Kontrola jakości w ultrasonografii

• Autorzy: Jędrzejewska M. , Węckowski B. , Jodda A. , Jankowski P.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kontrola jakości w rentgenodiagnostyce funkcjonuje już od wielu lat. Weryfikacja parametrów fizycznych urządzeń radiologicznych pozwoliła na poprawienie stanu technicznego aparatury rentgenowskiej oraz jakości wykonanych badań. Przy coraz większym zastosowaniu fal ultradźwiękowych pojawia się ryzyko postępującej degradacji, która może ingerować w jakość obrazu, a co za tym idzie – może wpływać na diagnozę medyczną. Wykonując testy rutynowe, możemy obserwować stopniowe zmiany w pracy systemu, co pomoże wykryć wcześniej problemy w prawidłowym funkcjonowaniu systemu. Testy mogą pomóc w procesie podejmowania decyzji o wymianie lub zamówieniu nowych sond. W przypadku aktualizacji systemów lub zmiany modalności systemu, testy potwierdzają poprawność działania urządzenia. Testy dają pewność, że system działa w sposób spójny i prawidłowy. Podczas użytkowania ultrasonografów może dochodzić do częściowej degradacji systemów z powodu ich transportu np. z oddziału na oddział. Wydaje się zatem, iż warto jest zainteresować się sprawnością ultrasonografów jako jednych z podstawowych narzędzi diagnostycznych w placówkach ochrony zdrowia. Istnieje kilka międzynarodowych zaleceń dotyczących kontroli jakości aparatów ultrasonograficznych. Niektóre z nich opracowane zostały kilkanaście lat temu, inne doczekały się już aktualizacji. W artykule przytoczono przykładowe testy urządzeń USG, zgodnie z zaleceniami towarzystw międzynarodowych, a następnie przedstawiono własne propozycje testów aparatury.

Słowa kluczowe

PL

rentgenodiagnostyka; ultrasonografia; ultrasonograf

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 7, nr 5
• Strony: 299--303
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys.

Twórcy

autor

Jędrzejewska M.

• Polskie Towarzystwo Inżynierii Klinicznej, ul. Przemysłowa 7, 63-600 Kępno
• ATS Analizy Testy Szkolenia Sp. z o.o., ul. Naramowicka 219a/18, 61-611 Poznań

autor

Węckowski B.

• ATS Analizy Testy Szkolenia Sp. z o.o., ul. Naramowicka 219a/18, 61-611 Poznań
• Polskie Towarzystwo Inżynierii Klinicznej, ul. Przemysłowa 7, 63-600 Kępno

autor

Jodda A.

• Wielkopolskie Centrum Onkologii, ul. Garbary 15, 61-866 Poznań

autor

Jankowski P.

• Katowickie Centrum Onkologii , ul. Raciborska 26, 40-074 Katowice
• Polskie Towarzystwo Inżynierii Klinicznej, ul. Przemysłowa 7, 63-600 Kępno

Bibliografia

• 1. A Jodda: Wykłady po AAPM 2013, AAPM 2013.
• 2. www.acr.org, data dostępu 1.05.2017.
• 3. www.nema.org, data dostępu 1.05.2017.
• 4. www.icru.org, data dostępu 1.05.2017.
• 5. www.aapm.org, data dostępu 1.05.2017.
• 6. www.efsumb.org, data dostępu 1.05.2017.
• 7. www.aium.org, data dostępu 1.05.2017.
• 8. Institute of Physics and Engineering in Medicine Raport 102 Quality Assurance of Ultrasound Imaging Systems. 2010.
• 9. Institute of Physics and Engineering in Medicine Raport 99 Dicom Image and Data Management for Nuclear Medicine, Physiological Measurements, Radioteraphy and Ultrasound. 2010.
• 10. Institute of Physics and Engineering in Medicine Report 70. Testing of Doppler ultrasound equipment. 1994.
• 11. Institute of Physics and Engineering in Medicine. Raport 84 Guidelines for the Testing and Calibration of Physiotherapy Ultrasound Machine. 2001.
• 12. Raport 065 AAPM Real-time B-mode ultrasound quality control test procedures, Report of AAPM Ultrasound Task Group No. 1. 1998.
• 13. D.W. Rickey: Cancer Care Manitoba, 2013.
• 14. http://www.cirsinc.com, data dostępu 1.05.2017.
• 15. MANUAL CIRS PHANTOM Model 040GSE Multi-Purpose.
• 16. M. Szewczyk, M. Weżgowiec, E. Pater, P. Kasprzak, A. Banaszak, Program zapewnienia jakości w ultrasonografii, Inżynier i Fizyk Medyczny, vol. 1, nr 1, 2012, 29-32.
• 17. http://static.crowdwisdomhq.com/asrt/documents/QM_Textbook/Chapter_14_Sample.pdf, data dostępu 1.05.2017.
• 18. D.J. Tradup, N.J. Hangiandreou, J.P. Taubel: Comparison of ultrasound quality assurance phantom measurements from matched and mixed scanner-transducer combinations, J Appl Clin Med Phys., 4(3), 2003, 239-247.
• 19. V. Mannila, O. Sipilä: Phantom-based quality assurance measurements in B-mode ultrasound, Acta Radiol Short Rep., 2(8), 2013, 1-4.
• 20. Polish Journal of Medical Physics And Engineering: a. Testy podstawowe monitorów stosowanych do prezentacji obrazów medycznych, PJMPE, 19(1), 2013, 1-14, b. Testy specjalistyczne monitorów stosowanych do prezentacji obrazów medycznych, PJMPE, 2013, 19(1), 15-33.
• 21. Amerykańskie Stowarzyszenie Fizyków w medycynie: AAPM On-line Raport nr 03. Ocena parametrów wyświetlania dla Medical Imaging Systems, 2005, http://deckard.mc.duke.edu/~samei/tg18_files/tg18.pdf, data dostępu 1.05.2017.
• 22. National Electrical Manufacturers Association: Digital Imaging and Communication in Medicine (DICOM). Część 14: Skala szarości standard wyświetlania funkcji, 2007, www: http://medical.nema. org/dicom/, data dostępu 1.05.2017.
• 23. SMPTE Zalecana Praktyka RP 133-1999: Specyfikacja Medical Imaging Diagnostic Wzorzec testowy dla monitory telewizyjne i wydruk kamer rejestrujących, 1999.
• 24. Programy NHS Cancer Screening, wersja 2, NHSBSP, http:// www.cancerscreening.nhs.uk/breastscreen/publications/ nhsbspequipment-report-0604. html, data dostępu 1.05.2017.
• 25. Komisja Europejska: Europejskie wytyczne dotyczące zapewnienia jakości w diagnostyce raka piersi. Badanie i diagnoza,wydanie czwarte, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg 2006.
• 26. Organizacja European Reference dla oceny jakości badań przesiewowych raka piersi i usługi diagnostyczne, EUREF WWW, http://www.euref.org/downloads.
• 27. Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 5 maja 2017 roku w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (Dz. U 884 z 2017 r.).
• 28. V. Gibbs, D. Cole, A. Sassono: Ultrasound Physics and Technology How, Why and When, Elsevier 2009.
• 29. A. Nowicki: Terapeutyczne zastosowanie ultradźwięków, Ultrasonografia, 34, 2008.
• 30. B. Pruszyński (red.): Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metody badań, wydanie I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
• 31. M. Feldman, S. Katyal, M. Blackwood: US Artifacts, RadioGraphics, 29, 2009, 1179-1189.
• 32. H. Kremer, W. Drobinski: Diagnostyka ultrasonograficzna, Urban&Partner, 1996.
• 33. http://www.slideshare.net/fergua/ultrasound-11592611, data dostępu 10.11.2015.
• 34. A. Nowicki: Wstęp do ultrasonografii – podstawy fizyczne i instrumentacja, Medipage, Warszawa 2003.
• 35. F. Jaroszczyk: Biozyka medyczna, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, 1993.
• 36. M. Nałęcz (red.): Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna, 9, 2000, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).