Aktywność sejsmiczna w kopalniach rud miedzi KGHM Polska Miedź SA w latach 1970 -2011

• Autorzy: Machoń T.

Warianty tytułu

EN

Seismic activity in copper mines of KGHM Polska Miedz SA between 1970 and 2011

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podano wyniki badań dynamicznych przejawów ciśnienia górotworu w kopalniach KGHM Polska Miedź SA. W oparciu o doświadczenia autora opisano przebieg zjawiska gwałtownego odprężenia skał spągowych. Przedstawiono rozkład procentowy ilości i wielkości wstrząsów sejsmicznych w zależności od klas tektonicznego zaangażowania górotworu. Wykazano, że na natężenie występowania dynamicznych przejawów ciśnienia górotworu z czynników geologicznych wpływ ma, między innymi, tektoniczne zaangażowanie złoża, a zwłaszcza skał stropowych, natomiast z czynników górniczych, między innymi, wyeksploatowana powierzchnia złoża i system eksploatacji. Omówiono aktywność sejsmiczną górotworu w kopalniach KGHM Polska Miedź SA od rozpoczęcia eksploatacji złoża rudy miedzi w 1965 roku do roku 2011, zwracając uwagę, że od 2002 roku, kiedy nastąpiło apogeum emisji energii z górotworu, zaczyna ona spadać. Podano możliwe przyczyny tego zjawiska i optymistyczne prognozy na bezpieczeństwo eksploatacji w przyszłości, pamiętając o stosowaniu aktywnych metod zwalczania tąpań.

EN

This paper presents the results of research on dynamic phenomena of pressure in rock mass in KGHM Polska Miedz SA mines. On the basis of his experience, the author describes the course of sudden decompression of bottom rocks. The percentage distribution of the magnitude of earth tremors depending on the category of tectonic engagement of rock mass was presented. It was proved that the intensity of dynamic phenomena of rock mass pressure occurrence is determined by geological factors, such as the tectonic engagement of the deposit, especially roof rocks, and mining factors, such as extracted deposit surface and the system of exploitation. The author discusses the issue of seismic activity of rock mass in KGHM Polska Miedz SA mines from the beginning of exploitation in 1965 up to 2011 with particular focus on the year 2002 and after that time, when the level of exploitation was in its apogee and thus decreased. He also discusses possible causes of this phenomenon and makes optimistic forecasts on exploitation safety in the future, having in mind the application of active methods of fighting tremors.

Słowa kluczowe

PL

kopalnia rud miedzi; eksploatacja; ruchy górotworu

EN

copper ore mine; exploitation; rock mass movements

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 12
• Strony: 81--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Machoń T.

• AGH w Krakowie

Bibliografia

• 1. Butra J.: Eksploatacja złoża rud miedzi w warunkach zagrożenia tąpaniami i zawałami, Cuprum, Wrocław 2010.
• 2. Dubiński J.: Opracowanie rozkładu przestrzennego emisji sejsmicznej w LGOM, opracowanie GIG, Katowice 1987.
• 3. Konstantynowicz E., Goszcz A., Zuberek W.: Tektoniczne pola naprężeń i ich związek z dynamicznymi przejawami ciśnienia górotworu w rejonie kopalni „Polkowice”, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec 1983.
• 4. Kunysz N. M., Lembas S., Mrozek K.: Oddziaływanie wielkości i kształtu pół zrobów na warunki eksploatacji w sąsiadujących polach w górotworze charakteryzującym się mocnymi, sztywnymi stropami, materiały Konferencji Tąpania ’94, Wyd. GIG, 1994.
• 5. Machoń T., Kienig E.: Możliwość występowania tąpań w kopalniach LGOM, „Rudy Metale Nieżelazne” 1971, Nr 5.
• 6. Machoń T.: Wpływ budowy geologicznej górotworu na przebieg eksploatacji na przykładzie kopalni „Polkowice”, praca doktorska, AGH, Kraków 1976.
• 7. Machoń T.: Wpływ tektonicznego zaangażowania złoża na występowanie dynamicznych przejawów ciśnienia górotworu w obszarze kopalń Lubin i Polkowice, Praca ZBiPM „Cuprum”, Wrocław 1979.
• 8. Machoń T.: Instrukcja w sprawie zasad i sposobu klasyfikowania stropów dla oceny zagrożenia tąpaniami w kopalniach rud miedzi, praca ZBiPM „Cuprum”, Wrocław 1981.
• 9. Machoń T.: Instrukcja w sprawie zasad i sposobu klasyfikowania spągów w kopalniach rud miedzi, praca ZBiPM „Cuprum”, Wrocław 1981.
• 10. Machoń T.: Wpływ czynników geologiczno-górniczych na aktywność sejsmiczną górotworu w kopalniach LGOM, Problemy Geologiczno-Inżynierskie, Materiały Sesji Naukowej, AGH, Kraków 1984.
• 11. Machoń T.: Wytyczne w sprawie zasad i sposobu klasyfikowania stropów dla oceny zagrożenia zawałami w kopalniach miedzi, praca ZBiPM „Cuprum”, Wrocław 1986.
• 12. Machoń T.: Wpływ czynników geologiczno-górniczych na występowanie zjawisk dynamicznych w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo” 1993, z. 208.
• 13. Mrozek K., Machoń T., Siewierski S.: Problem wstrząsów i tąpań w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego, Sympozjum Naukowe PAN „Problemy tektoniki LGOM”, Lubin, marzec 1990.
• 14. Szuścik W.: Tąpania eksplozyjne pokładów węglowych, zjawisko, wyznaczanie zagrożenia, przeciwdziałanie, materiały z XVI Jugosłowiańsko-Polskiego Sympozjum Naukowego, Jugosławia- Żenica, 1987.