 1990, Przegląd metod typologii cyrkulacji atmosferycznej. Cz. II. Typologie w skalach lokalnej i regionalnej, Wiadomości IMGW, 34 (1-4), 73-78.
  • [70] Kaszewski B. M., 1992, Typy cyrkulacji a typy pogody w Polsce, Rozprawy Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Rozprawy Habilitacyjne, 42, 92 s.
  • [71] Kaszewski B. M., 2001, Wykorzystanie typologii cyrkulacji atmosfery w badaniach klimatologicznych, Rocznik Fizycznogeograficzny Uniwersytetu Gdańskiego, 6, 13-26.
  • [72] Kaszewski B. M., 2012, Zastosowanie typologii cyrkulacji atmosfery w badaniach klimatologicznych w Polsce na początku XXI wieku, [w:] Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu klimatu, Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 74, 53-66.
  • [73] Kaszewski B. M., Bartoszek K., Gluza A., 2017, Synoptyczne uwarunkowania napływu mas powietrza arktycznego i zwrotnikowego nad Lubelszczyznę, Annales UMCS. Sectio B, 72 (2), 7-26, DOI: 10.17951/b.2017.72.2.7-26.
  • [74] Kaszewski B. M., Filipiuk E., 2003, Variability of atmospheric circulation in Central Europe in the summer season 1881-1998 (on the basis of the Hess-Brezowsky classification), Meteorologische Zeitschrift, 12 (3), 123-130, DOI: 10.1127/0941-2948/2003/0012-0123.
  • [75] Kierklo K., 2012, Variability of air masses over Podlasie (NE Poland) in the years 2001- 2010, Bulletin of Geography – Physical Geography Series, 5 (1), 97-113, DOI: 10.2478/v10250-012-0006-5.
  • [76] Kłysik K., 1995, Rola silnych wyżów i głębokich niżów w kształtowaniu warunków termicznych okresu zimowego w Europie Środkowej, [w:] Współczesne badania klimatologów polskich w kraju i za ganicą, B. Krawczyk, K. Błażejczyk (red.), Conference Papers, 23, 19-27.
  • [77] Kolendowicz L., 2005, Wpływ cyrkulacji atmosferycznej oraz temperatury i wilgotności powietrza na występowanie dni z burzą na obszarze Polski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 130 s.
  • [78] Kolendowicz L., 2006, The influence of synoptic situations on the occurrence of days with thunderstorms during a year in the territory of Poland, International Journal of Climatology, 26 (13), 1803-1820, DOI: 10.1002/joc.1348.
  • [79] Kolendowicz L., 2007, Influence of atmospheric circulation, air temperaturę and humidity on thunderstorm activity in Poland, International Journal of Meteorology, 32 (321), 219-225.
  • [80] Kopcewicz T., 1955, O metodzie 5-7-dniowej prognozy meteorologicznej dla Polski, Prace PIHM, 40, 20 s.
  • [81] Kossowska-Cezak U., 1989, Romuald Merecki i jego „Klimatologia ziem polskich”, Przegląd Geofizyczny, 24 (4), 463-471.
  • [82] Kotas P., Twardosz R., Nieckarz Z., 2013, Variability of air mass occurrence in Southern Poland (1951-2010), Theoretical and Applied Climatology, 114 (3-4), 615-623, DOI: s00704-013-0861-9.
  • [83] Kożuchowski K., 1993a, Makrotypy ogólnej cyrkulacji atmosfery a główne typy cyrkulacji nad Polską, Przegląd Geofizyczny, 38 (3-4), 241-247.
  • [84] Kożuchowski K., 1993b, Variations of hemispheric zonal index since 1899 and its relationship with air temperature, International Journal of Climatology, 13 (8), 853-864, DOI: 10.1002/joc.3370130804.
  • [85] Kożuchowski K., 2003, Cyrkulacyjne czynniki klimatu Polski, Czasopismo Geograficzne, 74 (1-2), 93-105.
  • [86] Kożuchowski K., 2004, Cyrkulacja atmosferyczna nad Polską i jej wpływ na warunki klimatyczne, [w:] Skala, uwarunkowania i perspektywy współczesnych zmian klimatycznych w Polsce, K. Kożuchowski (red.), Wydawnictwo „Biblioteka”, Łódź, 69-87.
  • [87] Kożuchowski K., 2011, Klimat Polski, Nowe spojrzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 293 s.
  • [88] Kożuchowski K., Degirmendžić J., 2018, Zmienność form cyrkulacji środkowotroposferycznej według klasyfikacji Wangenheima-Girsa i ich relacje z polem ciśnienia na poziomie morza, Przegląd Geofizyczny, 63 (1-2), 89-122.
  • [89] Kulesza K., 2017, Nowe spojrzenie na klasyfikację typów cyrkulacji atmosfery J. Lityńskiego, Prace Geograficzne, 150, 79-94, DOI: 10.4467/20833113PG.17.018.7322.
  • [90] Kupczyk E., 1968, Warunki synoptyczne występowania wezbrań roztopowych w Polsce południowej (na przykładzie zlewni górnego Dunajca), Przegląd Geofizyczny, 13 (2), 143-156.
  • [91] Kuziemski J., 1971, Przyczyny meteorologiczne odwilży w Polsce, Prace PIHM, 101, 3-23.
  • [92] Lamb H. H., 1972, British Isles weather types and register of the daily sequence of circulation patterns 1861-1971, Stationery Office Books, 88 s.
  • [93] Lisowski K., 1935, O częstotliwości i warunkach synoptycznych powstawania mgły w Polsce, Prace PIM, 5, 61-94.
  • [94] Lityńska Z., Lityński J., Morozowska I., Osuchowska B., Wodzińska M., 1958, Typy cyrkulacji atmosferycznej w Europie z zastosowaniem do pięciodniowych prognoz pogody w Polsce (cz. I, Miesiące zimowe), Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, 6 (3), 27-55.
  • [95] Lityński J., 1962, Liczbowe systemy klasyfikacji typów pogody i typów cyrkulacji, Prace PIHM, 64, 45-46.
  • [96] Lityński J., 1969, Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski, Prace PIHM, 97, 3-14.
  • [97] Łupikasza E., 2010, Relationship between occurrence of high precipitation and the atmospheric circulation in Poland using different classifications of circulation types, Physics and Chemistry of the Earth, 35 (9), 448-455, DOI: 10.1016/j.pce.2009.11.012.
  • [98] Łupikasza E., 2013, Typy genetyczne opadów ekstremalnych w Europie oraz ich uwarunkowania synoptyczne (1951-2008), Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 81, 302 s.
  • [99] Łupikasza E., 2016, The climatology of air-mass and frontal extreme precipitation. Study of meteorological data in Europe, Springer International Publishing Switzerland, 313 s., DOI: 10.1007/978-3-319-31478-5.
  • [100] Łupikasza E., Niedźwiedź T., 2015, Wieloletnia zmienność typów cyrkulacji sprzyjających występowaniu wysokich opadów atmosferycznych w Tatrach (1873-2014), [w:] Klimat a społeczeństwo i gospodarka, H. Lorenc, Z. Ustrnul (red.), Polskie Towarzystwo Geofizyczne, IMGW-PIB, Warszawa, 93-111.
  • [101] Łupikasza E., Niedźwiedź T., 2016a, Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł i ograniczonej widzialności w Hornsundzie (Spitsbergen), Problemy Klimatologii Polarnej, 26, 5-12.
  • [102] Łupikasza E., Niedźwiedź T., 2016b, Synoptic climatology of fog in selected locations of southern Poland (1966-2015), Bulletin of Geography – Physical Geography Series, 11 (1), 5-15, DOI: 10.1515/bgeo-2016-0010.
  • [103] Marosz M., 2016a, Variability of atmospheric circulation in Euro-Atlantic region 1900-2012 [w:] Chaberek-Karwacka G., Malinowska M. (red.), Geography in the Face of Modern World Challenges, University of Gdańsk, Institute of Geography, 29-48.
  • [104] Marosz M., 2016b, Variability of geostrophic airflow over Poland, 1951-2014, Bulletin of Geography – Physical Geography Series, 10 (1), 5-18, DOI: 10.1515/bgeo-2015-0001.
  • [105] Marosz M., 2017, Wieloletnia charakterystyka przepływu powietrza nad Polską Północną 1951-2015, Katedra Meteorologii i Klimatologii Instytutu Geografii, Uniwersytet Gdański, Gdańsk, 100 s.
  • [106] Marosz M., Miętus M., 2012, Opis lokalnych aspektów cyrkulacji atmosferycznej za pomocą wektora wiatru geostroficznego, [w:] Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu klimatu, Z. Bielec-Bąkowska, E. Łupikasza, A. Widawski (red.), Prace Wydziału Nauk o Ziemi UŚ, 74, 89-100.
  • [107] Marsz A. A., 2012, Cyrkulacja atmosferyczna w atlantycko-euroazjatyckim sektorze cyrkulacyjnym – schemat uwarunkowań i mechanizmów działania, [w:] Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu klimatu, Z. Bielec-Bąkowska, E. Łupikasza, A. Widawski (red.), Prace Wydziału Nauk o Ziemi UŚ, 74, 101-118.
  • [108] Marsz A. A., 2013, Frekwencja makrotypów cyrkulacji środkowotroposferycznej według klasyfikacji Wangenheima-Girsa w okresie zimowym a pole ciśnienia atmosferycznego nad Europą i północną Azją, Przegląd Geofizyczny, 58 (1-2), 3-23.
  • [109] Marsz A. A., Styszyńska A., 2001, Oscylacja Północnego Atlantyku a temperatura powietrza nad Polską, Wydawnictwo Uczelniane WSM, Gdynia, 101 s.
  • [110] Marsz A., Styszyńska A. (red.), 2002, Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Morskiej, Gdynia, 222 s.
  • [111] Merecki R., 1914, Klimatologia Ziem Polskich, Drukarnia i Litografia Jana Cotty, Warszawa, 313 s.
  • [112] Michalczewski J., 1960, Powtarzalność typów pogody na obszarze Górnego Śląska, Przegląd Geofizyczny, 5 (3), 199-210.
  • [113] Michalczewski J., Mycielska H., 1963, Meteorologiczne przyczyny powodzi w Polsce w lipcu 1960, Prace PIHM, 74, 15 s.
  • [114] Michna E., Paczos S., 1971, Częstość występowania mas powietrznych i frontów atmosferycznych nad Bieszczadami Zachodnimi, Folia Societatis Scientiarum Lublinensis. Sectio D, 12, 93-97.
  • [115] Michna E., Paczos S., 1986, Częstość występowania mas powietrznych i frontów atmosferycznych nad Lubelszczyzną, Folia Societatis Scientiarum Lublinensis. Sectio B, 28, 3-7.
  • [116] Miętus M., 1996, Zmienność lokalnej cyrkulacji atmosferycznej nad Polską Północną i jej związek z elementami klimatu, Wiadomości IMGW, 19 (1), 9-30.
  • [117] Miętus M., 1999, Rola regionalnej cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu warunków klimatycznych i oceanograficznych w polskiej strefie brzegowej Morza Bałtyckiego, Materiały Badawcze IMGW. Seria Meteorologia, 29, 157 s.
  • [118] Milata W., 1935, Meteorologiczne przyczyny powodzi w lipcu 1934 r., Czasopismo Geograficzne, 13 (3), 273-282.
  • [119] Milata W., 1955, Synoptyka wielkich opadów atmosferycznych w Karpatach, Przegląd Meteorologiczny i Hydrologiczny, 8 (3-4), 210-217.
  • [120] Misiewicz Ł., 1969, Częstotliwość występowania mas arktycznych w Polsce w latach 1956-1969, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, 2 (32), 51-63.
  • [121] Morawska-Horawska M., 1971, Meteorologiczne przyczyny powodzi w Polsce Południowej w lipcu 1970 roku, Przegląd Geofizyczny, 16 (4), 299-315.
  • [122] Morozowska I., 1961, O cyklonalnych typach cyrkulacji w miesiącach zimowych, Prace PIHM, 65, 3-25.
  • [123] Murray R., Lewis R. P. W., 1966, Some aspects of the synoptic climatology in the British Isles as measured by simple indices, Meteorological Magazine, 95 (1128), 193-203.
  • [124] Mycielska H., 1979, Atlas typowych sytuacji synoptycznych przy występowaniu opadów powodziowych w dorzeczu górnej Wisły (1951-1960), IMGW, Warszawa, 18 s.
  • [125] Niedźwiedź T., 1968, Częstotliwość występowania układów barycznych, mas powietrza i frontów atmosferycznych nad Polskimi Karpatami Zachodnimi, Przegląd Geograficzny, 40 (2), 473-478.
  • [126] Niedźwiedź T., 1978, The changes of the atmospheric circulation indices over the Polish West Carpathians during last 27 years, Veröffentlichungen der Schweizerischen Meteorologischen Zentralanstalt, 40, 19-22.
  • [127] Niedźwiedź T., 1981, Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu górnej Wisły, Rozprawy Habilitacyjne UJ, 58, 165 s.
  • [128] Niedźwiedź T., 1992-1993, Zmienność cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem, Folia Geographica – Series Geographica-Physica, 24-25, 85-97.
  • [129] Niedźwiedź T., 1993a, Changes of atmospheric circulation (using the P, S, C, M indices) in the winter season and their influence on air temperature in Cracow, „Early Meteorological Records in Europe - Methods and Results”, Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 95, 107-113.
  • [130] Niedźwiedź T., 1993b, The main factors forming the climate of the Hornsund (Spitsbergen), Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 94, 49-63.
  • [131] Niedźwiedź T., 1995, Charakterystyka synoptyczna klimatu, plansza 31.7, [w:] Atlas Rzeczypospolitej, PPWK, Warszawa.
  • [132] Niedźwiedź T., 1996, Long-term variability of the zonal circulation index above the Central Europe, Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, 102, 213-219.
  • [133] Niedźwiedź T., 1997, Wieloletnia zmienność wskaźników cyrkulacji atmosfery nad Spitsbergenem i ich rola w kształtowaniu temperatury powietrza, Problemy Klimatologii Polarnej, 7, 19-40.
  • [134] Niedźwiedź T., 2000a, Dynamika adwekcji mas powietrza arktycznego nad Polską południową, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Matematyczno-Przyrodnicze. Geografia, 31 (106), 191-199.
  • [135] Niedźwiedź T., 2000b, Variability of the atmospheric circulation above the Central Europe in the light of selected indices, Prace Geograficzne, 107, 379-389.
  • [136] Niedźwiedź T., 2003a, Częstość występowania mas powietrznych w Polsce południowej w drugiej połowie XX wieku, Postępy w badaniach klimatycznych i bioklimatycznych, Prace Geograficzne, 188, 65-74.
  • [137] Niedźwiedź T., 2003b, Extreme precipitation in Central Europe and its synoptic background, Papers on Global Change, IGBP, 10, 15-30.
  • [138] Niedźwiedź T., 2003c, Współczesna zmienność cyrkulacji atmosfery, temperatury powietrza i opadów atmosferycznych na Spitsbergenie, Problemy Klimatologii Polarnej, 13, 79-92.
  • [139] Niedźwiedź T., 2013, Changes of circulation indices, [w:] Climate and climate change at Hornsund, Svalbard, A. A. Marsz, A. Styszyńska (red.), Gdynia Maritime University, Gdynia, 285-292.
  • [140] Niedźwiedź T., 2019, Kalendarz typów cyrkulacji dla Polski południowej za okres IX.1873-I.2019; dostępne online: http://www.kk.wnoz.us.edu.pl/nauka/kalendarz-typow-cyrkulacji (14.02.2019).
  • [141] Niedźwiedź T., Czekierda D., 1998, Cyrkulacyjne uwarunkowania katastrofalnej powodzi w lipcu 1997 roku, [w:] Powódź w dorzeczu górnej Wisły w lipcu 1997 roku, L. Starkel, J. Grela (red.), Wydawnictwo Oddziału Polskiej Akademii Nauk, Kraków, 53-66.
  • [142] Niedźwiedź T., Łupikasza E., 2015, Dynamika wskaźników cyrkulacji nad Spitsbergenem, Problemy Klimatologii Polarnej, 25, 153-167.
  • [143] Niedźwiedź T., Łupikasza E., 2016, Change in atmospheric circulation patterns, [w:] Flood risk in the Upper Vistula Basin, Z. W. Kundzewicz, M. Stoffel, T. Niedźwiedź, B. Wyżga (red.), Springer International Publishing Switzerland, 189-208, DOI: 10.1007/978-3-319-41923-7_9.
  • [144] Niedźwiedź T., Łupikasza E., Pińskwar I., Kundzewicz Z. W., Stoffel M., Małarzewski Ł., 2014, Variability of high rainfalls and related synoptic situations causing heavy floods at the northern foothills of the Tatra Mountains, Theoretical and Applied Climatology, 119 (1-2), 273-284, DOI: 10.1007/s00704-014-1108-0.
  • [145] Nowosad M., 1998, Annual variability of circulation types: the example of the Upper Vistula River Basin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 72 s.
  • [146] Nowosad M., 2000, Sezony cyrkulacyjne w dorzeczu górnej Wisły w okresie 1874-1998, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Matematyczno-Przyrodnicze. Geografia, 106 (31), 213-226.
  • [147] Nowosad M., 2004, Sezony cyrkulacyjne nad Polską 1951-1990, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B: Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 59 (5), 83-100.
  • [148] Nowosad M., 2005, Jeszcze o historii badań nad Oscylacją Pólnocnego Atlantyku, Wiadomości Meteorologii, Hydrologii, Gospodarki Wodnej, 1, 81-88.
  • [149] Nowosad M., 2006, Sezony cyrkulacyjne nad południową Polską, [w:] Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego, J. Trepińska, Z. Olecki (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 351-364.
  • [150] Nowosad M., 2007, Próba wydzielenia sezonów cyrkulacyjnych nad Europą Środkową, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E: Agricultura, 62 (1), 57-67.
  • [151] Nowosad M., 2010, The comparison of annual courses of the index of variability of circulation types: the example of Hess-Brezowsky classification, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B: Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 65 (2), 109-115.
  • [152] Nowosad M., 2011, Variability of the meridional circulation index over Poland according to the Lityński classification formula, Prace i Studia Geograficzne, 47, 41-48.
  • [153] Nowosad M., 2017a, Kalendarz wskaźników cyrkulacji i typów cyrkulacji nad Polską według formuły Lityńskiego 1948-2016), Zakład Meteorologii i Klimatologii, UMCS, Lublin, zbiór komputerowy, dostępne online: http://serwisy.umcs.lublin.pl/marek.nowosad/tercile/ (14.02.2019).
  • [154] Nowosad M., 2017b, Variability of the zonal circulation index over Central Europe according to the Lityński method, Geographia Polonica, 90 (4), 417-430.
  • [155] Ojrzyńska H., 2012, Automatyczny kalendarz cyrkulacji dla terenu Sudetów – założenia i metody konstrukcji w oparciu o system GRASS, Przegląd Geofizyczny, 57 (2), 17-29.
  • [156] Ojrzyńska H., 2015, Cyrkulacyjne uwarunkowania przestrzennego rozkładu temperatury powietrza na terenie zróżnicowanym morfologicznie na przykładzie Sudetów, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 36, 228 s.
  • [157] Osuchowska B., 1960, O wschodnich typach cyrkulacji w zimie, Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, 8 (5), 236-258.
  • [158] Osuchowska-Klein B., 1973, Analiza rocznych przebiegów częstości występowania w Polsce makrotypów cyrkulacji atmosferycznej, Przegląd Geofizyczny 18/26 (3-4), 223-242.
  • [159] Osuchowska-Klein B., 1975, Prognostyczne aspekty cyrkulacji atmosferycznej nad Polską, Prace IMGW, 7, 4-51.
  • [160] Osuchowska-Klein B., 1978, Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej, IMGW, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, 192 s.
  • [161] Osuchowska-Klein B., 1986, O częstości występowania typów cyrkulacji atmosferycznej w Europie. Część I – zima, Materiały Badawcze IMGW. Seria Meteorologia, 12, 34 s.
  • [162] Osuchowska-Klein B., 1987, Zmienność cyrkulacji atmosferycznej w Europie w bieżącym stuleciu, Przegląd Geofizyczny, 21 (1), 49-55.
  • [163] Osuchowska-Klein B., 1991, Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej (1976-1990), IMGW, Warszawa, 50 s.
  • [164] Osuchowska-Klein B., 1992, Związek między temperaturą a cyrkulacja atmosferyczną, Materiały Badawcze IMGW. Seria Meteorologia, 17, 156 s.
  • [165] Parczewski W., 1964, Fronty atmosferyczne nad Polską, Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, 59 (4), 20-36.
  • [166] Parczewski W., 1971, Dynamiczne aspekty klimatu Polski, Przegląd Geograficzny, 43 (4), 507-522.
  • [167] Pawłowska J., Jankowska A., Pindor T., 2000, Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej według J. Lityńskiego (1991-1999), IMGW, Warszawa, 28 s.
  • [168] Pianko-Kluczyńska K., 2007, Nowy kalendarz typów cyrkulacji atmosfery według J. Lityńskiego, Wiadomości Meteorologii, Hydrologii, Gospodarki Wodnej, 51 (4), 65-85.
  • [169] Piotrowski P., 2009, Obiektywna metoda klasyfikacji cyrkulacji atmosferycznej dla Polski, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica, 10, 216 s.
  • [170] Piotrowski P., 2010, Comparison between objective and subjective method of classification of atmospheric circulation for area of Poland, Acta Agrophysica. Rozprawy i Monografie, 5 (184), 44-54.
  • [171] Pociask-Karteczka J., Limanówka D., Nieckarz Z., 2002-2003, Wpływ Oscylacji Północno-Atlantyckiej na przepływy rzek karpackich (1951-2000), Folia Geographica – Series Geographica Physica, 33-34, 89-104.
  • [172] Przybylak R., 1992, Stosunki termiczno-wilgotnościowe na tle warunków cyrkulacyjnych w Hornsundzie (Spitsbergen) w okresie 1978-1983, Dokumentacja Geograficzna, 2, 105 s.
  • [173] Przybylak R., Maszewski R., 2009, Zmienność cyrkulacji atmosferycznej w regionie bydgosko-toruńskim w latach 1881-2005, Acta Agrophysica, 14 (2), 427-447.
  • [174] Przybylak R., Wójcik G., Marciniak K., 2003, Wpływ Oscylacji Północnoatlantyckiej i Arktycznej na warunki termiczne chłodnej pory roku w Polsce w XV-XX wiekach, Przegląd Geofizyczny, 48 (1-2), 61-74.
  • [175] Rafałowski S., Bołaszewska J., Reutt F., 1955, Częstotliwość występowania poszczególnych mas powietrza w Polsce, Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, 5 (3), 3-23.
  • [176] Stanisławczyk B., 2017, Wieloletnia dynamika odpływów charakterystycznych z wybranych zlewni Polski w świetle zmian ideksu NAO, Przegląd Geograficzny, 89 (3), 413-428.
  • [177] Stelmaszczyk D., 1958, O zadaniach i kierunkach rozwoju klimatologii dynamicznej (w świetle materiałów przedstawionych na II Sesji Komisji Klimatologicznej ŚOM), Przegląd Geofizyczny, 11 (1), 49-55.
  • [178] Stępniewska-Podrażka M., 1991, Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej (1951-1990), IMGW, Warszawa, 108 s.
  • [179] Sykulski P., Bielec-Bąkowska Z., 2017, Atmospheric fronts over Poland (2006-2015), Environmental & Socio-economic Studies, 5 (4), 29-39, DOI: 10.1515/environ-2017-0018.
  • [180] Szychta M. A., 2002, Częstość występowania mas powietrza nad Polską w 25-leciu 1970-1995, [w:] Geograficzne uwarunkowania rozwoju Małopolski, Z. Górka, A. Jelonek, (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 239-243.
  • [181] Tajchman S., 1959, O częstotliwości występowania mas powietrza nad Polską w zimie w różnych typach cyrkulacji atmosferycznej, Biuletyn PIHM, 9, 33-42.
  • [182] Tveito O. E., Ustrnul Z., 2003, A review of the use of large-scale atmospheric circulation classification in spatial climatology, Report no. 2/WG2 Spatialization/COST-719, Report DNMI KLIMA, 10/3, 1-17.
  • [183] Twardosz R., Niedźwiedź T., 2001, Influence of synoptic situations on the precipitation in Kraków (Poland), International Journal of Climatology, 21 (4), 467-481, DOI: 10.1002/joc.620.
  • [184] Ustrnul Z., 1997, Zmienność cyrkulacji atmosfery na półkuli północnej w XX wieku, Materiały Badawcze IMGW. Seria Meteorologia, 27, 208 s.
  • [185] Ustrnul Z., 2000, Synoptic-climatic structure of the extreme air thermal phenomena in Poland, Geographia Polonica, 73 (2), 99-109.
  • [186] Ustrnul Z., 2000-2001, Kalendarze typów cyrkulacji – próba oceny, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B: Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 55/56 (42), 347-356.
  • [187] Ustrnul Z., Czekierda D., 2000, Cyrkulacyjne uwarunkowania opadów atmosferycznych w Polsce, Wiadomości IMGW, 23 (2), 3-22.
  • [188] Ustrnul Z., Czekierda D., 2001, Circulation background of the atmospheric precipitation in Central Europe (based on the Polish example), Meteorologische Zeitschrift, 10 (3), 103-111, DOI: 10.1127/0941-2948/2001/0010-0103.
  • [189] Ustrnul Z., Czekierda D., 2002, Ekstremalne warunki temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku na tle warunków cyrkulacyjnych, Wiadomości IMGW, 25 (4), 3-22.
  • [190] Ustrnul Z., Czekierda D., 2009, Atlas ekstremalnych zjawisk meteorologicznych oraz sytuacji synoptycznych w Polsce, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa, 182 s.
  • [191] Ustrnul Z., Czekierda D., Wypych A., 2010, Extreme values of air temperature in Poland according to different atmospheric circulation classifications, Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 35 (9-12), 429-436, DOI: 10.1016/j.pce.2009.12.012.
  • [192] Van Bebber W. J., 1891, Die Zugstrassen der barometrischer Minima nach den Bodenkarten der Deutschen Seewarte für den Zeitraum 1875-1890, Meteorologische Zeitschrift, 8, 361-366.
  • [193] Wangenheim G. Ja., 1935, Opyt primenenija sinopticheskikh metodov k izucheniju i kharakteristike klimata, Gidrometeocentr Rossii, Moskwa, 109 s.
  • [194] Wangenheim G. Ja., 1946, O kolebanijakh atmosfernoj cirkulacii nad severnym polushariem, Izvestiia Akademii Nauk SSSR, 10 (5), 407-416.
  • [195] Warakomski W., 1969a, Częstość występowania dni i okresów z poszczególnymi typami mas powietrza nad Polską (1951-1960), Przegląd Geofizyczny, 14 (1), 67-77.
  • [196] Warakomski W., 1969b, Zachmurzenie i rodzaj chmur w zależności od mas powietrznych w Polsce, rozprawa habilitacyjna, UMCS, Lublin, 247 s.
  • [197] Wibig J., 1999a, Cyrkulacja atmosferyczna nad Europą na powierzchni izobarycznej 500 hPa. Część I: Zima, Przegląd Geofizyczny, 44 (1-2), 15-24.
  • [198] Wibig J., 1999b, Cyrkulacja atmosferyczna nad Europą na powierzchni izobarycznej 500 hPa. Część II: Wiosna, lato, jesień, Przegląd Geofizyczny, 44 (1-2), 25-38.
  • [199] Wibig J., 2000, Oscylacja Północnoatlantycka i jej wpływ na kształtowanie pogody i klimatu, Przegląd Geofizyczny, 45 (2), 121-137.
  • [200] Wibig J., 2001, Wpływ cyrkulacji atmosfery na rozkład przestrzenny anomalii temperatury i opadów w Europie, Rozprawy Habilitacyjne Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 208 s.
  • [201] Więcław M., 1999, Przestrzenne zróżnicowanie częstości występowania mas powietrza nad Polską w latach 1971-1990, Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria A – Geografia Fizyczna, 50, 175-188.
  • [202] Więcław M., 2004, Masy powietrza nad Polską i ich wpływ na typy pogody, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, 154 s.
  • [203] Wiśliński A., 1975-1976, Częstość dni z określonymi rodzajami mas powietrznych w Lublinie, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B: Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 30/31 (13), 235-243.
  • [204] Wodzińska M., Osuchowska B., Morozowska I., Lityński J., Lityńska Z., 1961, Typy cyrkulacji atmosferycznej w Europie z zastosowaniem do pięciodniowych prognoz meteorologicznych dla Polski (cz. II, mies. III-XI), Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, 5 (5), 3-39.
  • [205] Woyciechowska J., Ustrnul Z., 2011, Fuzzy logic circulation types based on the Osuchowska-Klein classification system created for Poland, Theoretical and Applied Climatology, 104 (3-4), 543-549, DOI: 10.1007/s00704-010-0366-8.
  • [206] Żmudzka E., 2007, Zmienność zachmurzenia nad Polską i jej uwarunkowania cyrkulacyjne (1951-2000), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 399 s.
Uwagi
Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-d6b2e7ed-fd98-4826-9364-491e9f8c8c84
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.