Ocena wybranych elementów realizacji dyrektywy ściekowej ze szczególnym uwzględnieniem województwa małopolskiego

• Autorzy: Hajduga G. , Generowicz A.

Identyfikatory

DOI

http://dx.doi.org/10.16926/tiib.2018.06.12

Warianty tytułu

EN

Evaluation of selected elements of the sewage directive implementation, with particular reference to the małopolska province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polska, w momencie przystąpienia do Unii Europejskiej, zobowiązała się do spełnienia wymagań, stawianych w Dyrektywie z dnia 21 maja 1991 r. (91/271/ EWG) dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych. Dyrektywa zakładała podjęcie wspólnych działań mających poprawić jakość wód w UE tak, aby ich zanieczyszczenia w jednym z państw członkowskich nie wpływały na pogorszenie jakości wód w pozostałych państwach. Polska do końca 2015 r. miała osiągnąć odpowiedni poziom oczyszczania ścieków oraz rozbudować system ich zbierania w taki sposób, aby niemal każdy mieszkaniec miał do niego dostęp lub wyposażył się w ekologiczną oczyszczalnię ścieków. W artykule przeanalizowano stopień realizacji wymogów dyrektywy na dzień 31.12.2014 r., kiedy wiadomo było, iż Polska ich nie spełni. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), zakładał, że wdrażanie dyrektywy 91/271/EWG odbywać się będzie zgodnie z art. 5.4, ze względu na zaliczenie całego obszaru Polski do tzw. obszaru wrażliwego, tj. wymagającego ograniczenia zrzutów związków azotu i fosforu (zapewnienie 75% redukcji) oraz zanieczyszczeń biodegradowalnych. Alternatywą mógł być art. 5.2, który wymagał zapewnienia oczyszczania ścieków z podwyższonym standardem usuwania biogenów w aglomeracjach powyżej 10 000 RLM (Równoważna Liczba Mieszkańców). Dlatego też analiza warunków wdrażania tej dyrektywy stanowić będzie cel niniejszego opracowania. Koszty rozbudowy infrastruktury wodno-ściekowej, są bardzo duże i często znacząco przekraczają możliwości budżetowe gmin. Dzięki przystąpieniu do UE Polska uzyskała możliwość otrzymania dofinansowania. Z tego względu, poszczególne Przedsiębiorstwa Wodociągowo-Kanalizacyjne mogły się starać o dofinansowanie na tego typu projekty w ramach Europejskich Funduszy Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Funduszy Spójności (FS) i organizowanych w ich ramach programów operacyjnych np. EFRR Infrastruktura i Środowisko. W artykule, przedstawiono zestawienie największych inwestycji, które korzystały ze środków UE. Województwo małopolskie może stanowić dobry przykład wdrażania dyrektywy. W momencie przystąpienia Polski do UE prawie 48% jego mieszkańców korzystało z sięci kanalizacyjnej, co plasowało je na 14 miejscu w stosunku do innych województw. W ciągu 10 lat wprowadzania wymogów Dyrektywy, wielkość ta wzrosła do 59,8% czyli o około 500 tys. mieszkańców i jest ona niższa o około 9% w stosunku do całego kraju (68,7%).

EN

Poland, at the time of accession to the European Union, undertook to meet the requirements set out in the Directive of 21 May 1991 (91/271 / EEC) concerning urban wastewater treatment. The directive assumed joint actions aimed at improving the quality of water in the EU, so that their pollution in one of the Member States would not affect the deterioration of water quality in other countries. Until the end of 2015, Poland was to achieve an appropriate level of wastewater treatment and to expand the collection system in such a way that almost every inhabitant would have access to it or equipped itself with an ecological wastewater treatment plant. The article analyses the degree of implementation of the directive requirements as at December 31, 2014, when it was known that Poland would not meet them. The National Program for Municipal Sewage Treatment (KPOŚK), assumed that the implementation of Directive 91/271 / EEC will take place in accordance with art. 5.4, due to the inclusion of the entire area of Poland in the so-called sensitive area, i.e. requiring the restriction of nitrogen and phosphorus compound discharges (ensuring a 75% reduction) and biodegradable contaminants. An alternative could be art. 5.2, which required providing wastewater treatment with an increased standard of biogen removal in agglomerations above 10,000 PE. Therefore, the analysis of the conditions for the implementation of this directive will be the aim of this study. The costs of developing the water and sewage infrastructure are very large and often significantly exceed the budget possibilities of municipalities. Thanks to joining the EU, Poland obtained the possibility of receiving co-financing. For this reason, individual Water and Sewage Enterprises could apply for co-financing for this type of projects under the European Regional Development Funds (EFRR) and Cohesion Funds (FS) and operational programs organized within them, eg Infrastructure and Environment. The article presents a list of the largest investments that have benefited from EU funds. The Lesser Poland Voivodeship may be a good example of the implementation of the Directive. At the time of Poland's accession to the EU, almost 48% of its residents used the sewage system, which placed them in the 14th place compared to other voivodships. Within 10 years of introducing the requirements of the Directive, this amount increased to 59.8%, ie by about 500,000. inhabitants and it is lower by about 9% in relation to the whole country (68.7%).

Słowa kluczowe

PL

dyrektywa UE; oczyszczanie ścieków; kanalizacja; równoważna liczba mieszkańców

EN

European Union; sewerage; RLM; sewage treatment; directive

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 6
• Strony: 153--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Hajduga G.

• Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska ul. Warszawska 24, 31–155 Kraków

autor

Generowicz A.

• Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska ul. Warszawska 24, 31–155 Kraków

Bibliografia

• [1] Bahadori A., Wastewater Sewer Systems, Waste Management in the Chemical and Petroleum Industries, Wiley Online Library, 2013.
• [2] Błażejewski R., Indywidualne systemy sanitacyjne a wody podziemne. Gospodarka Wodna, t. 10, 1995, p. 238–240.
• [3] Błażejewski R., Aktualny status przydomowych oczyszczalni ścieków i perspektywy ich rozwoju, Wodociągi – Kanalizacja, t. 1, 2005.
• [4] Dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych z późniejszymi zmianami.
• [5] Jóźwiakowski K., Przydomowe oczyszczalnie ścieków na terenach wiejskich. Inżynier budownictwa, t. 10, 2012, p. 57–60.
• [6] Jóźwiakowski K., Pytka, A. Marzec, M., Gizińska, M., Dąbek, J. Głaz, B. Sławińska, A., Rozwój infrastruktury wodno-ściekowej w województwie lubelskim w latach 2000-2011. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. PAN Oddział w Krakowie. Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, t. 3/I/2012, p. 73–86.
• [7] Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych- AKPOŚK, 2010, Warszawa.
• [8] Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Master Plan dla wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG, 2015, Warszawa.
• [9] Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Projekt Aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2015-AKPOŚK, 2015, Warszawa.
• [10] Kulczak A., Aglomeracje vs Dyrektywa ściekowa – odliczanie czas zacząć, Tractebel Engineering S.A, 2014.
• [11] Mapa dotacji Unii Europejskiej - www.mapadotacji.gov.pl (data dostępu: 01.09.2016 r.).
• [12] Mucha Z., Mikosz J., 2009 – Racjonalne stosowanie małych oczyszczalni ścieków zgodnie z kryteriami zrównoważonego rozwoju. Czasopismo Techniczne, t. 2-Ś, 2009, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• [13] Piasecki A., Rozwój gospodarki wodno-ściekowej w Bydgoszczy, Logistyka, t. 4, 2013.
• [14] Piasecki A., Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w gminach powiatu tucholskiego i świeckiego, Logistyka, t. 4, 2013a.
• [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 lipca 2014 r. W sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji.
• [16] Tchobanoglous G., Burton F. L., Stensel H., D., Wastewater engineering Treatment and Reuse, Metcalf & Eddy, Inc.,1991.
• [17] Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 2015 – Komunikat prasowy nr 126/15. Luksemburg.
• [18] Ustawa z dnia 20 lipca 2017 – Prawo wodne (Dz. U. 2017, poz. 1566).
• [19] Waritha M. A., Kennedyb K., Reitsmac R., Use of sanitary sewers as wastewater pre-treatment systems, Waste Management 18 (4), 1998, 235–247, DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S0956-053X(98)00023-3.
• [20] Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2005 roku, 2006, Kraków.
• [21] Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Raport o\ stanie środowiska w województwie małopolskim w 2014 roku, 2015 Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).