Morfologia i etapy rozwoju parowu w Uściu koło Chełmna

• Autorzy: Jaworski T. , Juśkiewicz W.

Identyfikatory

DOI

10.12657/landfana.025.002

Warianty tytułu

EN

Morphology and stages of gully development in Uść near Chełmno

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań geomorfologicznych parowu wykształconego na zboczach Basenu Unisławskiego w Uściu koło Chełmna oraz badań sedymentologicznych osadów występujących w jego dnie i na stożku napływowym. Formy te rozwinęły się w kilku etapach, co zostało udokumentowane wynikami badań cech strukturalno-teksturalnych osadów oraz datowań OSL. Badania te wykazały, że parów jest wykształcony w dnie peryglacjalnej doliny denudacyjnej z czasu późnego glacjału, która była następnie pogłębiona w młodszej fazie okresu atlantyckiego (ok. 6–5 ka BP).

EN

This paper presents results of geomorphological analysis of alluvial fan and gully situated on the slope of the Unisław Basin (Lower Vistula Valley) in Uść near Chełmno as well as results of sedimentological analysis of deposits in these forms. The gully and alluvial fan near Uść were developed in few stages which are confirmed by structural and textural properties of their sediments and by results of OSL dating. Studies have shown that gully was created in the bottom of the denudation valley from Late Glacial, that was deepened later in the younger phase of the Atlantic period (ca 6–5 ka BP).

Słowa kluczowe

PL

parów; debrza; spłukiwanie; Basen Unisławski; Dolina Dolnej Wisły

EN

gully; ravines; sheet wash; Unisław Basin; Lower Vistula Valley

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 25
• Strony: 13--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Jaworski T.

• Katedra Geomorfologii i Paleogeografii Czwartorzędu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

autor

Juśkiewicz W.

• Katedra Geomorfologii i Paleogeografii Czwartorzędu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Bibliografia

• Chudziak W., 1998. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Chełmnie. Acta Archaeologica Pomoranica 1: 227–235.
• Folk R.L, Ward W.C., 1957. Brazos River bar: a study in the significance of grain size parameters. Journal of Sedimentary Petrology 27: 3–26.
• Galon R., 1934. Dolina dolnej Wisły, jej kształt i rozwój na tle dolnego Powiśla. Prace Instytutu Geograficznego UP 12/13. Poznań.
• Klimaszewski M., 1978. Geomorfologia. PWN, Warszawa.
• Miall A.D. 1977. A review of the braided-river depositional environment. Earth Science Reviews 13: 1–62.
• Migoń P., 2006. Geomorfologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Niewiarowski W., 1984. Osady czwartorzędowe i rzeźba terenu. W: R. Galon (red.), Województwo toruńskie – przyroda – ludność i osadnictwo – gospodarka. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa– Poznań–Toruń: 47–81.
• Niewiarowski W., 1997. Morfogeneza Basenu Unisławskiego. W: L. Andrzejewski (red.), Procesy, formy i osady fluwialne na obszarze młodoglacjalnym Niżu Polskiego. Warsztaty terenowe. Toruń–Słupsk, 18–21 czerwca 1997 r., Toruń: 53–57.
• Noryśkiewicz B., 2004. Badania palinologiczne osadów limnicznych Jezior Starogrodzkich. W: W. Chudziak (red.), Mons Sancti Laurenti 2. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Kałdusie. Studia przyrodniczo-archeologiczne. Wydawnictwo UMK, Toruń: 165–173.
• Nowaczyk B., 1991. Wiek i warunki sedymentacji stożków napływowych w zachodniej części Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. W: A. Kostrzewski (red.), Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych. Geografia 50: 153–178.
• Sinkiewicz M. 1998. Rozwój denudacji antropogenicznej w środkowej części Polski Północnej. Wydawnictwo UMK, Toruń.
• Smolska E. 2007. Development of gullies and sediment fans in last-glacial areas on the example of the Suwałki Lakeland (NE Poland). Catena 71: 122–131.
• Smolska E. 2008. Badania sedymentologiczne współczesnych osadów deluwialnych i ich znaczenie w ocenie dynamiki procesów erozji gleby na przykładzie Pojezierza Suwalskiego. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 17(2): 202–212.
• Visher G.S. 1969. Grain size distributions and depositional processes. Journal of Sedimentary Petrology 39: 1074–1106.
• Zielinski T. 1995. Kod litofacjalny i litogenetyczny – konstrukcja i zastosowanie. W: E. Mycielska-Dowgiałło, J. Rutkowski (red.), Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane metody i interpretacja wyników. Wydawnictwo WGiSR UW, Warszawa: 220–235.