Ocena morfologii powierzchni spękań rozdzielczych w piaskowcach metodą profilometrii laserowej

• Autorzy: Rembiś Marek , Oczkowski Łukasz

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.7

Warianty tytułu

EN

Analysis of morphology of separation fracture surfaces in sandstones using laser profilometry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This paper attempts to determine the relationship between the lithology, the type of mechanism of disintegration of sandstone samples and the morphology of the resulting separation surfaces, which has a significant impact on the magnitude of displacements occurring within the rock mass. Six lithologically different sandstones from the Carpathians, Sudetes and Holy Cross Mountains were analysed. The first element of the research was petrographic studies. The next tests consisted of carrying out strength tests, including tests of rock resistance to uniaxial compression strength and flexural strength under concentrated force. Then, a total of 12 surfaces obtained were examined using a laser profilometer. Laser profiling data was correlated with petrographic and strength test data. They showed that the strength value is influenced by the type of rock itself and that the morphology of the separation surfaces differs depending on the type of disintegration. Surfaces obtained by uniaxial compression testing are rougher than those obtained by bending forces. Moreover, the study revealed a fairly clear relationship between sandstone textures and roughness parameters of surfaces, regardless of the disintegration test. The highest roughness values are found on the surfaces of sandstones from Radków, Tumlin and Bieganów. On the other hand, there is no correlation between waviness values and rock textures. Therefore, waviness parameter is a poor tool for describing the morphology of the separation surfaces in sandstones.

Słowa kluczowe

PL

profilometria laserowa; chropowatość; falistość; piaskowiec; wytrzymałość na ściskanie; wytrzymałość na zginanie

EN

laser profilometry; roughness; waviness; sandstone; compressive strength; flexural strength

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 1
• Strony: 81--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.,fot., tab., wykr.

Twórcy

autor

Rembiś Marek

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

• https://orcid.org/0000-0003-2879-3949

autor

Oczkowski Łukasz

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Świętokrzyski, ul. Zgoda 21, 25-953 Kielce

Bibliografia

• 1. BARTON N.R., LIEN R., LUNDE J. 1974 - Engineering classification of rock masses for the design of tunel suport. Rock Mech., 6.
• 2. BIENIAWSKI Z.T. 1989 - Engineering Rock Mass Classifications. John Wiley & Sons.
• 3. PALMSTRÖM A. 1996 - RMi - A System for Charackterising Rock Mass Strenght for Use in Rock Engineering, Jr. Rock Mech. And Tunneling Technology, 1.
• 4. PN-89/M-04256/04. Struktura geometryczna powierzchni. Falistość powierzchni. Terminologia.
• 5. PN-EN 12372:2010 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej.
• 6. PN-EN 1926:2007 Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie jednoosiowej wytrzymałości na ściskanie.
• 7. PN-ENISO4287:1999. Specyfikacje geometrii wyrobów. Struktura geometryczna powierzchni: metoda profilowa. Terminy, definicje i parametry struktury geometrycznej powierzchni.
• 8. PN-EN ISO 14689:2018-05 Rozpoznanie i badania geotechniczne - Oznaczanie, opis i klasyfikowanie skał.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).