Laktony o właściwościach sensorycznych

• Autorzy: Gawdzik B. , Kamizela A. , Syszkowska A.

Warianty tytułu

Lactones with a fragrance properties

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Laktony są związkami organicznymi, szeroko rozpowszechnionymi w przyrodzie. Występują w organizmach roślinnych, zwierzęcych pełniąc często ważną rolę w ich procesach życiowych [1]. Laktony stanowią interesujący obiekt badań, ze względu na szeroką gamę ich właściwości biologicznych. Niektóre z nich działają przeciwnowotworowo, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpasożytniczo [2÷5]. Wiele związków z ugrupowaniem laktonowym jest nośnikiem smaku i zapachu, dlatego wykorzystuje się je w przemyśle spożywczym [2, 6].

EN

Lactones are organic compounds that are widely distributed in nature. Occur in plants, animals fulfilling often an important role in the life processes [1]. Lactones are interesting object of study, due to the wide range of biological properties they exhibit. Some of them are anti-cancer, other antibacterial, antiviral, anti-inflammatory, antifungal and antiparasites [2 – 5]. Many of the compounds of the lactone moiety is the carrier of taste and smell for at they are widely used in the food industry [2, 6].

Słowa kluczowe

PL

laktony; zapach; aktywność biologiczna

EN

lactones; smell; biological activity

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, ZW CHEMPRESS-SITPChem
• Czasopismo: Chemik
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 69, nr 6
• Strony: 342--349
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gawdzik B.

• Instytut Chemii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce

autor

Kamizela A.

• Instytut Chemii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce

autor

Syszkowska A.

• Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów

Bibliografia

• 1. Gładkowski W.: An application of biotransformation in the synthesis of optically active lactones, Wiad. Chem., 2009, 5-6, 361-389.
• 2. Libiszewska K.: Lactones as biologically active compounds, Biotechnology Food Science, 2011, 75, 2, 45-51.
• 3. Mazur M.: Natural and synthetic lactones with anticancer and antimicrobial activity,Wiadomości Chemiczne, 2011, 65, 135-149.
• 4. Devon T. K., Scott A. J.: Naturally Occuring Compounds, Academic Press, New York and London, 1975, 517.
• 5. Pask G. M., Romaine I. M., Zwiebel L. J.: The molecular receptive range of lactone receptor in Anopheles gambiae, Chem. Senses, 2013, 38, 1, 19.
• 6. Krzaczkowska J., Białecka-Florjańczyk E., Stolarzewicz I.: Biotechnological methods for producing odoriferous substances, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 3, 64, 5-18.
• 7. Mastalerz P.: Elementary organic chemistry, Wydawnictwo chemiczne, 1998, 176.
• 8. Morrison R. T., Boyd R. N.: Organic chemistry, PWN, 2011, t. 1, 768.
• 9. Pisani L., Superchi S., Elia A. D.: Syntheticapproachtowardcis-disubtituted y- and δ-lactones through enantioselectivedialkylzinc addition: application to the synthesis of opticallyactiveflavors and fragrances, Tetrahedron, 2012, 68, 29, 5779-5784.
• 10. Gamil I., Khatteb A. E. N., ShaabanM.: Enhancing gamma-decalactone production by protoplast fusion of Yarrowialipolytica, Biotechnology and Food Science, 2014, 78, 1, 3-13.
• 11. Okamoto K., Chimori M., Iwanaga F.: Production of y-lactones by the Brown-Rot BasidiomycetePiptoporussoloniensis, Journal of Bioscience And Bioengineering, 2002, 94, 2 ,182-185.
• 12. Brenna E., Fuganti C., Serra S.: Enantioselective perception of chiralodorants, Tetrahedron: Asymmetry, 2003, 14, 1–42.
• 13. Gaudin J. M.: Synthesis and Organoleptic Properties of p-Menthane Lactones, Tetrahedron, 2000, 56, 4769-4776.
• 14. McGinty D., Letizia C. S., Api A. M.: Fragrance material review on 16-hydroksy-7-hexadecenoic acidlactone, Food and ChemicalToxicology, 2011, 49, S149-S151
• 15. McGinty D., Letizia C. S., Api, A. M.: Fragrance material review on 11-oxahexadecanolide, Food and ChemicalToxicology, 2011, 49, S163-S167.
• 16. McGinty D., Letizia C. S., Api, A. M.: Fragrance material review on 12-oxahexadecanolide, Food and ChemicalToxicology, 2011, 49, S168-S173.
• 17. McGinty D., Letizia C. S., Api, A. M.: Fragrance material review on w-penadecalactone, Food and ChemicalToxicology, 2011, 49, S193-S201
• 18. McGinty D., Letizia C. S., Api, A. M.: Fragrance material review on w-6-hexadecalactone, Food and ChemicalToxicology, 2011, 49, S207-S211.
• 19. Nakata H ., H inosaka M., Yanagimoto H .: Macrocyclic-,polycyclic-,andnitromusksincosmetics, householdcommodities and indordustscollected from Japan: Implications for their human exposure, Ecotoxicology and Environmental Safety 2015, III, 248–255.
• 20. Zidorn C.: Sesquiterpene lactones and their precursors as chemosystematic markers in the tribe Cichorieae of the Asteraceae, Phytochemistry, 2008, 69, 2270-2296.
• 21. Strzemski M.: Vegetable active substances,Farmacja Krakowska, 2010, 2, 24-29
• 22. Mladenović M., Vuković N., Nićiforović N., Sukdolak S., Solujić S.: Synthesis and Molecular Descriptor Characterization of Novel 4-Hydroxy-chromene-2-one Derivatives as Antimicrobial Agents, Molecules, 2009, 14, 1495-1512;
• 23. Udaya Sri N., Chaitanya K., Prasad M. V. S., Veeraiah V., Veeraiah A.: FT-IR, FT-Raman and UV–Vis spectra and DFT calculations, SpectrochimicaActa Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy, 2012, 97, 728–736
• 24. H uang M., Xie S. S., Jiang N., Lan J. S., Kong L. Y., Wang X. B.: Multifunctional coumarin derivatives: Monoamineoxidase B (MAO-B) inhibition, anti-bamyloid (Ab) aggregation and metal chelation properties against Alzheimer’s disease, Bioorganic&MedicinalChemistryLetters, 2015, 25, 508–513
• 25. Fallareroa A., Oinonenb P., Gupta S., Bloma P., Galkine A., Mohand C. G., Vuorela P. M.: Inhibition of acetylcholinesterase by coumarins: The case of coumarin 106, PharmacologicalResearch, 2008, 58, 215–221.
• 26. Sharad G. Jadhav, Rohan J. Meshram, Dhanaji S. Gond, Rajesh N. Gacche: Inhibition of growth of Helicobacterpylori and itsurease by coumarinderivatives: Moleculardockinganalysis, Journal of pharmacyresearch, 2013, 7, 705-711.