Wpływ częstotliwości pomiarów transportu fluwialnego na określenie jego wielkości i dynamiki podczas wezbrań w zlewniach o zróżnicowanym użytkowaniu na przykładzie rzeki Silnicy i Sufraganiec (Kielce)

• Autorzy: Ciupa T.

Warianty tytułu

EN

Frequency of field measurements as a clue for determination of the magnitude and dynamics of the fluvial transport during high water stands within catchments of different use as exemplified by the rivers Silnica and Sufraganiec (Kielce)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

A major problem in the quantitative hydrological studies, especially fluvial, might be dealing with assessment of methods and results basing on error analyses. As for the mountain and Upland Rivers, the most common source of the errors could be low frequency of measurements and collection of samples. These particular studies have been carried out for the 8 sectors (sub-catchments) of the Silnica and Sufraganiec catchments of different use. The urban catchments of the river Silnica has been spread over 49.40 km2 , and agricultural-woodland catchments of Sufraganiec has embraced 62.01 km2. During 11 high rivers’ stands, of variable origin, a few parameters have been determined, i.e. single unit outflow, concentration of suspended matter, concentration of dissolved matter, and temperature of the river waters every hours for the summer months and every two hours for the winter months. All the daily values of the above mentioned parameters have been compared with those values at 7 o’clock every day, and calculated mean values for the particular high rivers’ stand. Maximum error for the values of single unit outflow has been highly variable compare to the other values, being in the range of 65.4 to 873%. The highest spatial variability of the mean error of the measurements has been observed during high rivers’ stands related to the convection rains, whereas the smallest spatial variability of that error has been noted during high rivers’ stands due to widespread rains. The highest error while assessing our results has been found at the end of the urban catchments (Pakosz, Białogon). Maximum error for the concentration of the suspended matter has changed from 83.6 to 604.5%. Similarly, maximum error for the concentration of the dissolved matter has changed from 80.9 to 132.2%, whereas mean values have shown an error of 98.5 to 101.7%. All the observations have led to a conclusion that error for all the determined values is directly related to the space modified anthropogenically. If that space increases, the error for measuring parameters of the fluvial transport increases too. It means, that only high frequency of field measurements of the fluvial transport could reduce the errors while determining parameters of the transport. Ideally, more or less continuous measurements could reveal some complex mechanisms of fluvial transport.

Słowa kluczowe

PL

odpływ jednostkowy; transport fluwialny; koncentracja zawiesiny; koncentracja materiału rozpuszczonego; częstotliwość pomiarów

EN

single unit flow; fluvial transport; concentration of dissolved matter; concentration of suspended matter; frequency of measurements

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 17, No. 2
• Strony: 117--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Ciupa T.

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Kochanowskiego Instytut Geografii al. Świętorzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• BANASIK K. 1994: Model sedymentogramu wezbrania opadowego w małej zlewni rolniczej. Wydaw. SGGW, Warszawa.
• BRAŃSKI J. 1967: Dokładność punktowego pomiaru zmącenia wody. Wiad. Służ. Hydrol. i Meteor. 1 (69): 19-30.
• BRAŃSKI J. 1968: Dokładność wielopunktowych pomiarów koncentracji rumowiska unoszonego w rzekach na podstawie analizy błędów przypadkowych. Prace PIHM 94: 23-39.
• CIUPA T. 1991: Współczesny transport fluwialny w zlewni Białej Nidy. Wydaw. WSP, Kielce.
• CIUPA T. 2006a: Temperatura wód i występowanie zjawisk lodowych na rzekach odwadniających zlewnie o różnym sposobie użytkowania na przykładzie Silnicy i Sufragańca (Góry Świętokrzyskie). W: Regionalne Studia Ekologiczno-Krajobrazowe. Problemy Ekologii Krajobrazu XVI/1. Red. A. Richling i in. Wydaw. WGiSR UW, IG AŚ w Kielcach, Warszawa: 381-390.
• CIUPA T. 2006b: Rola użytkowania terenu w kształtowaniu transportu materiału rozpuszczonego w małych rzekach na przykładzie Silnicy i Sufragańca (Góry Świętokrzyskie). W: Przemiany środowiska geografi cznego Polski Północno-Zachodniej. Red. A. Kostrzewski, J. Czerniawska. Wydaw. UAM, Poznań: 177-184.
• CIUPA T. 2006c: Transport zawiesiny podczas różnych typów wezbrań w zurbanizowanej zlewni rzeki Silnicy i rolniczo-leśnej Sufragańca (Góry Świętokrzyskie). W: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych 4. Procesy ekstremalne w środowisku geografi cznym. Red. A. Kostrzewski, J. Szpikowski. Wydaw. UAM, Poznań: 81-96.
• FROEHLICH W. 1975: Dynamika transportu fl uwialnego Kamienicy Nawojowskiej. Prace Geogr. IGiPZ PAN, 114.
• FROEHLICH W. 1982: Mechanizm transportu fl uwialnego i dostawy zwietrzelin w górskiej zlewni fl iszowej. Prace Geogr. IGiPZ PAN 143.
• MARKOWICZ M., PULINA M. 1979: Ilościowa półmikroanaliza chemiczna wód w obszarach krasu węglanowego. Prace Nauk. UŚ 289.
• PASŁAWSKI Z. 1965: Rozważania nad metodyką badań ilościowych unoszonego rumowiska rzecznego. Wiad. Służ. Hydrol. i Meteor. 1 (61): 77-89.
• WALLING D.E. 1978: Reliability considerations in the evaluation and analysis of river loads. Z. f. Geomorph. Suppl. 29: 29-42.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).