Narażenie na czynniki biologiczne w miejscu pracy – badanie wiedzy narażonych pracowników

• Autorzy: Zielińska-Jankiewicz K. , Kozajda A. , Szadkowska-Stańczyk I.

Warianty tytułu

EN

Occupational exposure to biological agents – a study on knowledge of the exposed workers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy badawczej była ocena wiedzy wybranych grup zawodowych o rodzajach czynników biologicznych występujących w środowisku pracy, ryzyku związanym z narażeniem na szkodliwości biologiczne, skutkach zdrowotnych wynikających z kontaktu z nimi oraz sposobach i środkach profilaktyki zawodowej. W badaniu przeprowadzonym metodą wywiadu kwestionariuszowego wzięło udział 150 osób z trzech grup zawodowych: służby zdrowia (pracownicy szpitali), służby leśnej oraz służb komunalnych (pracownicy oczyszczalni ścieków i składowiska odpadów). Każda grupa liczyła 50 pracowników. Poziom wiedzy o rodzajach czynników biologicznych obecnych w środowisku pracy oraz o drogach i sposobach zakażenia był w badanej populacji stosunkowo niski. Również wiedza respondentów o chorobach związanych z zawodowym narażeniem na czynniki biologiczne, a zwłaszcza o ich symptomach okazała się powierzchowna. Za najskuteczniejsze sposoby ochrony zdrowia przed szkodliwym wpływem czynników biologicznych obecnych w miejscu pracy badani uznali stosowanie środków ochrony indywidualnej, poddawanie się szczepieniom profilaktycznym oraz przestrzeganie zasad higieny osobistej. Większość respondentów stosowała w praktyce właśnie te sposoby ochrony, które wcześniej wskazała jako skutecznie chroniące przed zachorowaniem. Na podstawie wyników pracy stwierdzono, że badani pracownicy, mimo istotnych braków w wiedzy teoretycznej dotyczącej ryzyka, które jest związane z zawodowym narażeniem na szkodliwości biologiczne, potrafią jednak w praktyce w zadowalający sposób chronić własne zdrowie w trakcie pracy. Ponad połowa badanych stwierdziła, w dokonanej samoocenie wiedzy o zagrożeniach biologicznych obecnych w ich miejscu pracy, że odczuwa niedosyt informacji w tym zakresie i chciałaby je poszerzyć i uzupełnić.

EN

Exposure to biological agents at work may become a serious health hazard to the exposed workers. The aim of the study was to assess knowledge of biological hazards present in the work environment, related health risks and health protection against biological exposure at work among workers of some selected occupational categories. A population of 150 workers, employed in hospitals, a municipal wastewater treatment plant and a waste dump and in forestry, was interviewed via (using) a specially developed questionnaire. Each group comprised 50 workers. The general level of workers` knowledge of occupational biological agents and their health effect on humans (the ways they may influence human organisms, diseases induced by occupational exposure to biohazards and their symptoms) is rather limited in the study groups. Personal protective measures, prophylactic vaccinations and compliance with principles of personal hygiene were considered to be the most effective ways of health protection against exposure to biological agents at work. At the same time those means and ways of health protection were most often used in everyday practice by the majority of exposed workers. About 66 per cent of the studied population stated their knowledge of occupational exposure to biohazards and related health risks was too limited and they would like to widen it for better health protection at work.

Słowa kluczowe

PL

czynniki biologiczne; narażenie zawodowe; służba zdrowia; leśnictwo; oczyszczalnie ścieków; składowiska odpadów

EN

biological agents; occupational exposure; health service; forestry; wastewater treatment plants; waste dumps

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 3 (41)
• Strony: 41--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Zielińska-Jankiewicz K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr.med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul.św. Teresy 8

autor

Kozajda A.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr.med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul.św. Teresy 8

autor

Szadkowska-Stańczyk I.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr.med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul.św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. Caban J., Cieśla A., Skulina U. (1997) Wirusowe zapalenie wątroby typu B – ekspozycja i profilaktyka. Ochrona Pracy-Atest 2, 4-6.
• 2. Cyprowski M., Krajewski J.A. (2003) Czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące w oczyszczalniach ścieków komunalnych. Medycyna Pracy 1, 73-80.
• 3. Diseases transmitted from animals to man (1975) Pod red. W.T. Hubbert, W.F. McCulloch, P.R. Schnurrenberger. 6th ed. Charles C. Thomas, Springfield, IL.
• 4. Dutkiewicz J., Śpiewak R.., Jabłoński L. (2000) Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych występujących w środowisku pracy oraz narażonych na nie grup zawodowych. Lublin, Instytut Medycyny Wsi.
• 5. Forst L.S., Fletcher B. (1997) HIV prophylaxis for health care workers. J. Occup. Environ. Med. 39(12), 1212-1219.
• 6. Higiena pracy (1900) T. II. Pod red. J.A. Indulskiego. Łódź, Instytut Medycyny Pracy.
• 7. Krajewski J.A., Tarkowski S., Cyprowski M. (2000) Szkodliwe oddziaływanie odpadów komunalnych na zdrowie ludzi zatrudnionych przy ich zbieraniu i zagospodarowywaniu. Medycyna Pracy 51(2), 159-172.
• 8. Lingaas E., Kalager T. (1989) Occupational hazards in the health professions. Pod red. D. K. Brune, C. Edling. Boca Raton, Florida, CRC Press, 71-119.
• 9. Millner P.D. i in. (1994) Bioaerosols associated with composting facilities. Compost science and utilization. Special report. Bioaerosols Associated with Composting Facilities 2(4), 6-57.
• 10. Mota A.V., Barros M.A., Mesquita-Guimares J. (1997) Contact dermatitis from moss in a forestry worker. Contact Dermatitis 37(5), 240-241.
• 11. Nowakowski G., Kochańska-Dziurowicz A., Widala E. (2000) Krętkowica kleszczowa – borelioza z Lyme. Przegląd Lekarski 57(7-8), 424-426.
• 12. Trevisan A. i in. (1999) Risk of hepatitis C virus infection in a population exposed to biological materials. Am. J. Ind. Med. 35(5), 532-535.
• 13. Umiński J. (1995) Kleszczowe zapalenie mózgu. Medycyna Weterynaryjna 12, 703-705.
• 14. Vega J.M. i in. (2000) Pine processionary caterpillar as a new cause of immunologic contact urticaria. Contact Dermatitis 43(3), 129-132.