Wielofunkcyjność obszarów wiejskich w strefie podmiejskiej Wrocławia

• Autorzy: Warczewska B. , Przybyła K.

Identyfikatory

DOI

10.14597/INFRAECO.2018.1.1.008

Warianty tytułu

EN

The multifunctionality of rural areas in Wroclaw suburban zone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój obszarów wiejskich zmierza od lat w kierunku wielofunkcyjności, która traktowana jest jako remedium na niski poziom rozwoju oraz słabość polskiego rolnictwa. Realizacja założeń programowych zależy jednak od wielu czynników, podobnie jak tempo i kierunki zmian, które różnicują poszczególne obszary Polski. Intensyfikacja zmian następuje w strefie oddziaływania dużych miast, gdzie w znacznej mierze, wkraczają pozarolnicze funkcje gospodarcze oraz zabudowa mieszkaniowa o charakterze wybitnie miejskim. Celem pracy jest porównanie i ocena zmian dokonujących się w gminach podmiejskich Wrocławia, pod kątem ich wielofunkcyjności. Zastosowano metodę wskaźnikową, umożliwiającą porównanie wartości wskaźników w czasie i przestrzeni dziewięciu gmin podwrocławskich. Źródło danych stanowią zasoby GUS, analizy obejmują lata 1995-2015. Badania podzielono na aspekty: demograficzny, przestrzenny i gospodarczy. Wszystkie analizowane gminy charakteryzują sie znaczną dynamiką przeobrażeń. Zauważono, że występują podobne tendencje zmian, jednak ich zakres i tempo są zróżnicowane. Sektor przemysłowy jest silnie rozwinięty w badanych gminach, a dynamiczny przyrost wszystkich analizowanych wielkości znamionuje zachodzące procesy rozwoju społeczno-gospodarczego. Gminy zlokalizowane wokół Wrocławia posiadają silny potencjał rozwojowy w kierunku wielofunkcyjności. Koncentracją impulsów do rozwoju wielofunkcyjnego wyróżniają się spośród analizowanych zwłaszcza gminy: Kobierzyce, Siechnice, Czernica i Długołęka.

EN

For years the development of rural areas has aimed at multifunctionality, which is approached as a remedy for low development level and the weakness of Polish agriculture. However, the implementation of program assumptions depends on many factors, just like the pace and direction of changes which differentiate the particular areas of Poland. The intensification of changes occurs in the influence zone of large cities, where, to a large extent, non-agricultural economic functions and residential buildings of a specific urban nature appear. The objective of the study is to compare and evaluate changes occurring in the suburban municipalities of Wroclaw, in terms of their multifunctionality. The indicator method was used to compare the values of indices in time and space of nine suburban Wroclaw municipalities. The Central Statistical Office resources represent the data source, the analyses cover the years 1995 – 2015. The research was divided into demographic, spatial and economic aspects. All analysed municipalities are characterized by the significant dynamics of transformations. The similar tendencies of change are observed, however, their range and rate are diversified. The industrial sector is strongly developed in the studied municipalities, and the dynamic growth of all analysed dimensions is characterized by the ongoing processes of socio-economic development. The municipalities located around Wroclaw have a strong development potential towards multifunctionality. The concentration of impulses for multifunctional development is particularly characteristic, among the analysed municipalities, for the following ones: Kobierzyce, Siechnice, Czernica and Długołęka.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; rozwój wielofunkcyjny; strefa podmiejska; Wrocław

EN

rural areas; multifunctional development; suburban zone; Wrocław

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: nr I/1
• Strony: 119--133
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Warczewska B.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Gospodarki Przestrzennej ul. Grunwaldzka 55, 50-575 Wrocław, tel. [phone]

autor

Przybyła K.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Gospodarki Przestrzennej ul. Grunwaldzka 55, 50-575 Wrocław, tel. [phone]

Bibliografia

• Bański J. (2011). Obszary wiejskie a planowanie przestrzenne - w poszukiwaniu koncepcji i wizji rozwoju. W: Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność. Migracje. Nowe wizje rozwoju. Pod red. W. Kamieńskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia, tom CXXXIII. Warszawa:88-102.
• Brańka P. (2014). Metodyczne aspekty identyfikacji procesów semiurbanizacji na obszarach wiejskich. Zesz. Nauk. UEK 12 (936), Kraków: 5-16.
• Ciok St. (2011). Nowe trendy w procesie transformacji obszarów wiejskich stref podmiejskich dużych miast (przykład strefy wrocławskiej). Pod red. W. Kamieńskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia, tom CXXXVIII. Warszawa:183-199.
• Czarnecki A. (2010). Procesy urbanizacji na obszarach wiejskich w Polsce. W: Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce. Problemy i perspektywy rozwoju. Pod. red. M. Stanny i M. Dygasa. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk. Warszawa: 61-80.
• Głaz M. (2011). Determinanty rozwoju wielofunkcyjnego obszarów wiejskich w strefie oddziaływania Wrocławia w kontekście procesów globalizacji i integracji. W: Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno - przestrzennych. Zmiany funkcjonalno-przestrzenne miast i obszarów wiejskich. Pod red. B. Namyślak, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego 20. Wrocław: 243-252.
• Głaz M., Biczkowski M. (2012). Przeobrażenia terenów wiejskich w strefach podmiejskich wybranych aglomeracji w Polsce. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 11(3). Olsztyn: 73-87.
• Gonda-Soroczyńska E. (2009). Przemiany strefy podmiejskiej Wrocławia w ostatnim dziesięcioleciu. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 4. PAN Oddział w Krakowie:149-165.
• Heffner K. (2011). Wielofunkcyjność obszarów wiejskich w Polsce-rzeczywistość czy mit? Ewolucja zagospodarowania przestrzeni wiejskiej. W: Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność. Migracje. Nowe wizje rozwoju. Pod red. W. Kamieńskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia, tom CXXXIII. Warszawa:8-26.
• Heffner K. (2014). Przestrzeń wiejska w Polsce w perspektywie 2020. W: Polityka spójności UE a rozwój obszarów wiejskich: stare problemy i nowe wyzwania. Pod red. W. Kamińskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia tom CLVI. Warszawa: 8-24.
• Heffner K. (2016). Zmiany przestrzenne na obszarach wiejskich w Polsce w okresie transformacji i po wejściu do Unii Europejskiej. W: Obszary wiejskie –wiejska przestrzeń i ludność, aktywność społeczna i przedsiębiorczość. Pod red. K. Heffnera i B. Klemensa. PAN KPZK Studia, tom. CLXVII. Warszawa: 12-27.
• Kachniarz M. (2011). Bogactwo gmin - efekt gospodarności czy renty geograficznej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 5(17), Wrocław: 81-94.
• Kłodziński M. (1996). Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. SGGW. Warszawa.
• Knieć W. (2012). Wspólna Polityka Rolna a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Polski. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu M. Kopernika. Toruń: 348 ss.
• Kostrowicki J. (1976). Obszary wiejskie jako przestrzeń wielofunkcyjna. Zagadnienia badawcze i planistyczne. Przegląd Geograficzny 48 (4): 601-611.
• Makieła Z. (2011). Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w woj. podkarpackim. W: Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność. Migracje. Nowe wizje rozwoju. Pod red. W. Kamieńskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia, tom CXXXIII. Warszawa:179-196.
• Mölders T. (2013). Multifunctional Agricultural Policies: Pathways towards Sustainable Rural Development? Int. Jrnl. of Soc. of Agr.& Food, Vol. 21, No 1: 97-114.
• Niedzielski E. (2015). Funkcje obszarów wiejskich i ich rozwój. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 2 (343). Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy. Warszawa: 84-93.
• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, www.minrol.gov.pl dostęp 12.06.2017.
• Refsgaard K., Johnson T.G. (2010). Modelling Policies for Multifunctional Agriculture and Rural Development - a Norwegian Case Study. W: Environmental Policy and Governance, vol. 20. Published online in Wiley InterScience:239-257.
• Rosner A. (2011). Zróżnicowanie przestrzenne obszarów wiejskich a pożądane kierunki ich rozwoju. W: Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność. Migracje. Nowe wizje rozwoju. Pod red. W. Kamieńskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia, tom CXXXIII. Warszawa: 27-42.
• Roszkowska-Mądra B. (2009). Koncepcje rozwoju europejskiego rolnictwa i obszarów wiejskich. Gospodarka Narodowa Nr 10: 83-102.
• Salamon J. (2010). Metodyka oceny środowiskowych i społeczno-gospodarczych uwarunkowań wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 7. PAN Oddział w Krakowie: s. 171.
• Szczurowska M., Podawca K., Gworek B. (2005). Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich szansa dla wsi. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 28. Instytut Ochrony Środowiska. Warszawa: 49-59.
• Stanny M. (2013). Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. Warszawa: 329 ss.
• Warczewska B., Przybyła K. (2012). Implikacje wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich w strefie podmiejskiej Wrocławia. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 2. PAN Oddział w Krakowie:89-100.
• Zioło Z. (2011). Kierunki przebudowy obszarów wiejskich - zarys koncepcji. W: Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność. Migracje. Nowe wizje rozwoju. Pod red W. Kamieńskiej i K. Heffnera. PAN KPZK Studia, tom CXXXIII. Warszawa: 43-66.
• Żmija D. (2014). Zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. W: Polityka gospodarcza w okresie transformacji i kryzysu. Studia Ekonomiczne nr 166, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach: 149-158.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).