Metylocykloheksanol – mieszanina izomerów. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Lebrecht G. , Czerczak S.

Warianty tytułu

EN

Methylcyclohexanol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metylocykloheksanol*jest bezbarwną cieczą o aromatycznym zapachu, która występuje zazwyczaj jako mieszanina izomerów: o-, m- i p-metylocykloheksanolu. Metylocykloheksanol jest stosowany przede wszystkim jako rozpuszczalnik tłuszczów, żywic, wosków i lakierów. Wchodzi w skład mieszanek do produkcji mydeł i detergentów. Metylocykloheksanol wchłania się przez drogi oddechowe, z przewodu pokarmowego i przez skórę, a jego pary działają drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Nieliczne dane, pochodzące z badań na zwierzętach, a także z obserwacji ludzi narażonych, wskazują, że metylocykloheksanol można scharakteryzować jako substancję o małej toksyczności ostrej, niezależnie od drogi podania. Niemniej jednak, opierając się na zaleceniach zawartych w rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21.08.1997 r. i zawartej w tym rozporządzeniu klasyfikacji, metylocykloheksanol należy uznać za substancję szkodliwą (Xn) na podstawie wartości dawki LD50 dla szczura, wynoszącej 1660 mg/kg, czyli poniżej 2000 mg/kg. Jednorazowe dożołądkowe podanie królikom dużych dawek metylocykloheksanolu powodowało śmierć zwierząt, którą poprzedzały zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego. Obserwowano ponadto martwicę narządów wewnętrznych oraz obrzęk i przekrwienie mózgu. Narażenie inhalacyjne królików na związek o dużym stężeniu (1073 ÷ 2363 mg/m3) może być przyczyną zgonu zwierząt i/lub powstawania zmian zwyrodnieniowych w mózgu, sercu, wątrobie i w nerkach. Natomiast związek o stężeniu 565 mg/m3 wywołuje tylko niewielkiego stopnia zmiany w wątrobie i nerkach i dlatego stężenie to przyjęto za wartość LOAEL. Wielokrotne podanie metylocykloheksanolu na skórę może spowodować takie uszkodzenia skóry, jak rumień i martwicę, a także wystąpienie skutków układowych, a nawet zgon zwierząt. Podstawą proponowanej wartości NDS metylocykloheksanolu jest jego działanie toksyczne na wątrobę i nerki u zwierząt doświadczalnych. W niniejszym opracowaniu zaproponowano wartość NDS metylocykloheksanolu, wynoszącą 70 mg/m3. Z uwagi na fakt, iż nie są dostępne dane ilościowe i jakościowe, dotyczące działania drażniącego związku, nie określa się wartości NDSCh metylocykloheksanolu.

EN

Methylcyclohexanol is a colorless liquid with an aromatic odor. It appears as a mixture of three isomers (orta, meta, para). Methylcyclohexanol is primarily used as a solvent for resins, oils, waxes, lacquers, and also as a component of mixtures used in manufacturing soap and detergents. Methylcyclohexanol can be absorbed into the body by inhalation of its vapors, by ingestion, and through the skin. Exposure to vapors may result in irritation of the ocular and upper respiratory mucous membranes. The LD50 for rats (oral) is 1660 mg/kg, what indicates that the substance is harmful. Limited data are available to estimate the toxicity of methylcyclohexanol for humans. In animal studies the lowest observed concentration which caused microscopic tissue changes in the liver and kidneys (LOAEL) was 565 mg/m3. The MAC (TWA) value of 70 mg/m3 was established on the basis of the LOAEL value (565 mg/m3) and relevant uncertainty factors; the MAC (STEL) value has not been established due to insufficient data.

Słowa kluczowe

PL

metylocykloheksanol; ustalenie wartości NDS; normatywy higieniczne

EN

methylocyclohexanol; establishing MAC(TWA) value; OEL; occupational exposure limit

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 2 (40)
• Strony: 41--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab.

Twórcy

autor

Lebrecht G.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera ul. św. Teresy 8 90-950 Łódź

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera ul. św. Teresy 8 90-950 Łódź

Bibliografia

• 1. CHEMINFO (1999) Canadian Centre of Occupational Health and Safety. Issue Nov.
• 2. Documentation of the TLV and biological exposure indices (2000) ACGIH, Cincinnati, OH. Ed 6.
• 3. HSDB, Hazardous Substances Databank (2000) 03.
• 4. Encyclopedia of occupational health and safety (1993) Geneva, International Labour Office, 111.
• 5. Pocet guide to chemical hazards (1997) DHHS (NIOSH) Publication No 97-140, Washington, D.C. U.S. Government Printing Office.
• 6. OSHA, Occupational Safety and Health Guidelines for Chemical Hazards U.S. Department of Health and Human Services. Cincinnati, NIOSH.
• 7. Parnell M.J. i in. (1988) Chemosphere, 17(7), 1321-7 (Patty’s 1982).
• 8. Pohl J. Zentr. Gowerbehyg. Unfallverhuet 1925, 12, 91 (za HSDB, 2000).
• 9. RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances, 2000.
• 10. Rowe V.K., McCollister S.B. (1982) Alcohols W: Patty's Industrial hygiene and toxicology. 3th ed. Vol. 2c. Toxicology, 4649–4652. (Red.) G.D. Clayton. F.E. Clayton. J.Wiley, New York.
• 11. Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21.08.1997 r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia (DzU nr 105 r., poz. 671).
• 12. Sax N.J., Lewis R.J. (1987) Hawley's Condensed chemical dictionary. 11th ed. New York, Van Nostrand 765.
• 13. Smith H.E. (1956) Jr. Am. Ind. Hyg. Assoc. 17, 129.
• 14. Treon J.F., Crutchfield W.E. Jr., Kitmiller K.V. (1943a) The physiological response of animals to cyclohexane, methylocyclohesane, and certain derivatives of these compounds. II. Inhalation J. Ind. Hyg. Toxicol. 25, 323–347.
• 15. Treon J.F., Crutchfield W.E. Jr., Kitmiller K.V. (1943b) The physiological responses of rabbits to cyclohexane, methylcyclohesane and certain derivatives of these compounds. I. Oral administration and cutaneous application. J. Ind. Hyg. Toxicol. 24, 199–214.