Przebudowa ulicy Świętego Ducha w Gdańsku. Przyczynek do rozważań na temat rewitalizacji ulic historycznego miasta

• Autorzy: Szczepanowska Karolina

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK63GDANSK

Warianty tytułu

EN

Restoration of Świętego Ducha Street in Gdańsk: The reflection on the revitalization of the streets of a historic city

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Zagospodarowanie zabytku architektury stanowi jedno z najtrudniejszych zadań z perspektywy konserwatorskiej. Wiąże się ono z utrzymaniem zabytku w dobrym stanie oraz działaniem zmierzającym do zachowania jego wartości. Właściwe użytkowanie obiektu zabytkowego pozostaje w nierozerwalnym związku z doborem i przypisaniem mu odpowiedniej funkcji, ale też ze spełnieniem wymogów nakładanych przez współczesne normy życia i zmieniające się potrzeby. Celem artykułu jest omówienie problematyki przebudowy ulicy Świętego Ducha w Gdańsku jako przestrzeni publicznej oraz zwrócenie uwagi, czy przy tego typu inwestycji możemy mówić o adaptacji zabytku, czy raczej o wprowadzeniu zmian do programu użytkowego przy zachowaniu istniejącej funkcji. Temat zostanie omówiony z perspektywy organu ochrony zabytków i w świetle obowiązujących przepisów. Punktem wyjścia do rozważań będzie odwołanie się do definicji adaptacji zabytku, a następnie omówienie metody i stanu badań oraz formy ochrony konserwatorskiej ulicy Świętego Ducha w Gdańsku. Część analityczną zamknie charakterystyka zakresu robót.

EN

The adaptation of an architectural monument is one of the most difficult tasks from a conservation perspective. It is related to keeping the monument in good condition and towards preserving its value. The proper use of a historic structure is inseparable from the selection and assignment of an appropriate function and meeting the requirements imposed by modern living standards and changing needs. The aim of this paper is to discuss the restoration of Świętego Ducha Street in Gdańsk as a public space and to point out whether we can talk about the adaptation of a monument or about introducing changes to the utility program while maintaining the existing function in this type of project. The topic will be discussed from the perspective of the monuments protection authority and in the light of applicable regulations.1 The starting point for the discussion will be a reference to the definition of the monument adaptation, followed by an overview of the method and state of research as well as the form of conservation at Świętego Ducha Street in Gdańsk. The analytical part will end with the description of the scope of work.

Słowa kluczowe

PL

Gdańsk; ulica Świętego Ducha; przebudowa ulicy; przestrzeń miejska; służby konserwatorskie

EN

Gdańsk; Świętego Ducha Street; street restoration; urban space; heritage protection officers

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 63
• Strony: 54--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fot.

Twórcy

autor

Szczepanowska Karolina

• klasztor oo. Dominikanów, menadżer zabytków Bazyliki Świętego Mikołaja w Gdańsku

Bibliografia

• Bąkowski Tomasz, Udział wojewódzkiego konserwatora zabytków w procesie inwestycyjno-budowlanym oraz w innych postępowaniach związanych ze zmianą przeznaczenia lub zagospodarowania nieruchomości, [w:] Prawo ochrony zabytków, red. Kamil Zeidler, Warszawa–Gdańsk 2014.
• Czyżniewska Lucyna, Uwagi dotyczące problemów adaptacji obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji, [w:] Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa–Lublin 2009.
• Gawlicki Marcin, Funkcja zabytku – wyznacznik wartości czy pole konfliktu, [w:] Wartość funkcji w obiektach zabytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2014.
• Kowalska Agnieszka, Współczesne zagospodarowanie ruin w obszarze historycznego układu urbanistycznego Gdańska, [w:] Historyczne ruiny – ochrona, użytkowanie, zarządzanie, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2018.
• Molski Piotr, Adaptacja – formy i uwarunkowania, [w:] Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa– –Lublin 2009.
• Pabisiak Ewelina, Nadzór konserwatorski – propozycje zmian ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, [w:] Prawo ochrony zabytków, red. Kamil Zeidler, Warszawa–Gdańsk 2014.
• Rouba Bogumiła, Dlaczego adaptacje niszczą zabytki i czy tak być musi?, [w:] Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa–Lublin 2009.
• Rouba Bogumiła, Proces ochrony dóbr kultury. Pojęcia, terminologia, [w:] Ars longa vita brevis – tradycyjne i nowoczesne badania dzieł sztuki. Materiały z sesji naukowej poświęconej pamięci profesora Zbigniewa Brochwicza, Toruń 18–19 X 2002, red. Józef Flik, Toruń 2003.
• Szczepanowska Karolina, Adaptacja zabytków architektury w Gdańsku. Zarys problematyki w świetle obowiązków organów ochrony zabytków, [w:] 40 lat Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce – dokonania i perspektywy, red. Bogusław Szmygin, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2017, nr 4.
• Szczepanowska Karolina, Gdańskie podwórka: perspektywa konserwatorska, [w:] Rewitalizacja przez Integrację: podwórko sąsiedzkiej energii, red. Marek Z. Barański, Rafał Setlak, Gdańsk 2020 (w przygotowaniu). Szczepanowska Karolina, Prace konserwatorskie i roboty budowlane przy zabytkach nieruchomych znajdujących się w obszarze ochrony konserwatorskiej. Zarys problematyki na przykładzie miasta Gdańska w świetle działalności Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, [w:] Imponderabilia ochrony dziedzictwa kulturowego, red. Samanta Kowalska, Poznań–Kalisz 2014.
• Tajchman Jan, Adaptacja zabytków architektury w świetle współczesnej teorii ochrony i konserwacji dóbr kultury, [w:] Konferencja Naukowo-Techniczna. Konserwacja, wzmacnianie i modernizacja budowlanych obiektów historycznych i współczesnych, red. Gustaw Rakowski, Kielce 2001.
• Tajchman Jan, Metoda konserwacji i restauracji dziedzictwa architektonicznego w zakresie zabytkowych budowli, Toruń 2009.
• Tajchman Jan, Piaskowska Beata, Na czym polega metoda adaptacji zabytków architektury do współczesnych funkcji, [w:] Wartość funkcji w obiektach zabytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2014.
• Akty prawne / Legal acts
• Ustawa z 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. z 2020, poz. 282, tekst jednolity.
• Uchwała nr XI/266/2003 Rady Miasta Gdańska z 10 lipca 2003 w sprawie uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Śródmieścia – rejon Głównego Miasta w mieście Gdańsku, Dz.U. Województwa Pomorskiego z 27 VIII 2003, nr 100, poz. 1784.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• https://m.trojmiasto.pl.
• Inne / Others
• „Renowacje i Zabytki” 2013, t. 3, red. E. Hardt.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).