Wpływ zanieczyszczenia gleb na plon i zawartość głównych makroelementów w pszenicy ozimej

• Autorzy: Leszczyńska D. , Kwiatkowska-Malina J.

Identyfikatory

DOI

10.2429/proc.2012.6(2)102

Warianty tytułu

EN

Effect of soil contamination on yield and content of main macroelements in winter wheat

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono w wazonach kamionkowych umieszczonych w gruncie, które wypełniono glebą płową właściwą (wg WRB, Haplic Luvisols), wytworzoną z piasku gliniastego lekkiego na glinie lekkiej. Do gleby wprowadzono metale ciężkie w formie soli: ZnSO₄, Pb(NO₃)₂ i Cd(NO₃). Jednocześnie do gleby dodano jednorazowo: nawóz organiczno-mineralny z węgla brunatnego "Rekulter", węgiel brunatny, torf, obornik lub dolomit w dawkach odpowiednio 180, 140, 390, 630 lub 7 g na wazon, co odpowiadało 5 Mg Corg na ha. W doświadczeniu uprawiano pszenicę ozimą odmiany Alba. Gleba charakteryzowała się lekko kwaśnym odczynem. W próbkach roślinnych oznaczono ogólną zawartość wapnia, magnezu, sodu, potasu, fosforu i azotu. Celem badań było określenie wpływu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi, do której wprowadzono materię organiczną z różnych źródeł, na plonowanie pszenicy ozimej Triticum aestivum ssp. vulgare (L.) oraz zawartość i rozmieszczenie K, Na, Mg, Ca, P i N w pszenicy. Wartość nawozowa substancji organicznej z różnych źródeł wyrażona plonem roślin była najwyższa dla Rekultera, a najniższa dla torfu. Dodatek substancji organicznej do gleby powoduje wzrost zawartości K, Mg, Ca, P i N w ziarnie i słomie pszenicy. Zawartość sodu w ziarnie pszenicy nie zależała od zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi i dodatku materii organicznej. Zawartość azotu w ziarnie i słomie pszenicy na glebie zanieczyszczonej była wyższa w porównaniu do roślin z gleby bez metali ciężkich.

EN

The experiment was carried out in stoneware pots sank into the ground filled up with 56.4 kg of soil: Haplic Luvisols formed from loamy sand. The soil was mixed up with liquid form of salts: Cd(NO₃)₂, Pb(CH₃COO)₂ and ZnSO₄. To the soil a brown coal preparation, so called “Rekulter”, brown coal, peat, farmyard manure, and dolomite were applied in the amount of 180, 140, 390, 630 and 7 g per pot, which is equivalent to 5 Mg of organic carbon per ha. Winter wheat Triticum aestivum ssp. vulgare (L.) was cultivated. The manurial value of organic substance originated from different sources expressed as the plants' crop was the highest for Rekulter and the lowest for peat. The addition of organic substance to soil contaminated with heavy metals causes the higher content of potassium and nitrogen in winter wheat's straw. The content of sodium in winter wheat grain's did not depend from addition of organic matter to soil.

Słowa kluczowe

PL

gleba zanieczyszczona metalami ciężkimi; pszenica ozima; plon; makroelementy

EN

soil contaminated with heavy metals; winter wheat; yield; macroelements

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 6, No. 2
• Strony: 743--748
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Leszczyńska D.

• Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, tel. [phone] w. 345

autor

Kwiatkowska-Malina J.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym, Politechnika Warszawska, pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa, tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Rachoń L, Szumiło G. Comparison of chemical composition of selected winter wheat species. J Elementol. 2009;14(1):135-146.
• [2] Wierzbowska J, Bowszys T. Effect of growth regulators applied together with different phosphorus fertilization levels on the content and accumulation of potassium, magnesium and calcium in spring wheat. Elementol. 2009;14(1):411-422.
• [3] Baran A. Reakcja kukurydzy na toksyczną zawartość cynku w glebie. Proc ECOpole. 2011;5(1):155-160.
• [4] Spiak Z, Romanowska M, Radoła J. Toksyczna zawartość cynku w glebach dla różnych roślin uprawnych. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2000;471:1125-1134.
• [5] Lepiarczyk A, Filipek-Mazur B. Wpływ nawożenia siarką na plonowanie i skład elementarny ziarna pszenicy ozimej. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2010;556:57-64.
• [6] Buczek J, Bobrecka-Jamro D. Wpływ przedplonu i nawożenia azotowego na plonowanie i cechy jakościowe pszenicy ozimej. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2010;556:157-163.
• [7] Marcinek J. Niektóre problemy degradacji i regradacji gleb użytkowanych rolniczo. Zesz Probl Post Nauk Roln. 1998;460:623-637.
• [8] Filipek-Mazur B, Mazur K, Gondek K. Badania nad wartością nawozową wermikompostów cz. II. Wpływ nawożenia wermikompostami na skład chemiczny kupkówki pospolitej (Dactylis Glomerata L.). Folia Univ Agric Stetin 211 Agricultura. 2000;(84):297-302.
• [9] Kalembasa S, Wysokiński A. Wpływ nawożenia mieszaniną osadów ściekowych z popiołem z węgla brunatnego lub CaO na plon i skład chemiczny roślin. Część I. Plon roślin. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2002;482:251-256.
• [10] Kalembasa S, Wysokiński A. Wpływ nawożenia mieszaniną osadów ściekowych z popiołem z węgla brunatnego lub CaO na plon i skład chemiczny roślin. Część II. Zawartość wybranych makroelementów. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2002;482:257-263.
• [11] Kabata-Pendias A, Motowicka-Terelak T, Piotrowska M, Terelak H, Witek T. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Puławy: IUNG; 1993.
• [12] Leszczyńska D, Kwiatkowska-Malina J. Effect of organic matter from various sources on yield and quality of plant on soils contaminated with heavy metals. Ecol Chem Eng S. 2011;18(4):501-507.
• [13] Maciejewska A, Kwiatkowska J. Kształtowanie się właściwości fizykochemicznych gleby użyźnionej Rekulterem. Roczn Glebozn. 2004;V(3):147-153.
• [14] Maciejewska A, Kwiatkowska J. Wpływ nawozu organiczno-mineralnego z węgla brunatnego na plony i zawartość K, Mg, Ca w roślinach. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2001;480:281-289.