N,N’-bis(2-Aminoetylo)- etylenodiamina : oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy

• Autorzy: Kowalska J.

Warianty tytułu

EN

Triethylenetetramine : determination in workplace air

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

N,N’-bis(2-Aminoetylo)etylenodiamina (TETA) jest żółtawą, lekko oleistą cieczą, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. N,N’-bis(2-Aminoetylo) etylenodiamina jest powszechnie stosowana jako: utwardzacz żywic epoksydowych, półprodukt przy produkcji środków pomocniczych (w przemyśle papierniczym, włókienniczym i do produkcji klejów) oraz półprodukt przy produkcji emulgatorów asfaltowych. Celem pracy było opracowanie i walidacja czułej metody oznaczania stężeń N,N’-bis(2-aminoetylo) etylenodiaminy w środowisku pracy w zakresie 1/10 ÷ 2 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN-482. Opracowana metoda oznaczania polega na przepuszczeniu badanego powietrza (zawierającego TETA) przez płuczkę wypełnioną roztworem kwasu chlorowodorowego. N,N’-bis(2-Aminoetylo)etylenodiaminę oznaczano w sposób pośredni – przez oznaczenie produktu jej reakcji z izotiocyjanianem 1-naftylu (NIT). Badania wykonano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) przy zastosowaniu chromatografu cieczowego Agilent Technologies (Niemcy) seria 1200 z detektorem diodowym (DAD). Do badań wykorzystano kolumnę Ultra C18 o wymiarach: 250 x 4,6 mm o dp = 5 μm, z przed kolumną o wymiarach: 10 x 4,0 mm (Restek, USA). Opracowana metoda jest liniowa (r = 0,999) w zakresie stężeń 0,6 ÷ 12 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,1 ÷ 2 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 60 l. Zastosowana metoda pobierania próbek umożliwia ilościowe pochłonięcie analitu w roztworze kwasu chlorowodorowego podczas przepuszczania badanego powietrza przez płuczkę. Opracowana metoda analityczna pozwala na selektywne oznaczenie N,N’-bis(2-aminoetylo)etylenodiaminy w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności innych amin. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być wykorzystana do oceny narażenia zawodowego na N,N’-bis(2-aminoetylo)etylenodiaminę w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania N,N’-bis(2-aminoetylo)etylenodiaminy w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

Triethylenetetramine (TETA) is a yellowish, slightly oily liquid very soluble in water. Triethylenetetramine is frequently used as a curing agents for epoxy resins, intermediary for auxiliary agents used in the paper industry, the textile industry and in glues or intermediate for asphalt emulsifiers.The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for determining concentrationsof TETA in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of Standard No. PN-EN 482.The method was based on passing the air which contains TETA through impringer filled with hydrochloric acid solution. TETA was determined indirectly by determining the product of its reaction with 1-naphtyhyl isothiocyanate (NIT). Studies were performed using high-performance liquid chromatography (HPLC) technique. An Agilent Technologies (Germany) chromatograph, series 1200, with a diode-array detector (DAD) was used in the experiment. An Ultra C18 column (250 × 4.6 mm,dp= 5 mm), with a precolumn (10 × 4.0 mm) was applied. The method is linear (r= 0.999) within the working range 0.6–12 μg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.1 to 2.0 mg/m3for a 60-L air sample.The analytical method described in this paper makes it possible to selectively determine TETA in workplace air in the presence of other amines. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. PN-EN 482. This method can be used for assessing occupational exposure to TETA and associated risk to workers’ health.The developed method of determining TETA has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

Słowa kluczowe

PL

trietylenoteteramina; TETA; metoda analityczna; metoda chromatografii cieczowej; powietrze na stanowiskach pracy

EN

TETA; determination method; liquid chromatographic analysis; workplace air

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 1 (87)
• Strony: 19--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kowalska J.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

Bibliografia

• 1. Cerrada-Gimenez M., Weisell J., Hyvonen M.T., Park M.H., Alhonen L., Vepsalainen J., Keinanen T.A.(2011) Complex N-acetylation of triethylenetetramine. Drug Metabolism and Disposition 39(12), 2242–2249.
• 2. Dopico-Garcia M.S., Lopez-Vilarino J.M., Fernandez-Martinez G., Gonzalez-Rodriguez M.V. (2010) Liquid chromatography method to determine polyamines in thermosetting polymers. Analytica Chimica Acta 667, 123–129.
• 3. Drobota M., Persin Z., Fras Zemljic L., Mohan T., Stana-Kleinschek K., Doliska A., Bracic M., Ribitsch V., Harabagiu V., Coseri S.(2013) Chemical modification and characterization of poly(ethylene terephthalate) surfaces for collagen immobilization. Central European Journal of Chemistry 11(11), 1786–1798.
• 4. Elskamp C.J.(1986) OSHA Method No. 60: ethylenediamine (ETA), diethylenetriamine (DETA), trie-thylenetetraamine (TETA). OSHA Salt Lake Technical Center, Salt Lake City, UT 84165.
• 5. GESTIS (2015) Substance database. BG Institute for Occupational Safety and Health. Sankt Augustin, Germany.
• 6. HSDB, Hazardous Substances Data Bank (2015) Peracetic Acid. TOXNET. Specialized Information Services, U.S. National Library of Medicine, Bethesda, MD [dost ęp: http://toxnet.nlm.nih.gov].
• 7. C., Bai R., Hong L., Liu T. (2010) Functionalization of adsorbent with different aliphatic polyamines for heavy metal ion removal. Characteristics and performance. Journal of Colloid and Interface Science 345, 454–460.
• 8. Lu J., Chan Y. K., Poppitt S.D., Cooper G.J.S.(2007) Determination of triethylenetetramine (TETA) and its metabolites in human plasma and urine by liquid chromatography–mass spectrometry (LC–MS) Journal of Chromatography B 859, 62–68.
• 9. Lu J.(2010) Triethylenetetramine Pharmacology and its clinical applications. Molecular Cancer The-rapeutics 9(9), 2458–2467.
• 10. Nakano Y., Nohta H., Yoshida H., Saita T., Fujito H., Mori M., Yamaguchi M. 2002) Liquid chromatographic determination of triethylenetetramine in human and rabbit sera based on intramolecular excimer-forming fluorescence derivatization. Journal of Chromatography B 774, 165–172.
• 11. OECD (2002) Triethylene tetraamine OECD SIDS UNEP PUBLICATIONS [dostęp: http://www.inchem.org/documents/sids/sids/112-24-3.pdf].
• 12. Othman A., Lu J., Sunderland T., Cooper G.J.S.(2007) Development and validation of a rapid HPLC method for the simultaneous determination of triethylenetetramine and its two main metabolites in human serum. Journal of Chromatography B 860, 42–48.
• 13. PN-EN 482:2012E Powietrze na stanowiskach pracy. Wymagania ogólne dotyczące charakterystyki procedur pomiarów czynników chemicznych.
• 14. PN-Z-04220-02:1991 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości trójetylenoczteroaminy. Oznaczanie trójetylenoczteroaminy na stanowiskach pracy metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej.
• 15. Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 6.06.2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU 2014, poz. 817.
• 16 .Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1272/2008 z dnia 16.12.2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (zwanego rozporządzeniem GHS). Dz. Urz. UE z dnia 31.12.2008 r. (L 353).
• 17. Xiong C., Yao C. (2009) Synthesis, characterization and application of triethylenetetramine modified polystyrene resin in removal of mercury, cadmium and lead from aqueous solutions. Chemical Engineering Journal 155, 844–850.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.