Sztuka dla zwierząt – zwierzęta w sztuce. Architektoniczne przejawy obecności zwierząt w przestrzeni miast

• Autorzy: Kleszcz Justyna

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc190411

Warianty tytułu

EN

Art for animals – animals in the art. Architectural symptoms of the presence of animals in urban space

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule poruszono zagadnienia związane z przejawami obecności zwierząt w miastach, wyrażającymi się w formie twórczości artystycznej, w szczególności zaś architektonicznej. Autorka skupia się na określeniu ogólnych przyczyn coraz większego zainteresowania zwierzętami jako adresatami działań twórczych w przestrzeni miejskiej, łącząc to zjawisko z uformowaniem się nowych prądów filozoficznych oraz pojawieniem się miejskiej/publicznej sztuki użytkowej przeznaczonej dla poszerzającej się ciągle grupy użytkowników. Przeprowadzone badania pozwoliły w syntetyczny sposób przedstawić podstawowy podział tych elementów, które we współczesnych miastach przeznaczone zostały dla zwierząt w zależności od skali oddziaływania, wyznaczonej stałości lub zmienności w przestrzeni oraz poziomu interakcji pomiędzy ludzkimi a nie-ludzkimi użytkownikami, dając wiele przykładów na postępujący proces animalizacji współczesnych obszarów zurbanizowanych. Podstawowym wnioskiem z przeprowadzonej analizy jest ten o stopniowym przejściu od przedmiotowości do podmiotowości zwierząt w szeroko pojętej sztuce miejskiej, przy olbrzymiej różnorodności przyjmowanych przez nią form.

EN

The paper discusses issues related to the visible signs of animals in cities, which are expressed in the form of artistic, and in particular architectural, creativity. The article focuses on determining general reasons for the growing interest in animals as recipients of creative activities in urban space, combining this phenomenon with the formation of new philosophical currents and the emergence of urban/public applied art intended for a constantly expanding group of users. The conducted research allowed to present in a synthetic way the basic division of these elements, which in modern cities were intended for animals depending on the scale of impact, determined stability or variability in space and the level of interaction between human and non-human users, giving a number of examples of the progressing process of animalization of contemporary urbanized areas. The basic conclusion of the analysis is a gradual transition from objectivity to subjectivity of animals in the broadly understood urban art with a huge variety of its forms.

Słowa kluczowe

PL

sztuka zaangażowana; sztuka; przestrzeń; zwierzęta

EN

engaged art; art; space; animals

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 4 (60)
• Strony: 147--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., il.

Twórcy

autor

Kleszcz Justyna

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego / Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering, University of Zielona Góra

Bibliografia

• [1] Estreicher K., Historia sztuki w zarysie, PWN, Warszawa–Kraków 1979.
• [2] Kamińska K., Podsiadły M., Bo homar to zwierzę rzeźne, „Gazeta Wyborcza” 2009, nr 81, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/70527,druk.html [accessed: 10.09.2016].
• [3] Iłowiecki M., Nic nie usprawiedliwia mordowania zwierząt dla zabawy, nawet jeśli pretekstem jest usiłowanie bycia „artystą”, „Życie Warszawy”, 17.08.1993, https://artmuseum.pl/pl/archiwum/archiwum-kowalni/1401/81970 [accessed: 30.11.2019].
• [4] Zaniewska-Chwedczuk X., Dyplom rzeźbiarza czy rakarza?, „Gazeta Wyborcza” 1993, nr 192 z 18.08.1993, 13.
• [5] Hirst D., Burn G., On The Way to Work, Faber and Faber, London 2001.
• [6] Willcock J., Who’s Suing Whom: The case of the pickled sheep, „The Independent”, 14.09.1998, http://www.independent.co.uk/news/business/whos-suing-whom-the-case-of-the-pickled-sheep-1198134.html [accessed: 23.08.2016].
• [7] Singer P., Practical ethics, Cambridge University Press, Cambridge 1999.
• [8] Bentham J., Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, PWN, Warszawa 1958.
• [9] Singer P., Wyzwolenie zwierząt, PIW, Warszawa 2004.
• [10] Singer P., Animal Liberation. A New Ethics of Our Treatment of Animals, Harper Collins, New York 1975.
• [11] Regan T., The case of animal rights, Engelwood Cliffs, New York 1985.
• [12] Darwin K., O pochodzeniu człowieka, Biblioteka Dzieł Naukowych, Warszawa 1928.
• [13] Schweitzer A., Z mojego życia..., przeł. I. Salamon, Pax, Warszawa 1981.
• [14] Kowalski M., Zwierzę nie może być autorem zdjęcia – orzekł sąd w słynnej sprawie „monkey selfie”, 14.09.2017, http://muzykaiprawo.pl/ [accessed: 11.10.2017].
• [15] Art by Animals comes to London, 27.01.2012, http://www.ucl.ac.uk/news/news-articles/January2012/270112-art-by-animals [accessed: 10.12.2017].
• [16] Fernández X.A.C., Robert Morris y el presente contínuo en la imagen del laberinto de Pontevedra, „QUINTANA” 2013, No. 21, 85–97.
• [17] Goldman H., Sculptures, http://herbgoldman.net/ [accessed: 12.05.2014].
• [18] Lange A., Isamu Noguchi’s recently restored Atlanta Playscapes serves as a model for playgrounds of the future, http://www.herman-miller.com/why/the-great-playscapes.html [accessed: 15.03.2016].
• [19] McGuire L., Isamu Noguchi’s Playground Designs, http://www.landscapeonline.com/research/article/7115 [accessed: 16.03.2016].
• [20] Witcher D., Isamu Noguchi’s Utopian Landscapes: The Sculpture of Playgrounds and Gardens, „University of Wisconsin-Stout Journal of Student Research” 2012, Vol. 11, 25–41, https://www.academia.edu/1512763/Isamu_Noguchis_Utopian_Landscapes [accessed: 16.03.2016].
• [21] Lucarelli F., Sculpted Landscapes: Isamu Noguchi’s Playgrounds, http://socks-studio.com/2013/11/10/sculpted-landscapes-isamu-noguchis-playgrounds/ [accessed: 16.03.2016].
• [22] http://www.stickwork.net/work/ [accessed: 15.09.2016].
• [23] https://www.revolvy.com/main/index.php?s=Curtis%20Hixon%20Waterfront%20Park [accessed: 15.09.2016].
• [24] http://www.nendo.jp/en/works/bird-apartment-2/ [accessed:15.09.2016].
• [25] Tschumi B., Cinégramme folie. Le parc de la Villette. Paris Nineteenth Arrondissement, Princeton Architectural Press, New York 1987.
• [26] http://oldenburgvanbruggen.com/largescaleprojects/buriedbicycle.htm [accessed: 15.09.2016].
• [27] Animal estate regional model homes 1.0: New York City, http://www.fritzhaeg.com/garden/initiatives/animalestates/prototypes/nyc.html [accessed: 12.12.2012].
• [28] Spontaneous City in the Tree of Heaven, http://www.london-fieldworks.com/projects/spontaneous-city-2011/index.php [accessed: 15.09.2016].
• [29] http://www.benfaga.com/ [accessed: 15.09.2016].
• [30] Hanson H., The artist created a show just for dogs, and they loved it, 24.08.2016, http://www.huffingtonpost.com/entry/art-for-dogs-dominic-wilcox_us_57bde712e4b02673444db1f2?section=&section=us_arts [accessed: 5.09.2016].
• [31] Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, A. Barcz, D. Łagodzka (red.), Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2015.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).