Monitoring stężeń biogenów w wodzie powierzchniowej małego śródpolnego zbiornika wodnego położonego w zlewni rolniczej

• Autorzy: Ligocka K.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/86045

Warianty tytułu

EN

Monitoring of nutrients concentration in surface waters of small mid-field water bodies in agricultural watershed

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniom poddano wodę powierzchniową śródpolnego oczka wodnego położonego w zlewni rolniczej. Celem podjętych badań był wstępny monitoring stężeń azotu amonowego i azotanowego oraz fosforu fosforanowego w wodzie powierzchniowej. Badania prowadzono w okresie od marca do października (2015–2017). Najwyższe średnie stężenie fosforanów stwierdzono w 2017 roku, natomiast najwyższe stężenia fosforanów wystąpiły we wszystkich latach badawczych w czerwcu. Najmniejsze średnie stężenie fosforanów stwierdzono w pierwszym roku badawczym (2015 roku), natomiast w kolejnych latach obserwowano wzrost średnich stężeń fosforanów. Stężenia fosforanów we wszystkich latach badawczych wzrastały od marca do czerwca, po czym ich koncentracja w wodzie się zmniejszała. Wykonane badania potwierdziły zależność, że w okresach niższych temperatur stwierdzano niższe stężenia azotu amonowego, niż w miesiącach o wyższej średniej miesięcznej temperaturze powietrza. Najwyższe średnie stężenie azotu amonowego stwierdzono w pierwszym roku badań (2015), wynoszące 0,29 mg·kg^-1. Średnie stężenia azotu azotanowego wahały się w zakresie 0,15–0,24 mg·kg^-1. Najwyższe stężenia azotanów stwierdzono we wszystkich latach badawczych w miesiącu czerwiec. Natomiast najniższe stężenia azotanów w 2015 i 2016 roku wystąpiły w sierpniu oraz w 2017 roku w lipcu.

EN

Studies were conducted on the surface waters of mid-field ponds in an agricultural watershed. The research aimed to perform introductory assessment of the concentrations of ammoniacal nitrogen, and nitric nitrogen as well as phosphates in the surface waters. The studies have been performed from March to October, 2015 to 2017. The highest concentrations of phosphates were detected in year 2017, whereas the highest concentrations of these compounds were experienced in June in every year. The lowest concentrations of phosphates were detected in the first year of studies (2015). The average concentration of phosphate increased every year. The concentrations of phosphates increased from March to October; however, the decline was experienced in the later period. The conducted research confirmed the dependence, that the concentrations of ammoniacal nitrogen in lower temperatures were generally lower than in the months with higher average temperature. The highest average concentration of ammoniacal nitrogen (0.29 mg·kg^-1) was detected in the first year of studies (2015). The average concentrations of nitric nitrogen’s fluctuate from 0.15 to 0.24 mg·kg^-1. In every year, the concentrations of nitrates were highest in June. The lowest concentrations of nitrates were experienced in August of 2015 and 2016, as well as in July of 2017.

Słowa kluczowe

PL

oczka wodne; azot; fosforany; woda powierzchniowa; zlewnia rolnicza

EN

ponds; nitrogen; phosphates; surface waters; agricultural watershed

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 2
• Strony: 9--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Ligocka K.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Katedra Ekologii, Ochrony i Kształtowania Środowiska, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin

Bibliografia

• 1. Daniszewski P. 2012. Ocena jakości wód powierzchniowych jeziora Barlineckiego w okresie stagnacji letniej w 2008 roku. International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy, 2, 35-41.
• 2. Gałczyńska M., Burczyk P., Gamrat R. 2009. Próba określenia wpływu rodzaju uprawy na stężenie związków azotu i fosforu w wodach wybranych śródpolnych oczek wodnych na Pomorzu Zachodnim. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, t. 9, z. 4(28), 47-57.
• 3. Koc J., Cymes I., Skwierawski A., Szyperek U. 2001. Znaczenie ochrony małych zbiorników wodnych w krajobrazie rolniczym. Zesz. Prob. Nauk Rol. 476, 397-407.
• 4. Kochanowska R., Raniszewska M. 1999. Jak chronić śródpolne i śródleśne oczka wodne? Przegląd Przyrodniczy, 3-4, 69-76.
• 5. Marcinkowski T. 2014. Produkcja rolnicza a jakość wód na obszarach polderowych Żuław Elbląskich. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, t. 14, z. 1(45), 41-52.
• 6. Mielczarek M., Szydłowski K. 2017. Rola, podział oraz klasyfikacja jakości osadów dennych zbiorników wodnych. Inżynieria Ekologiczna, 18(3), 194-201.
• 7. Mioduszewski W. 2003. Mała retencja: ochrona zasobów wodnych i środowiska naturalnego: Poradnik. Wydawnictwo Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych Falenty.
• 8. Mioduszewski W. 2006. Małe zbiorniki wodne; Wydawnictwo Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych, Falenty.
• 9. Nyc K. 2004. Mała retencja wodna – zagadnienia ogólne. Przegląd Komunalny, 73-77.
• 10. Ożgo M. 2010. Rola małych zbiorników wodnych Pojezierza Olsztyńskiego. Fragmenta Agronomica, 2(74), 236–244.
• 11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. 2011, Nr 257, poz. 1545).
• 12. Skwierawski A., Szyperek U. 2002. Wpływ rolnictwa na jakość wody w małych zbiornikach wodnych pojezierza Olsztyńskiego. Fragmenta Agronomica, XIX, 2(74), 236-243.
• 13. Szczykowska J., Siemieniuk A. 2011. Znaczenie zbiorników retencyjnych na terenach rolniczych oraz jakość ich wód. Inżynieria Ekologiczna, 26, 103-111.
• 14. Szydłowski K., Brysiewicz A., Wesołowski P., Podlasińska J. 2017. Quality of bottom sediments of midfield ponds and their evaluation for the potential threat of the aquatic environment. Journal of Ecological Engineering, 18(1), 65-71.
• 15. Szydłowski K., Podlasinska J. 2017. Preliminary assessment of agriculture influence on heavy metal content in bottom sediments of small water reservoirs and in rushes. Infrastructure and Ecology of Rural Areas, 3(1), 949-962.
• 16. Szydłowski K., Podlasińska J. 2015. Wstępna próba klasyfikacji jakości wód powierzchniowych oczka wodnego. Nauka w służbie przyrody. Redakcja Monika Olszówka, Kamil Maciąg. Monografia, Lublin, 184-192.
• 17. Wesołowski P., Brysiewicz A. 2014. Zdolność przybrzeżnej roślinności szuwarowej śródpolnych oczek wodnych do kumulacji makro- i mikroskładników. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, t. 14, t. 1(45), 111-119.
• 18. Wesołowski P., Gałczyńska M., Gamrat R., Horak A., Kot M. 2014. Związek miedzy zanieczyszczeniem metalami ciężkimi śródpolnych oczek wodnych i stałością lustra wody a roślinnością strefy wodnej i buforowej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 576, 195-205.
• 19. Wesołowski P., Trzaskoś M., Brysiewicz A. 2011. Skład botaniczny i zawartość wybranych pierwiastków w roślinności szuwarowej strefy przybrzeżnej jeziora Starzyc. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, t. 11, t. 1(33), 331-345.
• 20. Witkowski M. 2008. Wyniki badań jakości wody dopływającej i odpływającej z małego zbiornika wodnego młyny na rzece Julianpolka. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 9, 297-318.
• 21. Wysocka-Czubaszek A., Wojno W. 2014. Sezonowa zmienność chemizmu wody w małej rzece w zlewni zurbanizowanej. Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ., 63, 64-76.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).