Gospodarka wodno-ściekowa w gminie Raba Wyżna

• Autorzy: Świerk W.

Warianty tytułu

EN

Water and sewage management in the Raba Wyżna commune

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeprowadzono analizę gospodarki wodno-ściekowej w latach 2005–2012 na przykładzie gminy Raba Wyżna (powiat nowotarski). Analizowano głównie działania administracyjnoorganizacyjne zmierzające do realizacji nałożonego na gminy prawodawstwem unijnym i krajowym obowiązku w tym zakresie. Według zakładanych celów, prawidłowe podejście władz samorządowych do tego tematu miało przyczynić się do zmniejszenia lub całkowitego zlikwidowania zagrożeń dla środowiska przyrodniczego, wynikających z nieprawidłowo prowadzonej gospodarki wodno-ściekowej. Na podstawie przeprowadzonej w formie przeglądowej i dyskusyjnej analizy stwierdzono, że na terenie omawianej gminy tylko co 6.–7. budynek lub gospodarstwo podłączone jest do zbiorczej sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. Sytuacja ta w ciągu ostatniego dziesięciolecia nie uległa znaczącej poprawie, nadal bowiem tylko ok. 16% powierzchni gminy objęte jest zbiorczym systemem wodociągowokanalizacyjnym. Możliwości poprawy stanu sanitarnego gminy Raba Wyżna upatruje się w przyspieszeniu rozbudowy zbiorczych systemów kanalizacyjnych i wodociągowych oraz w budowie dwóch nowych oczyszczalni ścieków. Zwielokrotnione musi być też tempo budowy lokalnych i indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków, jak również nakłady w zakresie dofinansowania mieszkańcom budowy takich instalacji.

EN

The elaboration includes water and wastewater management in 2005–2012 in the example of Raba Wyżna (district of Nowy Targ). The analysis concerned primarily administrative and organizational activities aimed at implementing an obligation of the management imposed on communes by EU and national legislation. According to its objectives, the correct approach of the local authorities to this subject would help to reduce or eliminate threats to the environment resulting from improperly conducted water and wastewater management. Based on the analysis carried out in the form of the review and discussion, it was found that in the discussed commune only one in six or seven buildings or farms is connected to the collective sewerage system and water supply. The situation in the last decade has not been improved significantly, as only approx. 16% of the commune is covered by a collective system of water supply and sanitation. Opportunities to improve the sanitary condition of the Raba commune is seen in the accelerating the expansion of collective sewage systems and water supply as well as building two new wastewater treatment plants. The pace of constructing local and individual sewage treatment plants, as well as investments in terms of financing constructions of the individual installations must be multiplied.

Słowa kluczowe

PL

aglomeracja; gmina Raba Wyżna; gospodarka ściekowa; gospodarka wodna; zlewnia Raby

EN

agglomerations; Raba river basin; Raba Wyżna commune; wastewater management; water management

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 16, z. 4
• Strony: 97--123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., rys.

Twórcy

autor

Świerk W.

• AGRO-INICJATYWA Doradztwo Rolnicze z siedzibą w Skawie, Skawa 553, 34-713 Skawa

Bibliografia

• BORGOSZ J. 1994. Operat wodnoprawny na pobór wody z potoku „Kosiczne” w Rabie Wyżnej.
• Ekoprojekt 2012a. Analiza możliwości oraz konieczności ograniczenia obszarów Aglomeracji zlokalizowanych na terenach gminy Raba Wyżna [Analysis of the possibility and the need to reduce the Agglomeration areas located in the Raba Wyżna commune]. Zabrze. Biuro Projektowo-Handlowe. Maszynopis ss. 95.
• Ekoprojekt 2012b. Strategia programowa docelowego uporządkowania gospodarki ściekami sanitarnymi na terenach gminy Raba Wyżna [Strategy program of target arrangement waste water sanitation management in the Raba Wyżna commune]. Zabrze. Biuro Projektowo-Handlowe. Maszynopis ss. 132.
• JAGUŚ A., TWARDY S. 2006. Wpływ zróżnicowanego użytkowania łąki górskiej na plonowanie runi i cechy jakościowe odpływających wód [The impact of different mountain meadow use on the sward yield and quality of flowing water]. Falenty – Kraków. Wydaw. IMUZ ss. 88.
• KACA E. 2006. Kompleksowa gospodarka wodno-ściekowa w aspekcie norm unijnych [A comprehensive water and wastewater management in the context of EU standards]. Materiały Seminaryjne. Nr 50. Konferencja naukowo-techniczna, Jastrząb k. Poraja. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 5–84.
• KONDRACKI J. 2000. Geografia regionalna Polski [Regional geography of Poland]. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN. ISBN 83-01-13050-4 ss. 441.
• KOPACZ M. 2003. Wody powierzchniowe potoków karpackich w warunkach zmian strukturalno-środowiskowych [Surface water Carpathian streams in the conditions of structural and environmental changes]. Falenty – Kraków. Wydaw. IMUZ. ISBN 83-88763-27-X ss. 88.
• KOPACZ M. 2011. Zmienność obciążenia składnikami nawozowymi rolniczych obszarów karpackich w kontekście przeobrażeń strukturalno-przestrzennych [The variability of the nutrient loads of Carpathian agricultural areas in the context of structural and spatial transformations]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 31. ISBN 978-83-62416-32-5 ss. 122.
• KOPACZ M., TWARDY S. 2012a. A spatial analyzis of biogenic load differentiation of an agricultural origin in the Carpathian basin areas. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 21. No. 5A s. 196–201.
• KOPACZ M., TWARDY S. 2012b. Gospodarka wodno-ściekowa w zlewni górnego Dunajca na tle przeobrażeń społeczno-strukturalnych i jakości wód powierzchniowych [Water and sewage management in the upper Dunajec river catchment basin compared to the socio-structural transformations and surface water quality]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 3 (39) s. 103–121.
• KOPACZ M., TWARDY S. 2013. Analiza zmian trwałych użytków zielonych w Karpatach na przykładzie zlewni górnego Dunajca i Raby [An analysis of changes in the Carpathian permanent grasslands based on the upper Dunajec and Raba river basins]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 3(43) s. 91–103.
• KOPACZ M., TWARDY S. 2014. Znaczenie ekstensywnego użytkowania łąkowo-pastwiskowego we wdrażaniu zasady cross-compliance ma obszarach górskich [The importance of meadow-pasture extensive use in the implementation of cross-compliance rule in mountain areas]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 2(46) s. 49–66.
• KOPACZ M., TWARDY S. 2015. Charakterystyka glebowo-rolnicza regionu górnej Wisły w aspekcie niedoborów wodnych roślin uprawnych z uwzględnieniem badań realizowanych w zlewni górnego Dunajca i Raby [Soil and agricultural characteristics of the upper Vistula River region In terms of water shortages crops with regard to studies carried out in the upper Dunajec and Raba river basins]. Red. M. Kopacz. Falenty – Kraków. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-62416-96-7 ss. 118.
• Proeko CDM 2008. Kompleksowy program utrzymania czystości wód zlewni Raby od źródła do zapory w Dobczycach – uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenie gmin Mszana Dolna, miasto Mszana Dolna, Raba Wyżna, Tokarnia, Pcim [The comprehensive program to maintain water quality Raba River basin from the source to the dam in Dobczyce – arrangement of waste water management in the communes of Mszana Dolna, Mszana Dolna city, Raba Wyżna, Tokarnia, Pcim]. Warszawa. Wydaw. Ochrona środowiska: doradztwo techniczne, finansowe, prawne. Maszynopis ss. 100.
• PUNZET J. 1991. Przepływy charakterystyczne. Dorzecze górnej Wisły [Przepływy charakterystyczne. Dorzecze górnej Wisły]. Cz. I. Pr. zbior. Red. I. Dynowska, M. Maciejewski. Warszawa – Kraków. PWN s. 167–227.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełniać przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Dz.U. 2006. Nr 137 poz. 984 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji. Dz.U. 2010. Nr 137 poz. 922.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U. 2007. Nr 61 poz. 417.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U. 2010. Nr 72 poz. 466.
• Rozporządzenie (a) Wojewody Małopolskiego z dnia 19.07.2006 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Raba Wyżna – Rokiciny Podhalańskie. Dz.Urz. Woj. Małop. 2006. Nr 463 poz. 2845.
• Rozporządzenie (b) Wojewody Małopolskiego z dnia 19.07.2006 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Raba Wyżna – Skawa. Dz.Urz. Woj. Małop. 2006. Nr 463 poz. 2846.
• Rozporządzenie (c) Wojewody Małopolskiego z dnia 19.07.2006 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Raba Wyżna – Podsarnie. Dz.Urz. Woj. Małop. 2006. Nr 462 poz. 2844.
• STARKEL L. 1991. Geoekologiczne uwarunkowania obiegu wody. Dorzecze górnej Wisły [Geoecological conditions of water circulation. The upper Vistula River basin]. Cz. I. Pr. zbior. Red. I. Dynowska, M. Maciejewski. Warszawa – Kraków. Wydaw. PWN s. 91–95.
• ŚWIERK W. 2012. Zmiany jakości wód powierzchniowych na tle implementacji programu zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w zlewni górskiej [Changes in the quality of surface water on the background of the implementation of the program of sustainable rural development in the mountain catchment]. Rozprawa doktorska. Falenty. ITP MOB w Krakowie. Maszynopis ss. 115.
• ŚWIERK W., TWARDY S. 2008. Gospodarka odpadami komunalnymi na obszarze Karpat na przykładzie gminy Raba Wyżna [Solid waste handling in the commune Raba Wyżna in the Carpathians]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T.15. Z. 2(50) s. 129–146.
• ŚWIERK W., TWARDY S., MATOGA W. 2015. Charakterystyka zasobności gleb w gminie Raba Wyżna [Characteristics of soil richness in the Raba Wyżna commune]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 8. Z. 2a(23) s.163–177.
• TWARDY S., JANKOWSKA-HUFLEJT H., WRÓBEL B. 2011. The role of grasslands in the formation of structural and spatial order of rural areas. Journal of Water and Land Development. No. 15 s. 99– 113.
• TWARDY S., KOPACZ M. 2014. Zrównoważone użytkowanie ziem górskich – podstawą trwałego zachowania środowiska przyrodniczego [Sustainable use of mountain areas – the basis for permanent preservation of the natural environment]. Opracowanie monograficzne. Red. M. Kopacz. Falenty – Kraków. Wydaw. ITP s. 69–95.
• TWARDY S., KOPACZ M., KOSTUCH M. 1999. Wpływ użytkowania małych zlewni górskich na cechy ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych. W: Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach [The impact of land use of the small mountain catchments for quantitative and qualitative characteristics of surface waters. In: Plant cover as a multifunctional dominant quantity and quality of water resources in the mountains]. Materiały Seminaryjne. Nr 42. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 153–161.
• TWARDY S., KOPACZ M., KURNICKI R. 2015a. Charakterystyka zlewni górnego Dunajca w aspekcie czynników środowiskowych determinujących zrównoważony i trwały rozwój [Characteristics of the upper Dunajec River basin in terms of environmental factors determining the balanced and sustainable development]. Red. S. Twardy. Falenty – Kraków. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-62416-97-4 ss. 129.
• TWARDY S., KOPACZ M., KURNICKI R., KOSTUCH M. 2015b. Podstawy zintegrowanego zarządzania zlewniami rzek karpackich z wielofunkcyjnymi zbiornikami wodnymi (w świetle wyników badań w projekcie SaLMaR) [The basics of integrated Carpathian river basin management of the multifunctional water reservoirs (in light of the results of research in the SaLMaR project)]. Red. S. Twardy. Falenty – Kraków. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-62416-97-4 ss. 129.
• Uchwała (a) Rady Gminy Raba Wyżna z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie: przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Raba Wyżna. Nr XXX/219/2013.
• Uchwała (b) Rady Gminy Raba Wyżna z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie: przyjęcia „Regulaminu udzielania dotacji celowej osobom fizycznym na dofinansowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Raba Wyżna”. Nr XXXII/238/2013.
• Uchwała (c) Rady Gminy Raba Wyżna z dnia 29 sierpnia 2013 r. w sprawie zaopiniowania projektów uchwał Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawach: likwidacji aglomeracji Raba Wyżna – Skawa i aglomeracji Raba Wyżna – Podsarnie oraz wyznaczenia aglomeracji Raba Wyżna – Rokiciny Podhalańskie. Nr XXXV/269/2013.
• Uchwała Rady Gminy Raba Wyżna z dnia 30 czerwca 2015 r. w sprawie: przyjęcia „Regulaminu udzielania dotacji celowej na dofinansowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Raba Wyżna”. Nr IX/65/2015.
• Uchwała Rady Gminy Raba Wyżna z dnia 28 czerwca 2016 r. w sprawie: przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Raba Wyżna. Nr XXI/176/2016.
• Uchwała (a) Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 września 2013 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Raba Wyżna – Rokiciny Podhalańskie. Dz.Urz. Woj. Małop. z 2013 r. poz. 5985.
• Uchwała (b) Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 października 2013 r. w sprawie likwidacji aglomeracji Raba Wyżna – Skawa. Dz.Urz. Woj. Małop. z 2013 r. poz. 6348.
• Uchwała (c) Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 października 2013 r. w sprawie likwidacji aglomeracji Raba Wyżna – Podsarnie. Dz.Urz. Woj. Małop. z 2013 r. Poz. 6349.
• Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dz.U. 2012 poz. 391.
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. Dz.U. 2001. Nr 115 poz. 1229 z późn. zm.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).