Zmienność biomasy glonów planktonowych w zbiornikach powyrobiskowych w Kozach (teren zamkniętego kamieniołomu) w Beskidzie Małym

Jachniak, Ewa

doi:10.12912/23920629/127108

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zmienność biomasy glonów planktonowych w zbiornikach powyrobiskowych w Kozach (teren zamkniętego kamieniołomu) w Beskidzie Małym

Autorzy

Jachniak Ewa

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/127108

Warianty tytułu

The variability of the planktonic algae biomass in the post-mining ponds in Kozy (area of the closed quarry) in the Small Beskid

Języki publikacji

Abstrakty

Celem badań była analiza składu gatunkowego i biomasy glonów planktonowych w powyrobiskowych zbiornikach wodnych. Zlokalizowane są one w Kozach na terenie zamkniętego kamieniołomu (zamknięty został w 1994 r.) na zboczach Beskidu Małego. W zamkniętym kamieniołomie znajdowała się kiedyś kopalnia piaskowca. Analizy wody zbiorników były prowadzone w czasie sezonu wegetacyjnego w 2018 r., w odstępach miesięcznych. Stężenia chlorofilu a mierzono za pomocą spektrofotometru, natomiast biomasę fitoplanktonu obliczano poprzez przyrównanie kształtu komórek glonów do figur geometrycznych i wyliczenie objętości. Oznaczano także wybrane parametry chemiczne (m. in. fosforany, pH i przewodność). Wartości biomasy glonów planktonowych i koncentracje chlorofilu a były niskie. W tych oczkach wodnych obserwowane były gatunki typowe dla wód oligotroficznych (Pinnularia Ehrenberg, Achnanthes lanceolata (Brébisson ex Kützing) Grun. in Cl. & Grun.), ale także występowały okresowo gatunki charakterystyczne dla wód delikatnie eutroficznych (Nitzschia acicularis (Kützing) W. Smith).

The aim of this research was analysis of the species composition and planktonic algae biomass in the post-mining water ponds. These ponds are located in Kozy in the area of the closed quarry (it was closed in 1994) on the slopes of the Small Beskid. In the closed quarry there was once a sandstone mine. The analyses of these reservoirs water were conducted during the vegetation season in 2018 year, in monthly intervals. The chlorophyll a concentrations were measured using a spectrophotometer, while the phytoplankton biomass was calculated by comparing the shape of algae to geometrical figures and calculating the volume. The chosen chemical parameters (i. a. phosphates, pH and conductivity) were also determined. The values of the planktonic algae biomass and the chlorophyll a concentrations were low. In these ponds the typical algae for oligotrophic water were observed (Pinnularia Ehrenberg, Achnanthes lanceolata (Brébisson ex Kützing) Grun. in Cl. & Grun.), but there were also periodically the species characteristic for gently eutrophic water (Nitzschia acicularis (Kützing) W. Smith).

Słowa kluczowe

zbiorniki powyrobiskowe biomasa glonów planktonowych

post-mining ponds planktonic algae biomass

Wydawca

Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Inżynieria Ekologiczna

Rocznik

2020

Tom

Vol. 21, nr 4

Strony

1--9

Opis fizyczny

Bibliogr. 37 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jachniak Ewa

ejachniak@ath.bielsko.pl

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała

Bibliografia

1. Angeles D. delos M., Merilles Ma. L.D., Silva B.B.,C., Masungsong L.A., Cadiz N.M. 2018. Floral and Algal Species Composition in An Abandoned Mine Tailings Pond at BGY. Mogpog, Marinduque, Philippines. Environment Asia, 11(2), 91-108.
2. Badera J., Rahmonov O., Parusel T. 2011. The quarry in Kozy as a geotourist attraction and the object of natural and cultural heritage in the context of sustainable development. Geotourism, 3-4(26-27), 41-50.
3. Bora A., Gogoi H.K., Veer V. 2016. Algal Wealth of Northeast India. [W:] Purkayastha J. (red.) Bioprospecting of Indigenous Bioresources of North- East India, Springer Science+Business Media Singapore, 215–228.
4. Bubak I., Bogaczewicz-Adamczak B. 2005. Fossil diatoms and chrysophyceae cysts as indicators of palaeocological changes in Lake Ostrowite (Tuchola Pinewoods). Oceanological and Hydrobiological Studies, 34(3), 269–286.
5. Bucka H., Wilk-Woźniak E. 2007. Glony pro- i eukariotyczne zbiorowisk fitoplanktonu w zbiornikach wodnych Polski Południowej. Instytut Ochrony Przyrody – PAN Kraków, ss. 352.
6. Burchardt L., Pawlik-Skowrońska B. 2005. Zakwity sinic – konkurencja międzygatunkowa i środowiskowe zagrożenie. Wiadomości Botaniczne, 49(1/2), 39–49.
7. Cox E.J. 1999. Identification of Freshwater Diatoms from Live Material. Chapman and Hall London, ss. 107.
8. Danielsen R. 2010. Dissimilarities in the recent histories of two lakes in Portugal explained by local-scale environmental processes. Journal of Paleolimnology, 43, 513–534.
9. Elbanowska H., Zerbe J., Siepak J. 1999. Fizyczno-chemiczne badania wód. UAM Poznań, ss. 232.
10. Falasco E., Ector L. Ciaccio E., Hoffmann L., Bona F. 2012. Alpine freshwater ecosystems in a protected area: a source of diatom diversity. Hydrobiologia, 695, 233–251.
11. Fernández C., Estrada V., Parodi E.R. 2015. Factors Triggering Cyanobacteria Dominance and Succession During Blooms in a Hypereutrophic Drinking Water Supply Reservoir. Water, Air & Soil Pollution, 226(73), 1–13.
12. Goswami S.N., Trivedi R.K., Saha S., Mandal A., Jana S. 2017. A study on plankton diversity of three urban ponds in Kolkata of West Bengal State, India. International Journal of Advanced Biological Research, 7(4), 687–691.
13. Hamilton P. B., Lavoie I., Alpay S., Ponader K. 2015. Using diatom assemblages and sulfur in sediments to uncover the effects of historical mining on Lake Arnoux (Quebec, Canada): a retrospective of economic benefits vs. environmental debt. Frontiers in Ecology and Evolution, 3, 99.
14. Hindák F. 1996. Key to the unbranched filamentous green algae (Ulotrichineae, Ulotrichales, Chlorophyceae). Bulletin Slovenskej Botanickej Spoločnosti Pri Sav, Supplement 1, 1–77.
15. Jarvinen M., Drakare S., Free G., Lyche-Solheim A., Phillips G., Skjelbred B., Mischke U., Ott I., Poikane S., Søndergaard M., Pasztaleniec A., Wichelen J.V., Portielje R. 2013. Phytoplankton indicator taxa for reference conditions in Northern and Central European lowland lakes. Hydrobiologia, 704, 97–113.
16. Kawecka B., Eloranta P.V. 1994. Zarys ekologii glonów wód słodkich i środowisk lądowych. PWN Warszawa, ss. 256.
17. Keatley B.E., Douglas M.S.V., Blais J.M., Mallory M.L., Smol J.P. 2009. Impacts of seabird-derived nutrients on water quality and diatom assemblages from Cape Vera, Devon Island, Canadian High Arctic. Hydrobiologia, 621, 191–205.
18. Kleszcz M. 2011. Przewodnik geoturystyczny po Beskidzie Małym. Rozprawa magisterska, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, ss. 109.
19. Lund J.W.G., Kipling C., Le Gren E.D. 1958. The inverted microscope method of estimating algal numbers and the statistical basis of estimation by counting. Hydrobiologia, 1, 144–170.
20. Majgier L., Badera J., Rahmonov O. 2010. Kamieniołomy w województwie śląskim jako obiekty turystyczno-rekreacyjne na terenach uprzemysłowionych. Krajobrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzystanie, transformacja. Problemy Ekologii Krajobrazu, XXVII, 267-275.
21. Marszelewski W., Dembowska W. A., Napiórkowski P., Solarczyk A. 2017. Understanding Abiotic and Biotic Conditions in Post-Mining Pit Lakes for Efficient Management: A Case Study (Poland). Mine Water and the Environment, 36, 418–428.
22. Nishino H., Hodoki Y., Thottathil S.D., Ohbayashi K., Takao Y., Nakano S. 2015. Identification of species and genotypic compositions of Cryptomonas (Cryptophyceae) populations in the eutrophic Lake Hira, Japan, using single-cell PCR. Aquatic Ecology, 49, 263–272.
23. Nycz B. 2017. Struktura gatunkowa i ilościowa glonów planktonowych w wybranych oczkach wodnych leśnych występujących w Beskidach. Rozprawa magisterska, Akademia Techniczno- Humanistyczna w Bielsku-Białej, ss. 74.
24. Orlekowsky T., Venter A., Wyk v F., Levanets A. 2013. Cyanobacteria and algae of gold mine tailings in the Northwest Province of South Africa. Nova Hedwigia, 97(3-4), 281–294.
25. Picińska-Fałtynowicz J., Błachuta J. 2012. Klucz do identyfikacji organizmów fitoplanktonowych z rzek i jezior dla celów badań monitoringowych części wód powierzchniowych w Polsce. Biblioteka Monitoringu Środowiska Warszawa, ss. 188.
26. Pociecha A., Bielańska-Grajner I., Szarek-Gwiazda E., Wilk-Woźniak E., Kuciel H., Walusiak E. 2018. Rotifer Diversity in the Acidic Pyrite Mine Pit Lakes in the Sudety Mountains (Poland). Mine Water and the Environment, 37, 518–527.
27. Polski Komitet Normalizacyjny. Polskie Normy: oznaczanie chlorofilu a metodą spektrofotometryczną. PN–86/C–5560.02, Warszawa.
28. Ptacnik R., Solimini A., Brettum P. 2009. Performance of a new phytoplankton composition metric along a eutrophication gradient in Nordic lakes. Hydrobiologia, 633, 75–82.
29. Rakowska B., Sitkowska M., Szczepocka E., Szulc B. 2005. Cyanobacteria water blooms associated with various eukaryotic algae in the Sulejow reservoir. Oceanological and Hydrobiological Studies, 34(1), 31–38.
30. Reynolds C.S. 2000. Phytoplankton designer – or how to predict compositional responses to trophic – state change. Hydrobiologia, 424, 123–132.
31. Rott E. 1981. Some results from phytoplankton counting intercalibrations. Schweiz. Z. Hydrol. Birkhäuser Verlag Basel., 43(1), 34–62.
32. Salmaso N., Boscaini A., Capelli C., Cerasino L. 2017. Ongoing ecological shifts in a large lake are driven by climate change and eutrophication: evidences from a three-decade study in Lake Garda. Hydrobiologia, 824(1), 177–195.
33. Schagerl M., Bloch I., Angeler D. G., Fesl C. 2010. The use of urban clay-pit ponds for human recreation: assessment of impacts on water quality and phytoplankton assemblages. Environmental Monitoring and Assessment, 165, 283–293.
34. Starmach K. 1989. Plankton roślinny wód słodkich. Metody badania i klucze do oznaczania gatunków występujących w wodach Europy Środkowej. PWN Warszawa-Kraków, ss. 496.
35. google.maps. Retrieved 15. 05. 2020, from www.google.maps.
36. https://www.kozy.pl/zawody-wedkarskie-za-nami/aktualnosci/1576.html. Retrieved 02.07.2020.
37. https://www.kozy.pl/dni-koz-2019fotorelacja/galeria/41.html. Retrieved 02.07.2020.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-d3bc2f5b-d3f2-48a8-b448-95bb368fbd8c