Metamorphic evolution of the amphibolites from the polish part of Stare Mìsto Zone (Sudetes, sw Poland)

• Autorzy: Bartz Wojciech

Warianty tytułu

PL

Ewolucja metamorficzna amfibolitów polskiej części strefy Starego Mìsta (Sudety, Sw Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Stare Mìsto Zone is the lowermost part of Lugicum, marking out the main boundary between the East and West Sudetes. Small part of the unit is exposed in Poland, in the vicinity of Bielice village. This area consists mainly of banded amphibolites, intruded by syntectonic granitoids. The banded amphibolites are medium — to coarse grained. Main constituents are segregated into alternating, light — plagioclase rich, and dark — amphibole rich layers. Quartz and K-feldpars are subordinates. Accessories are: zircon, apatite, titanite, and locally garnet, biotite; secondary minerals are: chlorite and prehnite. Banded amphibolites underwent progressive M1 amphibolite facies metamorphism, with PT peak conditions at 650–720 C and 8.0–9.5 kbar. This was followed by M2 and M3 regressive metamorphism, accompanied by rapid uplift, regional mylonitization and metamorphism under the greenschists and sub-greenschsits facies conditions.

PL

We wschodniej części kopuły Orlicko-Śnieżnickiej znajduje się strefa Starego Mìsta, usytuowana bezpośrednio na zachód od nasunięcia ramzowskiego, które oddziela Sudety zachodnie od Sudetów wschodnich. Niewielka część skał strefy Starego Mìsta odsłania się na obszarze Polski, w okolicach Bielic. Obszar ten zbudowany jest głównie z warstwowanych amfibolitów. Amfibolity warstwowane, odsłaniające się na terenie polskiej części Strefy Starego Mìsta są skałami średnio- lub rzadziej gruboziarnistymi. Odmiana gruboziarnista nie tworzy samodzielnych wystąpień, a jedynie niewielkiej miąższości wkładki w obrębie 73 amfibolitów średnioziarnistych. Amfibolity warstwowane zbudowane są głównie z amfiboli i plagioklazów, tworzących naprzemianlegle ułożone warstewki ciemne zdominowane przez amfibole oraz warstewki jasne zdominowane przez plagioklazy. Podrzędnie w amfibolitach warstwowanych występuje kwarc oraz lokalnie niewielkie ilości skalenia potasowego. Z minerałów akcesorycznych w amfibolitach występują: cyrkon, apatyt, tytanit, lokalnie granat i biotyt, minerałami wtórnymi są chloryt oraz prehnit. Amfibolity warstwowane zarejestrowały trzy etapy metamorfizmu. Pierwszy z nich M1 miał charakter progresywny z maksimum temperatury i ciśnienia rzędu 650–720 C i 8,0–9,5 kbar. Po etapie progresywnym M1 nastąpił izotermalny spadek ciśnienia, odpowiadający etapowi M2. Ostatni etap M3, izobaryczny, wiązał się z gwałtownym schładzaniem kompleksów skalnych, powiązanym z regionalną mylonityzacją i metamorfizmem niskiego stopnia w warunkach facji zieleńcowej i prehnitowo-pumpelyitowej.

Słowa kluczowe

EN

Stare Mìsto Zone; banded amphibolites; metamorphic evolution

PL

Stare Mesto; amfibolity warstwowe; Sudety

• Wydawca: Mineralogical Society of Poland
• Czasopismo: Mineralogia
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 35, iss. 1
• Strony: 57--74 + 1 k. tab.
• Opis fizyczny: Bibliogr. [25] poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bartz Wojciech

• University of Wrocław, Institute of Geological Sciences, ul. Cybulskiego 30, 50-205 Wrocław, Poland

Bibliografia

• BAILEY S.W., 1980: Summary of recommendations of AIPEA nomenclature committee on clay minerals. Am. Mineral. 65, 1–7.
• BLUNDY J.D., HOLLAND T.J.B., 1990: Calcic amphibole equilibria and new amphibole-plagioclase geothermometr. Contrib. Mineral. Petrol. 104, 208–224.
• DALE J., HOLLAND T., POWELL R., 2000: Hornblende-garnet-plagioclase thermobarometry, a natural assemblage calibration of the thermodynamics of hornblende. Contrib. Mineral. Petrol. 140, 353–362.
• ERNST W.G., LIU J., 1998: Experimental phase-equilibrium study of Al and Ti contents of calcic amphibole in MORB-semiquantitative thermobarometer. Amer. Miner. vol. 83, 952–969.
• FLOYD P. A., WINCHESTER J. A., CIESIELCZUK J., LEWANDOWSKA J., SZCZEPANSKI J., TURNIAK K., 1996: Geochemistry of early Paleozoic amphibolites from the Orlica-Śnieżnik dome, Bohemian massif: petrogenesis and palaeotectonic aspects. Geol. Rundsch. 85, 225–238.
• GRAHAM C.M., POWELL R., 1984: A garnet-hornblende geothermometer: calibration, testing, and application to the Pelona schist, Southern California. J. Metamorphic Geol. 2, 13–31.
• GUNIA P., WOJCIECHOWSKA I., 1996: Petrology and geochemistry of the metabasic rocks from the Iwina hill near Bielice (Stare Mìsto Unit, Sudetes, SW Poland) — preliminary results. Bull. of the Pol Acad. of Sc. 44, 2, 91–99.
• HOLLAND T., BLUNDY J., 1994: Non-ideal interactions in calcic amphiboles and their bearing on amphibole-plagioclase thermometry. Contrib. Mineral. Petrol. 116, 433–447.
• KOHN M., SPEAR F., 1990: Two new geobarometers for garnet amphibolites with applications to southeastern Vermont. Amer. Miner. 75, 89–96.
• LAIRD J., ALBEE A., 1981: Pressure, temperature, and time indicators in mafic schists: thier application to reconstructing the polymetamorphic history of Vermont. Am. J. Sci. 281, 127–175.
• LEAKE B., WOOLLEY A., ARPS C., BIRCH W., GILBERT C., GRICE J., HAWTHORN F., KATO A., KISCH H., KRIVOVICHEV V., LINTHOUT K., LAIRD J., MANDARINO J., MARESCH W., NICKEL E., ROCK N., SCHUMACHER J., SMITH D., STEPHENSON N., UNGARETTI L., WHITTAKER E., YOUZHI G., 1997: Nomenclature of amphiboles: report of the Subcommittee on Amphiboles of the International Mineralogical Association, Commission on New Minerals and Mineral Names. Am. Mineral. 82, 1019–1037.
• NARĘBSKI W., WICHROWSKI Z., 1979: Petrogenetyczne aspekty geochemii amfibolitów osłony metamorficznej granitoidów Bielic (Sudety Środkowe). Arch. Miner. 35, 111–144 (in Polish).
• PARRY M., ŠTIPSKÁ P., SCHULMANN K., HROUDA F., JEŻEK J, KRÕENER A., 1997: Tonalite sill emplacement at an oblique plate boundary: northeastern margin of the Bohemian Massif. Tectonophysics 280, 61–81.
• SCHULMANN K., HARTLEY A., CHÁB J., 1995a: Variscan orogenic front in the E of the Bohemian Massif. TMIDSR post conference excursion guide, 3–5.
• SCHULMANN K., GAYER R., CHAB J., 1995b: Tectonometamorphic development in an obliquely convergent orogenic zone: silesian domain. TMIDSR post conference excursion guide, 35–61.
• SKÁCEL J., 1979: Tektonické plochy na styku východnich a støednich Sudet. Sbor. Praci Univ. Palackého, 62, 97–106 (in Czech).
• SPEAR F. S., 1981: An experimental study of hornblende stability and compositional variability in amphibolite. Am. J. Sci. 281, 697–734.
• SPEAR F. S., 1993: Metamorphic phase equilibria and pressure-temperature-time paths. Mineralogical Society of America Monograph, Washington, D.C.
• STORMER JR J. C., 1983: The effects of recalculation on estimates of temperature and oxygen fugacity from analyses of multicomponent iron-titanium oxides. Am. Mineral. 68, 586–594.
• SUESS F. E., 1912: Die Moravischen Fenster und ihre Beziehung zum Grundgebirge des Hohen Gesenke. Denkschr. Akad. Wiss. Math-Naturwiss Kl. 88, 541–631 (in German).
• ŠTIPSKÁ P., KRÕENER A., JAECKEL P., SCHULMANN K., 1995: Tectonics of the intraplate boundary (Staré Mìsto belt). TMIDSR post conference excursion guide, 61–69.
• ŠTIPSKÁ P., SCHULMANN K., KRÕENER A., 1998: From cambro-ordovician rifting to variscan collision at NE margin of the Bohemian Massif: petrological, geochronological and structural constraints. POCEEL post conference excursion guide, 84–89.
• WICHROWSKI Z., 1973a: Studium geochemiczne granitoidów Bielic i towarzysz¹cych im amfibolitów. Arch. Mineral. 31, 191–241 (in Polish).
• WICHROWSKI Z., 1973b: Geochemiczno-petrograficzne badanie enklaw z granitoidów Bielic. Arch. Mineral. 31, 251–280 (in Polish).
• YODER H. S., TILLEY C. E., 1962: Origin of basalt magmas: an experimental study of natural and synthetic rock system. J. Petrol. 3, 342–352.