The Bagry Reservoir – part 3. The application of hydro-drone smart-sonar-boat in bathymetric measurements of inaccessible water areas

• Autorzy: Gawałkiewicz R. , Madusiok D.

Identyfikatory

DOI

10.4467/21995923GP.18.002.9159

Warianty tytułu

PL

Zalew Bagry – część 3. Zastosowanie hydrodrona Smart-Sonar-Boat w pomiarach batymetrycznych trudnodostępnego obszaru wodnego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Within the borders of the city of Cracow there are several water bodies that are important and valuable in ecological, aesthetic (landscape), economic and recreational aspect. One of them is the Bagry Reservoir, called Bagry Wielkie, situated in Płaszów, in the neighbourhood of the zone designed for industry, warehouses, transport (railway no. 91) and residential areas. Over the whole period of its existence and use, the water body was subdued to frequent geometric changes. Transformations resulted mainly from the demand of the neighbouring brickyards for clay, gravel and sand exploited for the needs of the development in the area of Płaszów, especially during Nazi occupation and the stage of the fi rst phase of the industrialization of socialist Poland (1950–1970). The end of exploitation in 1972 and leaving the excavation without carrying out the process of remediation measures caused the return of ground waters to the state of hydro-geological (spontaneous liquidation of the depression funnel). The change in the level of the water table and a very complicated shoreline, typical in this type of post-exploitation water bodies, often cause the separation of the peripheral fragments of the water body from its main part. This limits the possibility of applying popular bathymetric sets, i.e. echo-sonars fi xed on manned boats, carrying out the process of acoustic probing in water areas. In 1999, the small water body located in the south-west part of the study area, was still an integral part of the Bagry. Nowadays it is separated from the main body with a narrow piece of land. Thus the supplementation of hydrographical documentation required the application of automatic measurement tools. The article presents the results of the application of hydro-drone Smart-Sonar-Boat in making a bathymetric map of this poorly accessible fragment of Bagry, making contribution to the cartographic documentation made by R. Gawałkiewicz (Gawałkiewicz R., 2017).

PL

W granicach miasta Krakowa zlokalizowanych jest kilka ważnych i wartościowych pod względem przyrodniczo-krajobrazowym, gospodarczym oraz rekreacyjnym akwenów wodnych. Jednym z nich jest Zalew Bagry zwany Bagrami Wielkimi, położony w Płaszowie, w sąsiedztwie strefy przemysłowej, magazynowej, komunikacyjnej (linii kolejowej nr 91) oraz mieszkalnej. W całym okresie jego istnienia i użytkowania, akwen ulegał częstym zmianom geometrycznym. Przeobrażenia wynikały głów nie z zapotrzebowania okolicznych cegielni na glinę oraz żwirów i piasków eksploatowanych na potrzeby prowadzonych inwestycji w rejonie Płaszowa, zwłaszcza w okresie okupacji hitlerowskiej oraz etapu pierwszej fazy industrializacji socjalistycznej Polski przypadającej na lata 1950–1970. Zakończenie eksploatacji w 1972 roku i pozostawienie wyrobiska bez przeprowadzenia procesu rekultywacji, spowodowało powrót wód gruntowych do stanu równowagi hydrogeologicznej (samoistna likwidacja leja depresji). Zmiana poziomu zwierciadła wody oraz bardzo urozmaicona linia brzegowa, charakterystyczna dla tego typu wyrobisk pogórniczych, powoduje często separację peryferyjnych fragmentów wyrobiska od części głównej akwenu. To z kolei ogranicza możliwości zastosowania popularnych zestawów batymetrycznych, tj. echosond montowanych na pokładach łodzi lub innych jednostek pływających w procesie sondowania akustycznego takich stref wodnych. Zlokalizowane w części południowo-zachodniej oczko wodne, które jeszcze w 1999 roku stanowiło integralną część Zalewu Bagry, dziś oddzielone jest od części głównej akwenu wąskim pasem terenu. Stąd uzupełnienie dokumentacji hydrograficznej wymagało zastosowania automatycznych narzędzi pomiarowych. W artykule przedstawiono wyniki zastosowania hydrodrona Smart-Sonar-Boat w opracowaniu mapy batymetrycznej trudnodostępnego fragmentu Bagrów, co stanowi uzupełnienie opracowania kartograficznego części głównej sporządzonego przez R. Gawałkiewicza (Gawałkiewicz R., 2017).

Słowa kluczowe

EN

Bagry Reservoir; hydrographical measurements; application of hydro-drones

PL

Zalew Bagry; pomiary hydrograficzne; zastosowanie hydrodronów

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 17
• Strony: 17--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gawałkiewicz R.

• AGH University of Science and Technology in Krakow Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering

autor

Madusiok D.

• AGH University of Science and Technology in Krakow Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering

Bibliografia

• 1. Bieroński J., (2005): Zbiorniki małej retencji – problemy funkcjonowania, in: „Struktura przestrzenno-funkcjonalna krajobrazu. Problemy ekologii krajobrazu”, t. 17, cz. II. Uniwersytet Wrocławski. Wrocław, pp. 101–110.
• 2. Budnik A., Dejko M., Kupiec I., Mleczko P., Padoł J., Jedynak M., (2013): Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Krakowa. Prognoza oddziaływania na środowisko. Urząd Miasta Krakowa. Biuro Planowania Przestrzennego – Pracowania Branżowa.
• 3. Gawałkiewicz R., (2017): Bagry Lake – volume 2. History written in cartographic archives. Geoinformatica Polonica, no 16. Kraków, pp. 127–138.
• 4. Gawałkiewicz R., (2018): The application of integration measurement Technologies In the inventory of the water body of Bagry. Geomatics and Environmental Engineering AGH (in print).
• 5. Hełm-Pirgo M., (1928): Kartoznawstwo i wojskowe wyzyskanie terenu. Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Lwów–Warszawa–Kraków.
• 6. Kudas D., Czempas T., (2016): Modelowanie chwilowej płaszczyzny zwierciadła wody w trakcie pomiarów batymetrycznych. Scientiarum Polonorum Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 15 (4), pp. 61–72.
• 7. Kudłek J., Pępkowska A., Walasz K., Weiner J., (2005): Koncepcja ochrony różnorodności biotycznej miasta Krakowa. INoŚ UJ, Kraków.
• 8. Madusiok D., (2016): Analysis of the possibilities for reclamation in the Cracow’s quarry of Brzegi by using remaote sensing and geoinformatics. Geoinformatica Polonica, no 15. Kraków, pp. 113–120.
• 9. Madusiok D., (2018): Monitoring geodezyjny ruchów mas ziemnych przy eksploatacji kruszywa spod lustra wody w aspekcie bezpieczeństwa obiektów inżynierskich. Rozprawa doktorska (niepublikowana). AGH Kraków.
• 10. Mytych D., (2017): Przestrzeń rekreacyjna w mieście – rewitalizacja Zalewu Bagry w Krakowie. Przestrzeń i forma, pp. 515–534.
• 11. Navico Inc. (2014): Biobase User Reference Guide.
• 12. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991r. do ustawy Prawo wodne z 24 października 1974 r., w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzone do wód i do ziemi (Dz.U. 1991, no. 116, poz. 503).
• 13. Skórka P., (2007): Zbiorniki poeksploatacyjne – nierozpoznana szansa na wzbogacenie walorów przyrodniczych oraz rozwój rekreacji i turystyki w województwie małopolskim. Nauka i Biznes: Innowacyjne projekty doktorantów UJ. Nauka dla rozwoju Małopolski pod redakcją Pawła Monia i Piotra Żabickiego. Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu (CITTRU). Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 48–50.
• 14. Szymańska D., (2002): Niektóre zagadnienia urbanizacji w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Przemiany Bazy Ekonomicznej i Struktury Przestrzennej Miast. Opole, pp. 53–69.
• 15. Wenrly J.F., Zajd H.J., Coon W.F. (2016): Bathymetric Survey and Estimation of Storage Capacity of Lower Sixmile Creek Reservoir. Ithaca, New York, pp. 1–13.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).