The impact of regional variation in economic conditions on consumer attitudes and behavior during the crisis

• Autorzy: Murawska Anna

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2024.193.14

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Purpose: The main purpose of the article is to assess the impact of regional variations in economic conditions on consumer attitudes and behavior during the crisis. The study was carried out using the example of Polish voivodeships. Design/methodology/approach: In order to implement the study goal formulated, an analysis of the indicators characterizing the economic and income situation of Polish voivodeships was conducted. The assessment of the crisis-related consumer attitudes and behaviors, including the regional variation thereof, was carried out based on a CATI survey of a randomly selected group of 1000 respondents in Poland, relative to 2023. The differentiation and disparity across voivodeships, with respect to the phenomena surveyed, was subjected to calculation. The surveyed objects were clustered using the Ward's method, to verify the impact of the economic differentiation and indicator levels on consumer attitudes and behavior during the crisis. Findings: Poland remains significantly regionally differentiated in terms of the economic level of voivodeships as well as household and consumer incomes. The crisis is clearly of no subsidy in reducing these disparities. Particularly substantial disparities are found between the poorest voivodships of eastern Poland and the richer ones of western Poland. The economic and income standing of the voivodeships is reflected in consumer attitudes and behavior. Concerns associated with the deterioration of the material position and income, often accompanied by reduced sense of security and stability of employment, are considerably more often expressed by residents of voivodeships characterized by inferior economic indicators and lower income. Research limitations/implications: The Implication behind the survey entailed the examination of whether the crisis has caused changes in the attitudes and behavior of Polish consumers, as well as whether their concerns and constraints have been influenced by the economic and income condition of the regions. Practical implications: The conclusions drawn in the study can serve as a useful tool for public and utility entity managers, enabling more effective application of remedial and intervention measures, relative to the residents of regions characterized by unfavorable economic conditions and crisis-related negative sentiment. Social implications: The article provides useful insights on the economic and income indicators, as well as the on impact of existing regional differences on consumer attitudes and behavior amid the crisis, which the voivodship managers as well as the central authorities in Poland should familiarize themselves with. Originality/value: The added value of the article lies in the evaluation of recent secondary and primary source data on the differences in the economic condition of the voivodeships in Poland, including the impact of these differences on consumer attitudes and behavior, relative to their work, financial situation and sense of security during the crisis.

Słowa kluczowe

EN

economic development; income; crisis; consumer behavior; attitudes; voivodeship

PL

rozwój gospodarczy; dochód; kryzys; zachowania konsumenckie; postawy; województwo

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2024
• Tom: z. 193
• Strony: 223--248
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz.

Twórcy

autor

Murawska Anna

• Bydgoszcz University of Science and Technology, Faculty of Management, Department of Economics and Marketing

• https://orcid.org/0000-0002-3944-7657

Bibliografia

• 1. Antonides, G., Raaij, W.F. (2003). Zachowanie konsumenta Podrecznik akademicki. Warszawa: PWN.
• 2. Başev, S.E. (2014). Effect of economic crisis on food consumption behaviour of British Consumers. International Journal of Education and Research, 2(10), pp. 289–316.
• 3. Berbeka, J. (2006). Poziom życia ludności a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
• 4. Bożek, J., Szewczyk, J., Jaworska, M. (2021). Poziom rozwoju gospodarczego województw w ujęciu dynamicznym. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 57, pp. 11–24. Available at: https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.57.02.
• 5. Buchholz, M., Bathelt, H. (2021). Models of Regional Economic Development: Illustrations Using U.S. Data. Zeitschrift für Wirtschaftsgeographie, 65(1), pp. 28–42. Available at: https://doi.org/10.1515/zfw-2020-0040.
• 6. Burgiel, A. (2011). Nastroje i oczekiwania konsumentów jako determinanty ich zachowań w warunkach kryzysu. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 73, pp. 11–24.
• 7. Chlipała, P., Żbikowska, A. (2021). Zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19. Przegląd Organizacji, 7, pp. 3–11. Available at: https://doi.org/10.33141/po.2021.7.1.
• 8. Czech, K. et al. (2020). Polska gospodarka w początkowym okresie pandemii COVID-19. Warszawa: SGGW.
• 9. Dębowski, T. (2013). Rozwój regionalny polski w kontekście wykorzystania środków unijnych. Optimum. Studia Ekonomiczne, 2(62), pp. 79–91.
• 10. Derkacz, A. (2020). Pierwotne źródła ożywiania gospodarki po spowolnieniu epidemiologicznym. Biuletyn PTE, 2(89), pp. 163–167.
• 11. EC EUROPA (2023). Statystyki. Eurostat. Available at: https://ec.europa.eu/eurostat/ databrowser/view/TPS00203/default/table?lang=en, 28 September 2023.
• 12. Floerkemeier, M.H., Spatafora, M.N. (2021). Regional Disparities, Growth, and Inclusiveness. IMF Working Papers [Preprint]. Available at: https://ideas.repec.org//p/imf/imfwpa/2021-038.html, 13 September 2023.
• 13. Global Economic Prospects (2023). Available at: https://www.worldbank.org/en/ publication/global-economic-prospects, 22 September 2023.
• 14. Grillitsch, M. et al. (2021). The black box of regional growth. Journal of Geographical Systems, 23(3), pp. 425–464. Available at: https://doi.org/10.1007/s10109-020-00341-3.
• 15. Grzega, U. (2011a). Nowe zjawiska i procesy rynkowe jako uwarunkowania poziomu zaspokojenia potrzeb konsumentów. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, no. 73. Marketing przyszłości: trendy, strategie, instrumenty: przedsiębiorstwo i konsument w ewoluującym otoczeniu, pp. 85–98.
• 16. Grzega, U. (2011b). Oznaki kryzysu gospodarczego w świetle wskaźników ekonomicznych. In: E. Kieżel, S. Smyczek (eds.), Zachowania polskich konsumentów w warunkach kryzysu gospodarczego. Warszawa: Placet.
• 17. GUS (2023a). Rocznik Statystyczny Województw 2022, stat.gov.pl. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/ rocznik-statystyczny-wojewodztw-2022,4,17.html, 13 September 2023.
• 18. GUS (2023b). Rocznik Statystyczny Województw 2022, stat.gov.pl. Available at: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/ rocznik-statystyczny-wojewodztw-2022,4,17.html, 22 September 2023.
• 19. Horodecka, A. (2017). Polityka gospodarcza w świetle przemian współczesnej myśli ekonomicznej. In: J. Stacewicz (ed.), Perspektywy polityki gospodarczej. Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• 20. Jeżewska-Zychowicz, M. (2010). Zmiana zachowań konsumenckich i jej psychospołeczne uwarunkowania. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, no. 16. Tendencje zachowań konsumenckich na regionalnym rynku, pp. 343–353.
• 21. Kalinowski, S., Wyduba, W. (2020). Sytuacja ekonomiczno-społeczna ludności w czasie pandemii koronawirusa w Polsce. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.
• 22. Karaboga, E.N.C., Ozsaatci, F.G.B. (2021). The Impact of Crisis Perception on Consumer Purchasing Behaviors During the COVID-19 (Coronavirus) Period: A Research on Consumers in Turkey. Eskisehir Osmangazi Universitesi Iibf Dergisi-Eskisehir Osmangazi University Journal of Economics and Administrative Sciences, pp. 727–754.
• 23. Kieżel, E. (ed.) (2010). Konsument i jego zachowania na rynku europejskim. Warszawa: PWE.
• 24. Kosicka-Gębska, M., Gębski, J. (2013). Impact of Economic Crisis on Consumer Behaviour Towards Meat. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, no. 3, pp. 51–59.
• 25. Li, Y. (2021). Analysis of Regional Economic Development Differences Based on Intelligent Hybrid Algorithm. Complexity, p. e6666463. Available at: https://doi.org/10.1155/2021/6666463.
• 26. Luszniewicz, A., Słaby, T. (2003). Statystyka z pakietem komputerowym Statistica PL. Warszawa: C.H. Beck.
• 27. Maciejewski, G. (2023). Zrównowazone zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 188. Szkoła Główna Handlowa, pp. 43–61.
• 28. Malina, A. (2020). Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski w latach 2005-2017. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, 61, pp. 138–155. Available at: https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.1.10.
• 29. Malinowski, A. (2008). Kryzys finansowy a polska gospodarka. Nowe Życie Gospodarcze, no. 23, pp. 5–7.
• 30. Małysa-Kaleta, A. (2011). Konsumencki proces decyzyjny w warunkach kryzysu gospodarczego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, no. 73. Marketing przyszłości: trendy, strategie, instrumenty: przedsiębiorstwo i konsument w ewoluującym otoczeniu, pp. 133–145.
• 31. Marciniuk-Kluska, A.B. (2022). Post-pandemic management of household spending in Poland, Part II. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria: Administracja i Zarządzanie, 59(132). Available at: https://doi.org/10.34739/zn.2022.59.02.
• 32. Mazurek-Łopacińska, K. (2010). Skutki światowego kryzysu gospodarczego dla indywidualnych konsumentów. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, no. 16. Tendencje zachowań konsumenckich na regionalnym rynku, pp. 275–287.
• 33. Michoń, D. (2017). Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw ze względu na realizację celów polityki spójności. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician [Preprint], 12. Available at: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1. element.desklight-024605ab-c679-4323-853a-67e5ccb1e3f3, 13 September 2023.
• 34. Miszczak, K. (2013). Sytuacja społeczno-gospodarcza polskich województw w dobie obecnego kryzysu finansowego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu [Preprint], 296.
• 35. Murawska, A. (2009). Rozwój społeczno-ekonomiczny a poziom życia w gospodarstwach domowych w Polsce. Praca doktorska. Warszawa: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
• 36. Murawska, A. (2010). Klasyfikacja województw pod względem rozwoju gospodarczego za pomocą metod taksonomicznych. Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą, 33, pp. 211–221.
• 37. Murawska, A. (2014). Ocena poziomu życia w krajach Unii Europejskiej (UE-28) w aspekcie zrównoważonego rozwoju za pomocą wielowymiarowej analizy porównawczej. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 15(4), pp. 80–90.
• 38. Nazarczuk, J., Cicha-Nazarczuk, M., Szczepańska, K. (2022). Wrażliwość polskiej gospodarki na zmiany wywołane pandemią COVID-19. Instytut Badań Gospodarczych. Available at: https://doi.org/10.24136/eep.mon.2022.10.
• 39. Oana, D. (2020). The Impact of the Current Crisis Generated by the COVID-19 Pandemic on Consumer Behavior. Studies in Business and Economics, 15(2), pp. 85–99. Available at: https://doi.org/10.2478/sbe-2020-0027.
• 40. Rabbi, M.F. et al. (2021). Food Security and the COVID-19 Crisis from a Consumer Buying Behaviour Perspective—The Case of Bangladesh. Foods, 10(12), p. 3073. Available at: https://doi.org/10.3390/foods10123073.
• 41. Rokicki, T. (2016). Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw w Polsce. Economic and Regional Studies, 9(4), pp. 39–52.
• 42. Rozmus, S. (2009). Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania kryzysu na brytyjskim rynku mieszkaniowym. Prace Naukowe. Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Koniunktura gospodarcza a funkcjonowanie rynków, pp. 163–173.
• 43. Rudawska, E. (2010). Zmiany zachowań konsumenckich w kryzysie - mity czy fakty? Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 15, pp. 283–292.
• 44. Sheth, J. (2020). Impact of Covid-19 on consumer behavior: Will the old habits return or die? Journal of Business Research, 117, pp. 280–283. Available at: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.05.059.
• 45. Słaby, T. (ed.) (2009). Reakcje polskiego konsumenta na kryzys gospodarczy. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• 46. Śleszyńska-Świderska, A. (2013). Skłonności konsumpcyjne Polaków w warunkach kryzysu gospodarczego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, no. 9(58), pp. 559–576.
• 47. Sobczyk, G. (2018). Zachowania konsumentów wobec nowych trendów konsumpcji - wyniki badań. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 52(nr 1), pp. 171–180. Available at: https://doi.org/10.17951/h.2018.52.1.171.
• 48. Solarz, J.K., Waliszewski, K. (2021). Całościowe zarządzanie ryzykiem systemowym Pandemia Covid-19. Kraków: edu-Libri.
• 49. Solomon, M.R. (2006). Zachowania i zwyczaje konsumentów. Gliwice: One Press.
• 50. Sowa, I. (2011). Strategie postępowania konsumentów w kryzysie na przykładzie wybranych rynków. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 73, pp. 183–196.
• 51. Spychała, M., Spychała, J. (2022). Zróżnicowanie rozwoju regionalnego w Polsce, Czechach i na Słowacji. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 3, pp. 131–150. Available at: https://doi.org/10.31743/ppe.13420.
• 52. Stanciu, S. et al. (2020). Consumer Behavior in Crisis Situations. Research on the Effects of COVID-19 in Romania. Economics and Applied Informatics, 1, pp. 5–13.
• 53. Stasiuk, K., Maison, D. (2014). Psychologia konsumenta. Warszawa: PWN.
• 54. Sun, Z. et al. (2020). Regional differences in socioeconomic trends: The spatiotemporal evolution from individual cities to a megacity region over a long time series. PLoS ONE, 15(12), p. e0244084. Available at: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0244084.
• 55. Szukalski, P. (2020). Polski rynek pracy w cieniu COVID-19. Obraz w mediach zajmujących się problematyką gospodarczą. Rynek Pracy no. 4(175), pp. 6-15, Available at: http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/handle/11089/33030, 20 September 2023.
• 56. Tan, W., Lv, Y. (2022). Regional Economic Differences and Coordinated Development Based on Panel Data Model. Wireless Communications and Mobile Computing, p. e3901720. Available at: https://doi.org/10.1155/2022/3901720.
• 57. Taraszkiewicz, T., Bistram, A. (2010). Zachowania i preferencje konsumentów na trójmiejskim rynku usług gastronomicznych w obliczu światowego kryzysu finansowego 2007-2009. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, no. 16. Tendencje zachowań konsumenckich na regionalnym rynku, pp. 425–436.
• 58. Willis, D.B. et al. (2020). Economic growth through entrepreneurship: Determinants of self-employed income across regional economies. Papers in Regional Science, 99(1), pp. 73–95. Available at: https://doi.org/10.1111/pirs.12482.
• 59. Wlaźlak, K. (2010). Rozwój regionalny jako zadanie administracji publicznej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• 60. Wójtowicz, A. (2016). Zróżnicowanie rozwoju regionalnego w Polsce. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 4, pp. 302–211.
• 61. Wysocki, F., Lira, J. (2005). Statystyka opisowa. Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego.
• 62. Wyszkowska, Z., Serwatka-Bober, S. (2018). Regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego a struktura demograficzna w województwach w Polsce. Optimum. Economic Studies, 1(91), pp. 207–218. Available at: https://doi.org/10.15290/oes. 2018.01.91.14.
• 63. Zalega, T. (2011). Wpływ kryzysu na postawy i zachowania konsumpcyjne elit ekonomicznych. Problemy Zarządzania, 1/2011(31), pp. 186–202.
• 64. Zalega, T. (2012). Zmiany w wyposażeniu gospodarstw domowych w dobra trwałego użytku w okresie kryzysu. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, no. 98, pp. 91–108.
• 65. Zaród, J. (2020). Socio-economic development of communes in the West Pomeranian Voivodeship. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, vol. 64, no. 3, pp. 107–117.