Hormony w środowisku wodnym w Polsce – potencjalne zagrożenie dla województw podlaskiego, wielkopolskiego i mazowieckiego

• Autorzy: Ciślak Marianna

Warianty tytułu

EN

Hormones in the aquatic environment in Poland – a potential threat to the Podlaskie, Wielkopolskie and Mazowieckie voivodeships

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono zagrożenia związane z obecnością hormonów w wodach powierzchniowych i podziemnych. Wskazano również regiony w Polsce szczególnie narażone na obecność estrogenów. Najprawdopodobniej największy ładunek estrogenów dostarczany jest do środowiska wraz ze ściekami rolniczymi, przede wszystkim z hodowli krów i loch. Ze względu na rozkład ilościowy samic bydła i trzody chlewnej na terenie Polski, najprawdopodobniej najwyższe stężenia estrogenów w wodach gruntowych i powierzchniowych mogą występować w województwach podlaskim, wielkopolskim i mazowieckim. Ze względu na zaopatrywanie ponad 2,2 mln mieszkańców wsi w wodę pitną z prywatnych ujęć wody, istotne jest sprawdzenie jakości wód gruntowych na terenach wiejskich, w rejonach szczególnie narażonych na obecność estrogenów.

EN

The article presents the risks associated with the presence of hormones in surface and ground waters. Regions in Poland particularly exposed to the presence of estrogens were also indicated. Probably the largest load of estrogens is delivered to the environment along with agricultural sewage, mainly from cows and sows. Due to the quantitative distribution of cattle and pigs female in Poland, potentially the highest concentrations of estrogens in groundwater and surface waters may occur in podlaskie, wielkopolskie and mazowieckie province. Due to the supply of drinking water to over 2.2 million rural residents from private water intakes, it is important to check the quality of groundwater in rural areas, in regions particularly exposed to the presence of estrogens.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo zdrowotne wody; hormony w środowisku wodnym; jakość wód gruntowych

EN

water health safety; hormones in the aquatic environment; groundwater quality

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 4 (78)
• Strony: 42--47
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ciślak Marianna

• Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki

Bibliografia

• 1. Adeel M., Song X.; Wang Y.; Francis D.; Yang Y. 2017. Environmental impact of estrogens on human, animal and plant life: A critical review. Environment International, 99, 107–119.
• 2. Adeel M.; Zain M.; Fahad S.; Rizwan M.; Ameen A.; Yi H.; Baluch M.A.; Lee J.Y.; Rui Y. 2018. Natural and synthetic estrogens in leafy vegetable and their risk associated to human health. Environmental Science and Pollution Research, 25, 36712–36723.
• 3. Celić M.; Škrbić B.D.; Insa S.; Živancev J.; Gros M.; Petrovic´ M. 2020. Occurrence and assessment of environmental risks of endocrine disrupting compounds in drinking, surface and wastewaters in Serbia. Environmental Pollution, 262, 114344.
• 4. Chen X.; Li Y.; Jiang L.; Hu B.; Wang L.; An S.; Zhang X. 2021. Uptake, accumulation, and translocation mechanisms of steroid estrogens in plants. Science of the Total Environment, 753, 141979.
• 5. Cui C.W., Ren H.Y. 2006. Determination of Steroid Estrogens in Wastewater Treatment Plant of A Controceptives Producing Factory. Environmental Monitoring and Assessment, 121, 409-419.
• 6. Dostalova P.; Zatecka E.; Dvorakova-Hortova K. 2017. Of Oestrogens and Sperm: A Review of the Roles of Oestrogens and Oestrogen Receptors in Male Reproduction. International Journal of Molecular Sciences, 18, 904.
• 7. Grdulska A., Kowalik R., Estrogen Removal from Wastewater. 2020. Environment, 12(3), 133-141.
• 8. GUS. 2019. Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w miastach.
• 9. GUS. 2019. Stan i struktura ludności według wieku w latach 1989–2019.
• 10. GUS. 2019. Zwierzęta gospodarskie według regionów i województw w czerwcu 2019 r.
• 11. Johnson A.C., Williams R.J., Matthiessen P. 2006. The potential steroid hormone contribution of farm animals to freshwaters, the United Kingdom as a case study. Science of the Total Environment, 362, 166–178.
• 12. Jørgensen N.; Joensen U.N.; Jensen T.K.; Jensen M.B.; Almstrup K.; Olesen I.A.; Juu, A.; Andersson A.M.; Carlsen E., Petersen J.H.; Toppari J., Skakkebæk N.E. 2012. Human semen quality in the new millennium: A prospective cross-sectional population-based study of 4867 men. BMJ Open, 2(4), e000990.
• 13. Kasonga T.K.; Coetzee M.A.A.; Kamika I.; Ngole-Jeme V.M.; Momba M.N.B. Endocrine-disruptive chemicals as contami-nants of emerging concern in wastewater and surface water: A review. Journal of Environmental Management, 277, 111485.
• 14. Kuczyńska A. 2019. Presence of pharmaceutical compounds in groundwater with respect to land use in the vicinity of sampling sites. Geologos, 25, 231-240.
• 15. Leusch F.D.L., Neale P.A., Arnal C., Aneck-Hahn N.H., Balaguer P., Bruchet A., Escher A.I., Esperanza M., Grimaldi M., Leroy G., Scheurer M., Schlichting R., Schriks M., Hebert A. 2018. Analysis of endocrine activity in drinking water, surface water and treated wastewater from six countries. Water Research, 139, 10-18.
• 16. Nazari E., Suja F., Effects of 17β-estradiol (E2) on aqueous organisms and its treatment problem a review. 2016. Reviews on Environmental Health, 31(4), 465-491.
• 17. Pironti C., Ricciardi M., Proto A., Bianco P.M., Montano L., Motta O. 2021. Endocrine-Disrupting Compounds: An Overveiw on Their Occurrence in the Aquatic Environment and Human Exposure. Water, 13, 1347.
• 18. Pratush A., Ye1 X., Yang Q., Kan J., Peng T., Wang H., Huang T., Xiong G., Hu Z. 2020. Biotransformation strategies for steroid estrogen and androgen pollution. Applied Microbiology and Biotechnology, 104, 2385–2409.
• 19. Rechsteiner D., Wettstein F. x E., Pfeiffer N., Hollender J., Bucheli T.D. 2021. Natural estrogen emissions to subsurface tile drains from experimental grassland fields in Switzerland after application of livestock slurries and free compounds. Science of the Total Environment, 779, 146351.
• 20. Saito K.; Cao X.; He Y.; Xu Y. 2015. Progress in the molecular understanding of central regulation of body weight by estrogens. Obesity, 23, 919–926.
• 21. Schoenborn A., Kunz P., Koster M. 2015. Estrogenic activity in drainage water: a field study on a Swiss cattle pasture. Environmental Sciences Europe, 27(17).
• 22. Ślósarczyk K., Jakóbczyk-Karpierz S., Różkowski J., Witkowski A. J. 2021. Occurrence of Pharmaceuticals and Personal Care Products in the Water Environment of Poland: A Review. Water, 13, 2283
• 23. Tran N.H.; Reinhard M.; Gin K.Y.H. 2018. Occurrence and fate of emerging contaminants in municipal wastewater treatment plants from different geographical regions – A review. Water Resources, 133, 182–207.
• 24. Wojnarowski K., Podobiński P., Cholewińska P., Smoliński J., Dorobisz K. 2021. Impact of Estrogens Present in Environment on Health and Welfare of Animals. Animals, 11, 2152.
• 25. Yang S.; Yu W.; Yang L.; Du B.; Chen S.; Sun W.; Jiang H.; Xie M.; Tang J. 2021. Occurrence and Fate of Steroid Estrogens in a Chinese Typical Concentrated Dairy Farm and Slurry Irrigated Soil. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 69, 67–77.
• 26. Zhou X.; Yang Z.; Luo Z.; Li H.; Chen G. 2019. Endocrine disrupting chemicals in wild freshwater fishes: Species, tissues, sizes and human health risks. Environmental Pollution. 244, 462–468.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).