Krajobraz kulturowy miejskiej przestrzeni nadrzecznej. Wybrane przykłady

• Autorzy: Jankowski G.

Warianty tytułu

EN

The cultural landscape of urban riverside area. Selected examples

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Próby poskramiania rzek były na tyle doniosłe, że można stwierdzić iż wytyczały zasadnicze kierunki rozwoju cywilizacyjnego. Rozwój możliwości technologicznych pozwalał coraz lepiej organizować przestrzeń, w której rzeka była podstawą planowego zagospodarowania i użytkowania obszarów przyległych. Przykład Wrocławskiego Węzła Wodnego pokazuje, jak trwające wiele wieków oddziaływania na krajobraz spowodowały, że Odra i związana z nią przestrzeń jest nie tylko jednym z elementów przyrodniczych i kulturowych, ale stanowi dominantę krajobrazową miasta, nadając mu jednocześnie nadrzeczną fizjonomię. Wykorzystanie gospodarcze Brdy, budowa i eksploatacja Kanału Bydgoskiego doprowadziły do wykształcenia Bydgoskiego Węzła Wodnego, który współcześnie uznawany jest za genius loci miasta jak również jego najważniejszą wartość historyczną, urbanistyczną i środowiskową. Zrealizowane programy rewitalizacji przestrzeni nadrzecznej spowodowały, że miasto po wielu latach odejścia od rzeki zwróciło się ku niej na powrót.

EN

Attempts to tame rivers were so significant that they can be claimed to have determined directions of civilizational development. Growing technological opportunities allowed for increasingly efficient management of space, where river was the basis of management plans and use of surrounding areas. The case of Wrocław Water Junction shows how centuries-long influences on landscape resulted in the Odra river and its related vicinity being not only a natural and cultural element, but also a dominating component of the city, and at the same time giving the city features of a riverside location. Economic management of the Brda river, as well as construction and use of Bydgoszcz Channel resulted in development of Bydgoszcz Water Junction, which is currently regarded as the genius loci of the city and its main historical, urban and environmental asset. Reclamation programmes that have been carried out for the riverside areas caused the city to turn to the river again after many years of withdrawing from its management.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz kulturowy; miejska przestrzeń nadrzeczna; krajobraz nadrzeczny; inżynieria wodna

EN

cultural landscape; urban riverside areas; riverside landscape; water engineering

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 25
• Strony: 111--119
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., fot.

Twórcy

autor

Jankowski G.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec, Polska

Bibliografia

• Biskup M. (red.), 1991: Historia Bydgoszczy. t.1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań, 711 s.
• Czech K., Jankowski G., Pytel S., 2013: Finansowane ze środków unijnych projekty rewitalizacji przestrzeni nadrzecznych i ich znaczenie dla turystyki i rekreacji – wybrane przykłady [w:] Środki unijne w gospodarce turystycznej. Studia przypadków. T. II. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 7830, Ekonomiczne Problemy Turystyki Nr 2 (22) (red. B. Meyer, A. Panasiuk), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin: 111-126.
• Czerwiński J., Miszewska B., Pawlak W., 1999: Dzieje Wrocławia i Odry [w:] Wrocław a Odra. (red.) G. Roman, J. Waszkiewicz, M. Miłkowski. Urząd Miejski Wrocławia, Biuro Rozwoju Regionalnego, Wrocław: 13-32.
• Jankowski G., 2012: Wrocławski Węzeł Wodny, jako element kształtujący krajobrazy nadrzeczne Wrocławia [w:] Infrastruktura komunikacyjna w krajobrazie. (red.) G. Jankowski, U. Myga-Piątek, S. Pytel. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 18, Sosnowiec: 59-69.
• Januszewski S. (red.), 2008: Wrocławski Węzeł Wodny. Przewodnik turystyczny. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Wrocław, 171 s.
• Myga-Piątek U., 2014: O wzajemnych relacjach przestrzeni i krajobrazu kulturowego. Rozważania wstępne [w:] Krajobraz a przestrzeń. Aspekty teoretyczne (red.): J. Plit, W. Andrejczuk Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 24, Sosnowiec: 27-44.
• Nitkiewicz-Jankowska A., Jankowski G., 2013: Dziedzictwo kulturowe turystycznej przestrzeni nadrzecznej na wybranych przykładach doliny Odry [w:] Popyt turystyczny. Fundusze europejskie, zagadnienia regionalne. Zeszyty Naukowe Nr 700, Ekonomiczne Problemy Usług Nr 85 (red.): J. Buko, A. Panasiuk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin: 199-212.
• Pancewicz A., 2004: Rzeka w krajobrazie miasta. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice: 196 s.
• Pli F., 2014: Krajobraz w przestrzeni czy przestrzeń w krajobrazie [w:] Krajobraz a przestrzeń. Aspekty teoretyczne (red.): J. Plit, W. Andrejczuk Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 24, Sosnowiec: 19-26.
• Program rewitalizacji i rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego. 2006, Prezydent Miasta Bydgoszczy, Miejska Pracowania Urbanistyczna, Bydgoszcz: 233 s.