Fitomelioracja środowiska i krajobrazu niezbędnikiem cywilizacji

• Autorzy: Siuta J

Warianty tytułu

EN

Phytomelioration of the environment and landscape as the must-have of civilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obszary objęte zmianami antropogenicznymi charakteryzuje brak naturalnych ekosystemów i nie ma powrotu do ich pierwotnego stanu. Istnieje natomiast konieczność naturalizacji użytkowania środowiska, zwłaszcza na terenach zniekształconych – zdegradowanych i zagrożonych degradacją. Fitomelioracja krajobrazów antropogenicznie zmienionych może być skutecznie przeprowadzona wyłącznie na podstawie programów wynikających z wiedzy o potrzebach społecznoekonomicznych oraz warunkach przyrodniczych i możliwościach technicznych. Opracowanie takiego programu musi być koniecznie poprzedzone dogłębną analizą warunków naturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem oceny stopnia degradacji i potencjalnych zagrożeń na danym obszarze. Zakłada się, że każda powierzchnia wolna od infrastruktury technicznej powinna oprócz funkcji ekonomicznych spełniać kilka funkcji ekologicznych. Rekultywacja terenów zdegradowanych przez przemysł, górnictwo, zanieczyszczenia przemysłowe i składowanie odpadów w kierunku leśnym - stanowi ważne zadanie, niestety realizowane w niezadowalającym stopniu.

EN

No natural ecosystems can be found within the areas subject to anthropogenic changes. Neither there is any return to primeval ecosystems. While there is a need to naturalise the way of using the environment, in particular that in the areas degraded or threatened by degradation. The phytomelioration of landscapes anthropogenically changed may be effectively carried out solely on the basis of programmes resulting from the knowledge on socio-economic needs and natural and technical conditions. The development of such a programme shall necessarily be preceded by an indepth analysis of natural conditions with special emphasis on evaluating the extent of degradation and potential threats within a given area. It is assumed that any surface free from technical build-up shall have some ecological function in addition to its economic functions. Forest reclamation of grounds which are either non-effective as agricultural land or degraded by mining industry, industrial pollutionsand waste disposal - constitutes an important task, regretfully implemented to an unsatisfying degree.

Słowa kluczowe

PL

fitomelioracja; krajobraz; wskaźnik lesistości; scalanie ziemi

EN

phytomelioration; landscape; forest rate; land merging

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 34
• Strony: 53--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Siuta J

• Zakład Ochrony Ziemi, Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Krucza 5/11d, 00-548 Warszawa

Bibliografia

• 1. Grzywacz A. 2002. Problemy zalesień w wielofunkcyjnym rozwoju kraju obszarów wiejskich. Post. Nauk Rol., 3: 5-18.
• 2. GUS 1990. Raport o stanie, zagrożeniu i ochronie środowiska, PTL Warszawa: 5-15.
• 3. IKŚ 1984. Wpływ zieleni na kształtowanie środowiska miejskiego. B. Szczepanowska (red.), PWN, Warszawa.
• 4. Józefaciuk A., Józefaciuk Cz. 1995. Erozja agroekosystemów. PIOŚ, Biblioteka Monitoringu Środ., Warszawa.
• 5. Józefaciuk Cz., Józefaciuk A. 1999. Ochrona gruntów przed erozją. Poradnik IUNG. Puławy.
• 6. Karg J., Ryszkowski L. 1996. Wpływ struktury krajobrazu rolniczego na bioróżnorodność i procesy biocenotyczne. ZBSRiL PAN, Poznań: 211-231.
• 7. MRiGŻ 1997. Projekt ustawy o urządzaniu obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej (materiał powielony).
• 8. Pijanowski Z. 1990. Prace naukowo-badawcze i projektowe w ramach planowanych melioracji kompleksowych na obiekcie Trybsz. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 238, Sesja Nauk. 25: 175-191.
• 9. PTIE 1999. Ochrona i rekultywacja gruntów w gminie (red. J. Siuta). Warszawa.
• 10. PTL 1988. Leśne zagospodarowanie gruntów porolnych. Warszawa.
• 11. Rajda W. 1994. Melioracje kompleksowe podstawą społeczno-gospodarczego rozwoju terenów wiejskich. Wiad. Mel. Łąk., 2: 101-102.
• 12. Rajda W. 1995. Kompleksowe kształtowanie obszarów wiejskich – melioracje kompleksowe. Post. Nauk Roln., 3: 97-110.
• 13. Ryszkowski L. 1995. Problemy ochrony różnorodności biologicznej w przestrzeni rolniczej. [w:] Problemy różnorodności biologicznej. KN Człowiek i Środowisko PAN, IE PAN. Dziekanów Leśny: 95-112.
• 14. Ryszkowski L., Bałazy S., Jankowiak J. 2000. Program zwiększenia zadrzewień śródpolnych. Post. Nauk Rol., 5: 83-106.
• 15. Siuta J. 1993. Ekologiczno-produkcyjne wymogi zalesiania nieefektywnych gruntów rolnych. Post. Nauk Rol., 3: 61-75.
• 16. Siuta J., Zielińska A., Makowiecki K., Sroka L. 1987. Potrzeby dolesień. Mapa Polski w skali 1:1000000. IOŚ Warszawa.
• 17. Siuta J., Żukowski B. 2011. Wzrost lesistości kraju od 1946 roku. Ochr. Środ. Zasob. Natur., 47: 133-145.
• 18. Siuta J., Żukowski B. 2011a. Ekologiczno-gospodarcze znaczenie melioracji i scalania gruntów. Cz. II. Scalanie gruntów w modernizacji rolnictwa. Ochr. Środ. Zasob. Natur., 47: 93-103.
• 19. Smykała J. 1988. Historia, rozmiar i rozmieszczenie zalesień gruntów porolnych w Polscew okresie powojennym (1945-1987). Leśne zagospodarowanie gruntów porolnych. PTL Warszawa: 5-15.
• 20. Szczepanowska H. B. 2001. Drzewa w mieście. Hortpress Sp. z o.o. Warszawa.
• 21. Strzelecki W., Sobczak R. 1972. Zalesianie nieużytków i gruntów trudnych do odnowy. PWRiL, Warszawa.
• 22. Szujecki A. 1988. Ekologiczne aspekty odtwarzania ekosystemów leśnych na gruntach porolnych. Leśne zagospodarowanie gruntów porolnych. PTL, Warszawa: 37-62.
• 23. Uchwała Nr 240 Prezydium Rządu z dnia 19 marca 1955 r. w sprawie zadrzewienia kraju. M.P. 1955, Nr 30, poz. 294.
• 24. Uchwała Nr 253 Rady Ministrów z dnia 16 listopada 1974 r. w sprawie zadrzewienia kraju. M.P. 1974, Nr 38, poz. 215.
• 25. Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Dz. U. 1991, Nr 101, poz. 444.
• 26. Waligóra J. 1985. Zadrzewienia. PWRiL, Poznań.
• 27. Wilusz Z. 1956. Wpływ zadrzewień ochronnych na wilgotność gleb. Stosunki klimatycznoglebowe Wielkopolski. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 7: 91-166.
• 28. Ziemnicki S., Józefaciuk C. 1965. Erozja i jej zwalczanie. PWRiL, Warszawa.