Harmonia świata a osuszanie fekaliów. Juliusz Świecianowski i jego twórczość

• Autorzy: Omilanowska-Kiljańczyk Małgorzata

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.22.034.16965

Warianty tytułu

EN

The harmony of the world and the drying of faeces. Juliusz Świecianowski and his works

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Juliusz Świecianowski (1834-1900) was a member of the Academia di San Luca, Academia di Belle Arti in Bologna and the Congregazione dei Virtuosi al Pantheon in Rome (today Pontificia Insigne Accademia di Belle Arti e Lettere). He was an architect by education but, above all, a theoretician and inventor. He published his universalistic aesthetic theories alluding to occultism and Kabbalah in many languages. At the same time, he described and patented practical technical devices - faecal dryers, crematoria, and disinfection furnaces - whose task was to free the world from harmful miasms. He was remembered as an eccentric and visionary, believing that the essence of the world’s beauty lies in harmony resulting from the combining of all aspects of nature and human creation and that the salvation for this beauty is the development of the art of hygiene, which will free the world from the harmful fumes of civilization.

Słowa kluczowe

PL

Świecianowski Juliusz; historia estetyki; historia architektury XIX w.; historia kremacji; historia techniki; historia higieny

EN

Swiecianowski Juliusz; history of aesthetics; history of 19th-century architecture; history of cremation; history of technology; history of hygiene

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 67, nr 4
• Strony: 31--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 138 poz., il. (w tym 1 kolor.), rys.

Twórcy

autor

Omilanowska-Kiljańczyk Małgorzata

• Instytut Historii Sztuki, Wydział Historyczny, Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000-0001-9766-0424

Bibliografia

• Archiwum Państwowe w Poznaniu, Oddział w Koninie [APP], zesp. 54/752/0 Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Grabienice (pow. koniński), sygn. 54/752/0/6.1/22 Księga urodzeń, małżeństw i zgonu, 1834 r., poz. 26.
• Archiwum Państwowe w Warszawie [APW], zesp. 72/1219/0 Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych w Warszawie, sygn. 72/1219/0/-/103 Akta małżeństw i zgonów, 1900 r., poz. 544.
• Biblioteka Jagiellońska [BJ], Rkp. 6535 IV, Korespondencja Józefa Ignacego Kraszewskiego. Seria III - listy z lat 1863-1887, t. 75 (Sosnowska-Świszczowski).
• Berlin und seine Bauten. Privatbauten, Berlin 1896.
• Budowniczy tutejszy, „Gazeta Polska” 1886, nr 5, s. 3.
• Budowniczy tutejszy p. Juljan Świecianowski, „Kurier Poranny” 1895, nr 52, s. 4.
• Budowniczy tutejszy p. Juljusz Świecianowski…, „Kurier Warszawski. Dodatek poranny” 1895, nr 29, s. 1.
• Cz., Znany architekt p. J. Świecianowski, „Tygodnik Powszechny” 1883, nr 27, s. 431.
• Czy system projektowanej kanalizacji dla m. Warszawy przez p. Lindleya ma racje bytu?, „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 54, s. 55.
• Die Feuerbestattung. Den Besuchern des Berliner Gewerbe-Ausstellung 1897 gewidmet, Berlin 1896.
• Die Städtereinigung. Einleitung, Abfuhrsysteme, Kanalisation, red. R. Blasius, F.W. Büsing, Jena 1894 (Handbuch der Hygiene, t. 2, cz. 1).
• Die Verwerthung der Städtischen Fäcalien, red. E. Heiden, A. Mueller, K. Kangsdorf, Hannover 1885.
• Do Czytelników „Zorzy”, „Zorza” 1889, nr 46, s. 2-3.
• Dworzec terespolski, „Słowo” 1891, nr 22, s. 3.
• Echa Warszawskie, „Przegląd Tygodniowy” 1882, nr 17, s. 8.
• Echa Warszawskie, „Przegląd Tygodniowy” 1900, nr 25, s. 247.
• H.P., Architektura męska i żeńska w starożytnej Grecyi, „Gazeta Polska” 1894, nr 69, s. 3.
• J.K.J., Aparaty suszarniane dla obsługi ustępów i kanałów ściekowych, „Czasopismo Techniczne” 1884, nr 2, s. 19-20.
• „Jedlin” Zakład dezynfekcyjny, „Kurier Warszawski” 1887, nr 335, s. 8.
• Kamera dezynfekcyjna, „Gazeta Polska” 1885, nr 269, s. 2.
• Kamera dezynfekcyjna, „Kurier Codzienny” 1886, nr 194, s. 3.
• Kapitele z kwiatów miejscowej fl ory, Juliusza Świecianowskiego architekta, „Tygodnik Ilustrowany” 1885, nr 126, s. 342.
• Kloss W., Architektura męzka i żeńska starożytnej Grecji, „Niwa” 1894, nr 12, s. 281-283.
• Konkurs architektoniczny, „Kurier Warszawski” 1894, nr 8, s. 5.
• Kowalczuk M., Świecianowski Juliusz. Architektura męska i żeńska starożytnej Grecyi, „Kwartalnik Historyczny” 1895, nr 1, s. 64-66.
• Kraszewski J.I., Listy z zakątka, „Biesiada Literacka” t. 4, 1877, nr 83, s. 87-88.
• Kraszewski J.I., Listy z zakątka, „Biesiada Literacka” t. 13, 1882, nr 335, s. 342.
• Krokoszyński W., Wyczytawszy w pismach warszawskich, „Kurier Warszawski” 1886, nr 49b, s. 6.
• Krytyka i bibliografia. Skala muzyczna w architekturze, „Przegląd Techniczny” 1879, nr 6, s. 362-363.
• Krzesiński W., Analiza estetyczna gzemsu głównego nad portykiem Panteonu i świątyni Dioskurów (dawniej Jowisza Statora) w Rzymie, „Inżynieria i Budownictwo” 1879, nr 21, s. 201.
• Kucharzewski F., Piśmiennictwo techniczne polskie, t. 1, Architektura, t. 2, Inżynieria z miernictwem. Sprostowania i uzupełnienia. Index, Warszawa 1911 (odbitka z „Przeglądu Technicznego” 1908, 1910, 1911).
• La loi de l’harmonie dans l’art grec, et son application à l’architecture moderne par…, „Il Diritto” 1888, nr 365.
• Lista, „Warszawska Gazeta Policyjna” 1898, nr 238, s. 2.
• Martynowski F.K., Juljusz Świecianowski. Architektura męska i żeńska starożytnej Grecyi, „Przegląd Tygodniowy” 1894, nr 19, s. 222-223.
• Nagroda postępu, „Kurier Codzienny” 1889, nr 74, s. 8.
• Nagrodzeni, „Kłosy” 1889, nr 1267, s. 10.
• Następujący uczniowie Szkół…, „Gazeta Codzienna” 1858, nr 56, s. 1
• Następujący Uczniowie Szkół…, „Gazeta Codzienna” 1859, nr 312, s. 1-2.
• Następujący Uczniowie Szkół…, „Kurier Warszawski” 1858, nr 303, s. 1597.
• Następujący Uczniowie Szkół…, „Kurier Warszawski” 1859, nr 310, s. 1670.
• Neumann R., Bucherschau. La loi de l’harmonie dans l’art Grec et son application à l’architecture moderne par Jules Swiecianowski, „Zentralblatt der Bauverwaltung” r. 9, 1889, nr 9, s. 88.
• Nowy piec i suszarnie, „Doniesienia Warszawskie” 1882, nr 114, s. 3.
• Nowy przyrząd, „Gazeta Polska” 1884, nr 168, s. 3.
• Obliczanie kosztów, „Kurier Codzienny” 1886, nr 45, s. 2.
• Od Kraszewskiego otrzymał w tych dniach p. Świecianowski, „Kurier Warszawski” 1883, nr 326a, s. 2.
• Od redakcji, „Inżynieria i Budownictwo” 1880, nr 47/48, s. 225-226.
• Odznaczenie, „Gazeta Polska” 1891, nr 246, s. 2.
• Offizieller Katalog für die Allgemeine Deutsche Ausstellung auf dem Gebiete der Hygiene und des Rettungswesens, Berlin 1883.
• P. Juliusz Świecianowski otrzymał…, „Kurier Warszawski” 1880, nr 160, s. 4.
• P. Juljan Świecianowski, architekt, „Izraelita” 1879, nr 19, s. 159.
• Pałac A. Borsiga w Berlinie, „Inżynieria i Budownictwo” 1879, nr 23, s. 228-229, pl. 38-39.
• Patentowane aparaty hygieniczne, „Kurier Warszawski” 1884, nr 186, s. 9.
• Piec do suszenia odchodów miejskich pomysłu Architekta Jul. Ś. i S. A., „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 59, s. 104.
• Piec do spalania opatrunków, „Kurier Poranny” 1885, nr 12, s. 3.
• Piec kaloryferowo-wentylacyjny z cegły i kafl i podług rysunku arch. J. Świecianowskiego, „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 53, s. 43-44.
• Piece służące do ogrzewania, wentylacji i osuszania wilgotnych mieszkań, „Inżynieria i Budownictwo” 1882, nr 7-8, s. 79.
• Pogrzeby, „Kurier Poranny” 1900, nr 169, s. 3.
• Polacy na obczyźnie, „Telegraf” r. 1, 1892, nr 53, s. 3.
• Projekta na pomnik Mickiewicza, „Kłosy” 1885, nr 1030, s. 200, 207.
• Prus B., Kroniki, t. 9, Warszawa 1960.
• Przebudowa kościoła, „Kurier Warszawski” 1893, nr 182, s. 4.
• Riemann H., „Die musikalische Scala in der Welt” von Julius Swiecianowski, Architect, „Deutsche Musik-Zeitung” 1877, nr 32, s. 247-248.
• St.H., Piśmiennictwo i sztuka. Architektura męska i żeńska, „Słowo” 1894, nr 83, s. 2.
• Stosownie do powszechnego życzenia…, „Kurier Warszawski” 1857, nr 164, s. 889-890.
• Strzegocin, „Kurier Codzienny” 1892, nr 341, s. 3.
• Suszarnia bielizny i piece wentylacyjne, „Kurier Poranny” 1886, nr 81, s. 3.
• Swiecianowski J., Créations harmonisées d’après l’école grecque, Paris 1894.
• Swiecianowski J., Die Musikalische Scala in der Welt. Mit einem Auszug aus dem gekronten Werke: Die asthetische Scala der griechischen und romischen Baukunst (Entstehung und Analyse der griechischen Kunstformen), von…, Berlin 1877.
• Swiecianowski J., Drei Fragen: Gibt es eine absolute Schönheit? Kannte der Grieche ihre Gesetze? Wie ist eine Wiedergeburt der Kunst Möglich?, Berlin 1877.
• Swiecianowski J., Entwurf zum Palais A. Borsig, „Romberg’s Zeitschrift fur praktische Baukunst” 1876, z. 6-7.
• Swiecianowski J., Essai sur l’échelle musicale comme loi de l’harmonie dans l’univers et dans l’art suivi d’un appendice sur l’Architecture classique et de la façade d’un Monument projeté pour la ville de Rome, Warszawa 1881.
• Swiecianowski J., La loi de l’harmonie dans l’art grec, et son application à l’architecture moderne par…, Paris 1888.
• Swiecianowski J., Scale estétique de l’architecture grecque et romaine, Berlin 1876.
• Ś.p. Juliusz Świecianowski, „Kurier Warszawski” 1900, nr 165, s. 6.
• Świecianowski J., Aparaty suszarniane dla obsługi ustępów i kanałów ściekowych, Warszawa 1883.
• Świecianowski J., Appareils de dessiccation pour les matières fécales appliqués aux latrines et aux égouts, Warszawa 1883.
• Świecianowski J., Architektura męska i żeńska starożytnej Grecyi. Studium estetyczne, Warszawa 1894.
• Ś.[wiecianowski] J., Co pomaga szerzeniu się chorób epidemicznych?, „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 50, s. 15.
• Świecianowski J., Co wpływa na rozwój piękna każdej miejscowości geograficznej w ogóle a w szczególe na użycie barw w malarstwie, „Inżynieria i Budownictwo” 1879, nr 20, s. 192.
• Świecianowski J., Co wpływa na stosunki wymiarów przestrzeni architektonicznych, „Inżynieria i Budownictwo” 1879, nr 14, s. 118-119.
• Świecianowski J., Die Religion als Grundlage der Gesetze einer allgemeinen Harmonie, Berlin 1891.
• Ś.[wiecianowski] J., Dom p. Kaz. Granzowa przy ul. Królewskiej, wykonany przez budowniczego W. Lanciego, „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 52, s. 35.
• Świecianowski J., Doprowadzenie powietrza do przyrządów do ogrzewania mieszkań służących. Poprawka przyrządu do ogrzewania wodą gorącą sali jadalnej dla robotników w fabryce żelaza A. Borsiga w Moabicie N 13, „Inżynieria i Budownictwo” 1880, nr 40, s. 164-165.
• Świecianowski J., Kapitel koryncki monumentu Lysikratesa w Atenach, „Inżynieria i Budownictwo” 1880, nr 41, s. 171.
• Świecianowski J., Kapitele z kwiatów rodzimych, „Przegląd Techniczny” 1883, nr 6, s. 132-133.
• Świecianowski J., Konkurs na projekt narodowego pomnika dla Wiktora Emanuela, „Nowiny” 1882, nr 71, s. 5-6.
• Świecianowski J., Łazienki ludowe dla Warszawy, „Kurier Codzienny” 1890, nr 106, s. 3-4.
• Świecianowski J., Ogrzewanie z przewietrzaniem, „Ogrodnik Polski” 1893, nr 16, s. 373-374.
• Świecianowski J., Ołtarz wielki do kościoła w Strzegocinie pod Kutnem, „Przegląd Techniczny” 1893, nr 6, s. 125-126.
• Świecianowski J., Piec do wentylacji i osuszania mieszkań, „Inżynieria i Budownictwo” 1880, nr 38, s. 150-151.
• Ś.[wiecianowski] J., Plan kościoła parafialnego w Goworowie F. Nowickiego, Architekta, „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 55/56, s. 66.
• Świecianowski J., Projekt domu dla sierot zostających pod opieką Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, „Inżynieria i Budownictwo” 1881, nr 63/64, s. 181-183.
• Świecianowski J., Skala estetyczna budownictwa greckiego i rzymskiego, „Inżynieria i Budownictwo” 1879, nr 16, s. 143-144.
• Świecianowski J., Suszarnie rolnicze, „Kurier Codzienny” 1890, nr 73, s. 3.
• Świecianowski J., The Egg of Columbus and the Laws of Nature, 1893.
• Świecianowski J., Trocken-Apparate zur Bedienung der Abtrittsanlagen u. der Abfl usskanäle, Warschau 1883.
• Świecianowski J., Trzy pytania: czy istnieje bezwzględne piękno, czy Grecy znali jego prawa, w jaki sposób jest możebnym odrodzenie sztuki?, „Inżynieria i Budownictwo” 1879, nr 10, s. 81, nr 13, s. 93-94.
• Świecianowski J., W drodze do prawdy. Studjum nad wpływem woli, Warszawa 1895.
• Świecianowski J., W obronie wynalazku, „Kurier Poranny” 1885, nr 14, s. 4.
• Świecianowski J., Zuführung der Luft zu der Heizung im Arbeiter-Speise-Saal des Borsig’schen Eisenwerks in Moabit, „Deutsche Bauzeitung” 1876, nr 57, s. 284-285.
• Ueber Neuerungen an Verdampfapparaten, „Dingler’s polytechnisches Journal” 1883, nr 249, z. 9, s. 372.
• Umiński W., Piec do spopielania ciał, „Wę drowiec” 1891, nr 36, s. 91.
• Verzeichniss der von dem Kaiserlichen Patentamt im Jahre 1883 ertheilten Patente, Berlin 1884.
• W sprawie kościoła, „Kurier Warszawski” 1893, nr 193, s. 4.
• W sprawie rytmiki w architekturze, „Inżynieria i Budownictwo” 1882, nr 10, s. 107-108.
• W sprawie zdrowia, „Kurier Warszawski” 1884, nr 344a, s. 2.
• W tych dniach na kolei, „Kurier Warszawski. Dodatek poranny” 1887, nr 78, s. 1.
• W tych dniach przybył do Warszawy, „Kurier Warszawski” 1879, nr 92, s. 3.
• W Warszawie zmarł ś. p. Julian Świecianowski…, „Biesiada Literacka” t. 49, 1900, nr 26, s. 511.
• Ważny wynalazek, „Słowo” 1894, nr 242, s. 3.
• Wczoraj z powodu mającej się odbyć…, „Kurier Warszawski” 1860, nr 271, s. 1529.
• Wentylacya, „Kurier Codzienny” 1885, nr 106, s. 4.
• Wentylacya, „Kurier Codzienny” 1886, nr 322, s. 2.
• Wg., Czarodziejska siódemka, „Kurier Warszawski” 1889, nr 112, s. 2.
• Wiadomości miejscowe, „Chwila” 1885, nr 26, s. 2.
• Wohnhaus des Herrn Otto Jaeger an der Choriner und Zehdenicker Str, Berlin. Entworfen von J. Swiecianowski, Architect, „Baugewerks Zeitung” 1877, nr 94, s. 704-705.
• Wohnhaus in Warschau, „Deutsches Baugewerksblatt” 1884, nr 32, s. 501-502, nr 33, s. 517-518.
• Wojciechowski K., Wystawa konkursowa z działu architektury w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim, „Przegląd Techniczny” 1894, nr 2, s. 48-53.
• W.[ojciechowski] K., J. Świecianowski, architekt. Architektura męska i żeńska…, „Przegląd Techniczny” 1894, nr 4, s. 86.
• Wołyński A., Giulio Swiecianowski, Roma 1890.
• Wspomnienie. Onegdaj zakończył życie ś.p. Julian Świecianowski, „Gazeta Handlowa” 1900, nr 137, s. 3.
• Wyjechali za granicę, „Warszawska Gazeta Policyjna” 1866, nr 53, s. 3.
• Wynalazki techniczne, „Kurier Warszawski” 1894, nr 162, s. 4.
• Wystawa Hygieniczna w Berlinie, „Kurier Warszawski” 1883, nr 256b, s. 2.
• Wystawcom wszechświatowej, „Gazeta Handlowa” 1888, nr 251, s. 3.
• Zachariewicz J., O poglądach J. Świecianowskiego na harmonię w architekturze, „Dźwignia” 1879, nr 3, s. 17-19.
• Zmarli. W sobotę zmarł w Warszawie ś.p. Juliusz Świecianowski, „Gazeta Polska” 1900, nr 138, s. 2.
• Z dziedziny sztuki, „Kurier Warszawski” 1883, nr 171, s. 3.
• Czyżewski A., Odwrotna strona życiorysu Stanisława Adamczewskiego - szkic biograficzny, [w:] Architektura XIX i początku XX wieku, red. T. Grygiel, Wrocław - Warszawa - Kraków 1991, s. 71-84.
• Czyżewski A., Trzewia Lewiatana. Antropologiczna interpretacja utopii miasta-ogrodu, Kraków 2002.
• Godwin J., Music and the Occult. French Musical Philosophies 1750-1950, Rochester 1995.
• Jakimowicz I., Ryszkiewicz A., Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie 1844-1866, „Rocznik Warszawski” t. 4, 1963, s. 56-113.
• Majdowski A., Z dziejów budowy kościoła p.w. św. Stanisława w parafii śś. Stanisława i Wawrzyńca na Woli, „Ochrona Zabytków” r. 49, 1996, nr 1, s. 57-65.
• Omilanowska M., Polish Architects Studying in Berlin in the Nineteenth Century, [w:] Poland and Artistic Culture of Western Europe 14th-20th Century, red. B. Przybyszewska-Jarmińska, L. Sokół, Frankfurt am Main 2014 (Polish Studies - Transdisciplinary Perspectives, t. 6), s. 351-375.
• Orman E., Świecianowski Juliusz (1840-1900), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 51/2, red. A. Romanowski, Warszawa-Kraków 2016, s. 303-304.
• Pascha K.S., „Gefrorene Musik”. Das Verhältnis von Architektur und Musik in der ästhetischen Theorie, rozprawa doktorska, Technische Universität Berlin, Berlin 2004, DOI 10.14279/depositonce-1036.
• Szubert P., Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie - idea i realizacja, [w:] Dzieła czy kicze, red. E. Grabska, T.S. Jaroszewski, Warszawa 1981, s. 159-242.
• Wnuk-Bednarczyk A.U., Parafia Popkowice - dzieje wspólnoty i wartości kulturowe, Popkowice 2020.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).