Transformacja polskiej energetyki w aspekcie neutralności klimatycznej. Artykuł dyskusyjny

• Autorzy: Jędral Waldemar

Warianty tytułu

EN

Transformation of the Polish power engineering in the climate neutrality aspect. Discussion article

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Europejski Zielony Ład z pakietem Fit for 55 i nowymi regulacjami w zakresie transportu samochodowego zmierzają do osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. W artykule omówiono realne szanse dokonania w tym czasie transformacji energetycznej w Polsce, uwzględniając konieczność transformacji również innych dziedzin gospodarki, całkowicie eliminującej paliwa kopalne. Oszacowano zapotrzebowanie na energię elektryczną (e.e.) również innych użytkowników, tj. transportu i ciepłownictwa, po transformacji. Zbudowanie w Polsce źródeł odnawialnych (OZE) o największych możliwych do osiągnięcia mocach lądowych farm wiatrowych (80 GW), morskich farm wiatrowych (20 GW) i farm fotowoltaicznych (92,5 GW), nawet wsparte magazynami energii o wielkich pojemnościach (3500-4000 GW) i elektrowniami jądrowymi o mocach 15-20 GW, może nie sprostać zapotrzebowaniu. Konieczne będzie radykalne ograniczenie ilości e.e. pobieranej z sieci poprzez znaczny wzrost efektywności energetycznej procesów produkcyjnych i eksploatacyjnych w całej gospodarce oraz powszechne instalowanie i eksploatowanie przez wszystkich użytkowników rozproszonych OZE, wykorzystujących energię wiatru, słońca i wody oraz energię geotermalną. Należy także znacznie ograniczyć marnotrawienie wielkich ilości e.e. i ciepła.

EN

The European Green Deal with the Fit for 55 package and new regulations in the field of road transport aim to achieve climate neutrality by the EU by 2050. The article discusses the real chances of achieving the power engineering transformation in Poland at that time, taking into account the need to also transform other areas of economy that completely eliminates fossil fuels. The demand for electricity of the entire economy was estimated, including: transport and heating, after transformation. Building renewable energy sources (RES) in Poland with the highest possible capacities of onshore wind farms (80 GW), offshore wind farms (20 GW) and photovoltaic farms (92,5 GW), even supported by energy storage facilities with large capacities (3500-4000 GW) and nuclear power plants with a capacity of 15-20 GW, may not meet the demand. It will be necessary to radically reduce the amount of electricity collected from the network by a significant increase in the energy efficiency of production and operational processes throughout the economy and the widespread installation and operation of distributed RES using wind, solar, water and geothermal energy by all users. The waste of large amounts of electricity and heat should also be significantly reduced.

Słowa kluczowe

PL

transformacja energetyki; transformacja transportu; transformacja ciepłownictwa; efektywność energetyczna; neutralność klimatyczna

EN

power engineering transformation; transport transformation; heating transformation; energy efficiency; climate neutrality

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Energia [Stowarzyszenie Elektryków Polskich - COSiW]
• Czasopismo: Energetyka
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 1
• Strony: 8--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Jędral Waldemar

• Politechnika Warszawska (emeryt)

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 19 kwietnia 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2019/631, DZ.U. L 110 z 25.4.2023.
• [2] Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. (PEP 2040), załącznik do uchwały nr 22/2021 Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2021 r., Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Warszawa 2021; Założenia do aktualizacji PEP do 2040 r, Warszawa, kwiecień 2022.
• [3] Przeciwnicy atomu protestują przed Sejmem i wzywają Senat do odrzucenia specustawy atomowej, https://biznesalert.pl/atom-polska-specustawa-energetyka/, dostęp 21.09.2023.
• [4] Weizsäcker E.U., Wijkman A., Ejżel, Instytut Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2018.
• [5] Popczyk J., ELEKTROPROSUMERYZM - czyli więcej niż neutralność klimatyczna, i energetyka, „Energetyka"2023, nr 4, s. 261-288.
• [6] Jędral W., Energetyka w 2050 r. - tylko wiatr i słońce?, „Energetyka Cieplna i Zawodowa" 2022, nr 1, s. 40-47.
• [7] Jędral W., Wytwarzanie w Polsce 100% energii elektrycznej - cel realny czy utopia?, „Rynek Energii" 2022, nr 3, s. 3-15.
• [8] Jędral W., Magazynowanie energii i energetyka wodorowa jako wynik transformacji energetycznej, „Rynek Energii" 2022, nr 4, s. 8-15.
• [9] Jędral W., Wytwarzanie i magazynowanie wielkich ilości energii elektrycznej w transformacji energetycznej do 2050 r, „Energetyka Cieplna i Zawodowa" 2022, nr 5, s. 44-50.
• [10] Jędral W., O transformacji energetycznej do 2050 r. raz jeszcze, „Energetyka Cieplna i Zawodowa" 2023, nr 1, s. 58-65.
• [11] Jędral W., Problemy związane z wielkoskalowym magazynowaniem energii, „Energetyka Cieplna i Zawodowa" 2023, nr 2, s. 94-99.
• [12] Jędral W., Transport i energetyka wodorowa w transformacji energetycznej, „Energetyka Cieplna i Zawodowa" 2023, nr 4, s. 44-49.
• [13] Linnemann T., Vallana G., Windenergie in Deutschland und Europa. Status, Potentiale und Herausforderungen mit Elektrizität. Teil 1: Entwicklungen in Deutschland seit 2015, Teil 2: Europäische Situation seit 2015, „VGB PowerTech" 2018 (prezentacja).
• [14] Wagner F., Surplus from and storage of electricity generated by intermittent sources, "The European Physical Journal Plus" 2016,131:445, s. 1-21.
• [15] Raport 2021 KSE. Zestawienie danych ilościowych dotyczących funkcjonowania KSE w 2021 roku, PSE .Warszawa 2022; także raporty dla lat 2019, 2020 i 2022.
• [16] Raporty miesięczne PSE, 2019, 2020, 2021, 2022, https:// www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-kse/raporty-miesięczne-z-funkcjonowania-kse/raporty-miesięczne, dostęp 17.03.2023.
• [17] ChmielniakT., ChmielniakT., Energetyka wodorowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
• [18] Czyżak P., Sikorski M., Wrona A., Co po węglu? Potencjał OZE w Polsce, Instrat Policy Paper 06/2021, Warszawa, czerwiec 2021, ss. 84.
• [19] Waśkiewicz J., Pawlak P., Prognozy eksperckie zmian aktywności sektora transportu drogowego, Instytut Transportu Drogowego, Warszawa, wrzesień 2017, ss. 42.
• [20] Ciepłownictwo i kogeneracja. Obecny stan ciepłownictwa w Polsce, https://www.gov.pl/web/klimat/cieplownictwo-i-kogeneracja, dostęp 06.09.2023.
• [21] Ocena wpływu rozstrzygnięć unijnego pakietu „Fit for 55" na transformację sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce, Raport Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych, Warszawa, 30 maja 2023.
• [22] Bujalski W., Kilka słów o kogeneracji, Raport o kogeneracji w ciepłownictwie 2019, Warszawa, październik 2019, s. 6-11.
• [23] Rocznik Statystyczny RP 2021, GUS, Warszawa 2021.
• [24] Degen F., Schütte M., Life cycle assessment of the energy consumption and GHG emissions of state-of-the-art automotive battery celi production, Journal of Cleaner Production, 330 (2022) 129798 (także: https://elektrowoz.pl>magazyny-energii>wyprodukowanie-1-kwh-ogniw-do-elektryka-wymaga-4148-kwh-energii).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).